چرا تهران میزبان دموتکس نمی شود؟
دموتکس برای صنعت نساجی در سراسر جهان نامی آشنا و حضور در آن به معنای توفیقی است که می تواند سرنوشت شرکت های تولیدی و افراد را تغییر دهد. اهمیت آن برای ایران که مهد تولید فرش در جهان محسوب می شود شاید بیش از دیگر نقاط آن باشد. اهمیت این مسئله در آن جایی نمود می یابد که این نمایشگاه در کشورهایی چون چین و روسیه که در تولید فرش سابقه طولانی ندارند و یا لااقل شهرت فرش ایرانی را ندارند برگزار می شود اما ایران که فرش در کنار نام آن اعتبار می یابد از این فرصت محروم مانده است. حضور مدیران دموتکس آلمان در شهریور ماه امسال در ایران فرصت مناسبی برای شنیدن ندای لبیک تولیدکنندگان فرش دستباف، ماشینی، موکت و انواع کفپوش برای برگزاری این نمایشگاه در تهران بود. اما مدیران آلمانی دموتکس همچون گذشته اعلام کردند موانعی برای تحقق این امر وجود دارد و امکان برگزاری آن تا رفع این موانع میسر نیست.
حال این پرسش مطرح می شود که مسئولان، مدیران و صنعتگران ایرانی برای دریافت برند دموتکس در ایران و حفظ آن و دستیابی به موقعیت برابر با ترکیه به عنوان برگترین رقیب ایران در این صنعت چه باید بکنند؟!
بررسی این موضوع نیازمند بررسی دو مسئله است؛ یک، آیا کیفیت محصولات ایرانی ضعیف است و با استانداردهای جهانی فاصله چشمگیری دارد ؟! دو، ضعف ما در برخورداری از امکانات زیر ساختی لازم برای برگزاری نمایشگاه است؟!
در پاسخ به پرسش نخست می توان به اظهارات فولکرتز؛ مدیرکل نمایشگاه دموتکس در خارج از آلمان اشاره کرد« ایران بهترین محصولات در زمینه فرش و کفپوش را تولید می کند به طوری که می توان گفت قدرت نمایشگاه فرش تهران از باب کیفیت و طرح و نقش با دموتکس قابل مقایسه نیست و فرش ایرانی همواره در راس هرم کیفیت فرش جهان قرار دارد». بنابراین برای رسیدن به پاسخ قانع کننده باید واقع بینانه و ریشه ای به این مسئله نگریست تا پاسخ مطلوب حاصل شود. به نظر می رسد ضعف ها و کاستی ها را باید در چیزی جز هنر – صنعت فرش و تولیدات آن یافت. مواردی که مربوط به زیرساخت های اجتماعی و اقتصادی کشور است.
فقدان زیرساخت شهری مناسب همواره یکی موانع برگزاری مراسم ها و رویدادهای بین المللی در ایران بوده است. شهرسازی تهران و مکان یابی برای احداث محیط های عمومی مانند سالن های نمایش، محل دائمی نمایشگاه تهران، ورزشگاه ها و… به درستی و با توجه به بافت جمعیتی آینده صورت نگرفته است چرا که اغلب در محیط های شلوغ و غیر مرتبط واقع شده اند. علاوه بر آن سیستم حمل و نقل عمومی مناسب برای نمایشگاه بین المللی تهران وجود ندارد؛ به گونه ای که اغلب ساکنان این شهر نیز برای بازدید از نمایشگاه تهران با مشکل مواجه می شوند و این مشکل برای بازدیدکنندگان خارجی که با نقشه و مسیرهای شهری آشنایی چندانی ندارند به مراتب دشوار تر است. میانگین سرعت رفت وآمد در شهرهای بزرگ دنیا و برای دسترسی به محیط های عمومی باید ۳۰ دقیقه باشد، در حالی که میانگین رفت آمد در شهر تهران بیش از ۱ساعت و نیم است. بگذریم از اینکه نبود سیستم های نظارتی بر روی وسایل حمل و نقل مانند تاکسی ها در روزهای نمایشگاه حتی برای افراد تهرانی هم ایجاد مشکل می کند چه برسد به خارجی ها. سال گذشته با یک بازدید کننده روس در نمایشگاه فرش ماشینی خودمان در روز آخر هم صحبت شدم. برایم جالب بود که پس از خروج از درب جنوبی نمایشگاه شروع به پیاده روی در مسیر طولانی به سمت اتوبان کرد و بدون توجه به تاکسی هایی که در مقابل درب خروجی هرکسی را با حرکات چشم و چرخش زبان به تور می اندازند راه خود را پیش گرفت. از روی کنجکاوی سر صحبت را باز کردم و در همان چند دقیقه از همه چیز گفتیم. اما آنچه به این مقاله ربط پیدا می کند این است؛ رزرو کردن دشوار هتلی در میدان امام خمینی که از سرویس دهی آن راضی نبود. ترافیک و بی اعتمادی به تاکسی هایی که ۲ باری او را حسابی داغ کرده بودند!
