اصول چیدمان فرش در منزل؛ انواع شکل‌ها در انواع فضاها

نمونه‌های ذکر شده در یادداشت «انواع فرش ایرانی و غیرایرانی برای دکوراسیون مدرن، سنتی و کلاسیک» بخشی از مجموعه فرش‌های سنتی و مدرنی است که در جهان موجود است. نکته‌ای که وجود دارد، انتخاب مناسب فرش با توجه به شرایط و فضای موردنظر است. در انتخاب و چیدمان فرش باید به اندازه، رنگ، طرح و سبک آن توجه کرد که هر یک از این پارامترها نیز به اندازه فضا و دکوراسیون آن وابسته است.

سبک فرش

در هنگام خرید فرش باید به سبک زندگی و دکوراسیون منزل خود توجه کرد (کلاسیک، مدرن، مینیمال و…).

از فرش‌های ایرانی بیشتر در سبک‌های کلاسیک، سنتی، راستیک و تلفیقی استفاده می‌شود.
در سبک کلاسیک به جزئیات طرح و نقش توجه میشود. اگر سبک اتاق نشیمن و یا اتاق پذیرایی کلاسیک است، باید در آن از فرش‌هایی با طرح و نقش زیاد، مانند فرش‌های ایرانی، استفاده شود.
در اتاق نشیمن یا پذیرایی با سبک مینیمال، توجه شود که طرح ها ساده و رنگ ها روشن و ملایم باشد مانند رنگ های کرم، خاکستری روشن، بژ، شنی و غیره و بهتر است از فرش های مدرن استفاده شود از جمله فرش های بوهمی، فلوکاتی و مراکشی؛ ولی در صورت انتخاب فرش های سنتی توصیه می‌شود که فرش با نقش‌های ساده بوده و فضا تنوع رنگی کمی داشته باشد.
از آنجایی که در اتاق نشیمن و یا اتاق پذیرایی به سبک مدرن، از مبلمان راحتی بیشتری استفاده می‌شود، فرش دستبافت انتخاب مناسبی است. استفاده از چند لایه فرش در این سبک، جالب بوده ولی باید توجه کرد که در لایه زیرین از الیاف طبیعی مثل کنف و سیسال با رنگی خنثی استفاده کرده و لایه رویی فرشی طرحدار باشد.
در سبک مدرن باید به المان‌های موجود در دکوراسیون دقت کرد. اگر مبلمان و سایر لوازم موجود در اتاق دارای طرح‌های شلوغی باشد، بهتر است از فرش با نقوشی ساده استفاده کرد. همچنین بهتر است که رنگ فرش با دومین رنگ غالب در دکوراسیون هماهنگ بوده و با رنگ اول یکی نباشد.
در خانه‌هایی به سبک مدرن می‌توان از فرش‌هایی با طرح سمبلیک برای مفروش کردن اتاق استفاده کرد، انتخاب فرشهای مدرن مثل فرش پوستی، بوهمی، آرتدکو و غیره در این سبک توصیه شده و همچنین استفاده از فرش‌های گرد و بیضی رایج است.
در سالن‌های نشیمن و پذیرایی ساده با رنگ‌های روشن مانند خاکستری روشن، بژ، سفید و… استفاده از فرش‌های ایرانی توصیه می‌شود.

رنگ فرش

انتخاب رنگ فرش به فضای رنگی محیط، بزرگی و کوچکی فضا و نورگیر بودن آن بستگی دارد.

