چرا بنگلادش از ایران بیشتر درآمد دارد؟ نگاهی به صنعت نساجی بنگلادش و چالش‌های اقتصادی ایران
بنگلادش، کشوری کوچک با منابع محدود طبیعی، توانسته است با اتکا به صنعت نساجی و پوشاک، درآمدی بالاتر از صادرات نفت ایران بدست آورد. این در حالی است که ایران، با وجود ذخایر عظیم نفت و گاز، هنوز در دام اقتصاد مبتنی بر خام‌فروشی گرفتار است. این تفاوت برجسته به‌خوبی نشان‌دهنده تفاوت در رویکردهای اقتصادی و مدل‌های توسعه است.
در سال‌های اخیر، صادرات پوشاک بنگلادش از مرز ۴۵ میلیارد دلار گذشته است، در حالی که درآمد نفتی ایران حتی در شرایط غیرتحریمی معمولاً کمتر از این رقم بوده است. به این ترتیب، کشوری که از منابع زیرزمینی بهره نمی‌برد، توانسته است با برنامه‌ریزی صنعتی و استفاده از نیروی کار ارزان، در بازارهای جهانی موفق شود و از فروش پارچه و لباس، بیشتر از ایرانِ نفت‌خیز درآمد کسب کند.
چرا بنگلادش موفق شد؟
۱. تمرکز بر صنعت و صادرات: سیاست‌های کارآمد در زمینه تولید و جذب سرمایه‌گذاری خارجی باعث رشد سریع این صنعت در بنگلادش شد.
۲. نیروی کار ارزان و بهره‌وری بالا: هزینه پایین تولید، رقابت‌پذیری محصولات بنگلادش در بازارهای جهانی را افزایش داده و این کشور را به یک قطب تولید پوشاک تبدیل کرده است.
۳. برندسازی و توسعه بازارهای جهانی: بنگلادش با حضور گسترده در بازارهای آمریکا و اروپا توانسته جایگاه خود را تثبیت کند و سهم زیادی از بازارهای پوشاک جهانی را در اختیار گیرد.
چه درسی برای ایران؟
- کاهش وابستگی به خام‌فروشی و تمرکز بر توسعه صنایع با ارزش افزوده بالا.
- سرمایه‌گذاری در صنایع داخلی مانند نساجی، پتروشیمی، فناوری و کشاورزی صنعتی.
- بهینه‌سازی فضای کسب‌وکار و حمایت از تولیدکنندگان داخلی به منظور افزایش رقابت‌پذیری و بهره‌وری.
ایران، با داشتن منابع طبیعی غنی و نیروی انسانی متخصص، می‌تواند مسیرهای بهتری برای رشد اقتصادی انتخاب کند. اما سؤال اصلی این است که آیا اراده لازم برای تغییر مدل اقتصادی کشور وجود دارد؟