یکی دیگر از مواردی که می توان به آن اشاره داشت، ضعف مربوط به امکانات رفاهی مانند هتل های مقبول برای میزبانی از مهمان های خارجی و بازدیدکنندگان نمایشگاه و محدودیت هایی است که در هتل ها وجود دارد. در حال حاضر تعداد هتل های پنج ستاره تهران به تعداد انگشتان یک دست است و اینکه چه تعدادی از آن ها توان سرویس دهی به تعداد کثیر بازدیدکننده و مشارکت کنندگان نمایشگاه را دارا هستند در هاله ای از بهام است؛ مسئله مسافت و فاصله مکانی و حجم ترافیک برای دسترسی آسان آن ها به نمایشگاه بر دشواری امر می افزاید، چراکه از بین مجموعه هتل های پنج ستاره تهران تنها هتل پارسیان آزادی و پارسیان استقلال به نمایشگاه نزدیک اند که به طور قطع می توان گفت نمی توانند پاسخگوی همه مخاطبان نمایشگاه باشند.
از دیگر مواردی که می توان به آن اشاره کرد؛ مشکلات مربوط به نقل و انتقالات مالی میان ایران و کشورهای دیگر است. در پی افزایش تحریم ها و فشارهای بین المللی طی سالهای اخیر امکان نقل و انتقال مالی با اروپا و آمریکا و همچنین فعالیت بانک های ایرانی در خارج از کشور سلب شد. به این ترتیب ضمانت و امنیت مبادله با خارجی ها برای تولیدکنندگان و تجار ایرانی و خارجی محدود شد. حتی معدود بانک هایی که امکان نقل و انتقال مالی را میان ایران و سایر کشورهای دیگر را فراهم می کردند از سوی آمریکا به نقض تحریم های بین المللی و پرداخت جریمه محکوم شده اند و اغلب مبادلات از طریق چین صورت می گیرد که به سود مسئولان چینی و ضرر ایران و طرف های غربی منجر می شود. بنابراین باید راهی برای برون رفت از شرایط فعلی یافت. چراکه تداوم این شرایط می تواند ضربه سهمگینی در بلند مدت بر پیکره صادرات و به تبع آن تولید و اقتصاد کشور باشد. رفع این معضل نه از طریق تجاری بلکه از راه دیپلماسی میسر است. خوشبختانه طی یک سال گذشته اقدامات مثبتی در این راستا صورت گرفته است اما تا دستیابی به نتیجه نهایی در مذاکرات ایران و ۱+۵ این روند به سرانجام نمی رسد و تولید و صادرات همچنان در کما باقی می مانند، بنابراین دولتمردان و تیم دیپلماسی ایران باید سعی در تسریع مذاکرات داشته باشد تا تولید ایرانی و به طور خاص فرش دستباف و ماشینی که یکی از پر آوازه ترین محصول ایرانی در جهان محسوب می شود به جایگاه واقعی خود دست یابد. بعلاوه گشایش درها به روی اقتصاد کشور بزرگترین مشکلات مدیران دموتکس برای عدم برگزاری نمایشگاه در تهران را هموار می کند چرا که به طور منطقی و با توجه به روابط عمیق و دیرینه اقتصادی ایران و آلمان شرکت های آلمانی در صورت وجود شرایط در کشور از ورود به بازار ایران استقبال می کنند.
دولتمردان باید به یاد داشته باشند ورود دموتکس به ایران به معنای سرازیر شدن حجم انبوهی ارز به اقتصاد شکننده کشور و کسب درآمد و ارزش افزوده از اقتصاد مقاومتی است. اقتصادی که متکی به درون بوده ولی با همت و یکدلی نهادهای مختلف اجتماعی توانسته به بیرون راه یابد. البته طی ماه اخیر اقداماتی از سوی علی طیب نیا؛ وزیر اقتصاد و دارایی برای تاسیس بانک در چین و ولی الله سیف رییس بانک مرکزی برای بازگشایی بانک های ایرانی در منطقه اتحادیه اروپا صورت گرفته است که می تواند امید را به اقتصاد و به طور خاص چرخه تولید و صادرات کشور بازگرداند.
طی افزایش تحریم ها فشار های بین المللی امکان حمل و نقل آسان همراه با ضمانت نامه برای حمل کالاهای ایرانی به کشورهای دیگر از طریق دریایی و زمینی و هوایی مگر از طریق واسطه ـ چین و ترکیه ـ چندان میسر نبود اما امید آن می رود که به تدریج امکان حمل و نقل کالا از ایران به سهولت و همچون سایر کشورها میسر شود. در حال حاضر برخی از کشتیرانی های خصوصی ایران از لیست تحریم های بین المللی خارج شده اند که این خود به معنای گشایش درها به روی تجار ایرانی و غربی است.
یکی از مهم ترین مواردی که شاید مدیران آلمانی دموتکس را برای برگزاری این نمایشگاه در تهران قانع نکرده است، زیرساخت نمایشگاه و سالن های آن است. امکانات نمایشگاه بین المللی تهران که تحت نظر سازمان وزارت صنعت، معدن و تجارت و توسط شرکت سهامی نمایشگاههای بین المللی جمهوری اسلامی ایران اداره می شود فاقد امکانات لازم در تمام سالن هاست.
به علاوه زیر ساخت نمایشگاه برای معرفی برخی از محصولات صنعتی بزرگ مناسب نبوده و قرار دادن آن ها در سالن های نمایشگاه به کف سازی نمایشگاه آسیب می زند، علاوه بر این کف پوشیکه برای سالن ها استفاده شده است هیچ گاه زیبنده یک نمایشگاه بین المللی و به طور خاص فرش و کفپوش نبوده و نیست. بنابراین مدیران نمایشگاه موظف اند تدابیر لازم برای این معضل را بیندیشند. همچنین از تمام ظرفیت نمایشگاه برای ارائه خدمات به شرکت های حاضر در نمایشگاه های مختلف و بازدیدکنندگان بهره گرفته نشده است. بنابراین، انتظار می رود مسئولان و مدیران نمایشگاه در راستای بهبود زیرساخت نمایشگاه بین المللی تهران و تجهیز امکانات رفاهی آن گام بردارند چراکه عدم توجه به این موارد حلقه مشارکت در نمایشگاه تهران را کوچکتر می کند و واژه بین المللی در حد یک پسوند ساده باقی می ماند و هیچ گاه محقق نمی شود. همچنین مواردی چون تسهیل روند صدور ویزا برای بازدیدکنندگان، ایجاد امکانات تفریحی و رفاهی مناسب و خیلی فاکتورهای دیگر را نیز باید مورد توجه قرارداد که در جایی دیگر باید به طور مفصل به آنها بپردازیم.
در پایان باید گفت ما برای زنده نگه داشتن تولید، صنعت و در نهایت اقتصاد کشور باید راه های ورود به فرای مرزهای کشورمان را بیابیم؛ دموتکس برای ایران و بر اساس اصل مزیت نسبی در اقتصاد یکی از همین راه ها و جاده های تحقق توسعه و سر زنده ماندن چرخ دنده های اقتصادی آن است. پس بر هر یک از ماست تا برای توسعه کشور خود از هیچ عملی دریغ نکنیم.
منبع : شماره دوم خبرنامه ششمین نمایشگاه فرش ماشینی تهران