در سالن های نشیمن و پذیرایی کوچک، کم نور با سقفی کوتاه بهترین انتخاب آن است که از فرش هایی با رنگ های روشن و خنثی استفاده شود زیرا رنگ های روشن فضا را بزرگتر و دل‌بازتر نشان می‌دهد.
فرشهای تیره با ترکیب رنگی بالا یا پر نقش و نگار، به دلیل اغتشاش بصری که ایجاد می‌کنند برای سالن نشیمن و پذیرایی کوچک مناسب نیستند. در صورت انتخاب فرش‌های طرحدار در فضاهای کوچک بهتر است از فرشهایی با طرح و نقشی پراکنده یا طرح‎ و نقش‌های بزرگ استفاده کرد.
استفاده از فرش با رنگ‌های تیره برای منازلی با مساحتی بیش از ۱۵۰ متر مربع توصیه می‌شود زیرا رنگهای تیره وگرم، سالن نشیمن و پذیرایی بزرگ را دلنشین و صمیمی می‌کند.
استفاده از فرش‌های ایرانی یا گلیم با رنگهای گرم در اتاق‌های بزرگ، فضا را از حالت سرد و بیروح بودن خارج کرده و به فضا آرامش می‌بخشد. برای محیط‌های بزرگ با فضای روشن و رنگ‌های خنثی مثل سفید و کرم، بهتر است از فرش‌هایی به رنگ زرشکی و قرمز لاکی استفاده کرد.
در اتاق‌نشیمن و اتاق پذیرایی بزرگ می‌توان فرشی تیره رنگ و هماهنگ با کوسن‌ها و پرده‌های اتاق، انتخاب کرد.
در صورت تیره بودن کفپوش‌های اتاق نشیمن و اتاق پذیرایی، از فرشی با رنگ روشن‌تر می‌توان استفاده کرد تا فرش جلوه‌ی بهتری به فضا دهد.
بهتر است در فضاهایی چون راهروها و ورودی خانه، از فرش‌هایی با رنگ‌های تند و پر نقش و نگار استفاده شود زیرا فضا را پرهیجان می‌کند که متناسب با چنین مکان‌هایی است.
در فضاهایی مانند اتاق‌ خواب‌ها که در آن افراد نیاز به آرامش دارند، بهتر است از فرش‌هایی با رنگ‌هایی ملایم و طرح‌ و نقش‌های ساده استفاده شود.
در هنگام انتخاب فرش باید به طرح و رنگ کفپوش سالن و اتاق‌ها توجه نمود. در صورت شلوغ بودن طرح کفپوش بهتر است از فرشی با طرح ساده و باکمترین تعداد رنگ، و برای کفپوش‌هایی با طرح ساده از فرش‌هایی با طرح و نقش شلوغ استفاده شود.

شکل‌های مختلف فرش

انتخاب شکل فرش متناسب با فرم فضا، از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بر زیبایی محیط تاثیر به سزایی دارد. در بازار فرش، انواع متفاوتی فرم و شکل فرش موجود است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فرش مستطیلی

فرش‌های مستطیلی، سنتی و رایج‌ترین فرم در میان فرش‌های موجود در بازار هستند. این نوع فرش به دلیل ابعاد متفاوت، برای پهن کردن در فضاهای بزرگ مانند سالن نشیمن و پذیرایی و فضاهای باریک مانند راهروها مناسب می‌باشد. از فرش‌های مستطیلی می‌توان برای تقسیم فضا به بخش‌های مختلف نیز استفاده نمود.

فرش‌های مستطیلی می‌توان برای تقسیم فضا به بخش‌های مختلف نیز استفاده نمود.

فرش مربعی

فرش‌های مربعی شکل، انتخاب مناسبی برای اتاق‌های مربعی شکل هستند. این نوع فرش‌ها برای فضاهای کوچک و یا دفاتر کار و پذیرش هتل‌ها نیز مناسب است و همچنین جایگزین مناسبی برای فرش‌های مستطیلی در فضاهای بزرگ می‌باشد. وجود لوازم دکوراسیون مربعی شکل مانند میز چای‌خوری، در کنار این مدل فرش تناسب زیبایی را در اتاق ایجاد می‌نماید.

فرش گرد

انتخاب فرش گرد در منزل، به فضای خانه حسی هم مدرن و هم کلاسیک را القا می‌کند. استفاده از این فرش در چیدمان یک اتاق کوچک، سبب بزرگ‌تر به نظر رسیدن اتاق می‌شود در صورتی که پهن کردن آن در یک محیطی بزرگ با اندازه‌ای نامناسب، موجب گم شدن آن در فضا می‌شود.

پهن کردن فرش گرد در کنار لوازم دکوراسیون دایره‌ای و گرد (میز ناهارخوری گرد، لوستر دایره‌ای و…) تناسب زیبا و جالبی را به وجود می‌آورد و بر جلوه‌ی فضا می‌افزاید.

در اتاق‌خواب‌های بزرگ و دارای مبلمان، می‌توان از فرش گرد برای زیر مبل استفاده نمود و توجه را از تخت به مبل جلب کرد. همچنین استفاده از آن در اتاق‌خواب کودک و یا اتاق بازی، انتخاب مناسبی است.

انتخاب فرش گرد در منزل، به فضای خانه حسی هم مدرن و هم کلاسیک را القا می‌کند.

اندازه فرش و چیدمان آن در فضاهای مختلف منزل

چیدمان فرش در سالن نشیمن و پذیرایی

اندازه‌ی یک فرش رابطه مستقیم با اندازه‌ی سالن نشیمن و پذیرایی و مبلمان موجود در آن دارد.
در انتخاب فرش باید توجه کرد که اندازه‌ی فرش فارغ از طرح و نقش کفپوش، از متراژ اتاق و یا سالن کوچک‌تر باشد تا کفپوش سالن به چشم بیاید.
در خانه‌های بزرگ بهتر است که فاصله‌ی فرش از دیوارها حداقل ۴۵ سانتی‌متر و برای خانه‌های کوچک حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر باشد.
در یک فضای کوچک، سایز فرش نباید بزرگ بوده به طوری که تمامی مبلمان داخل فرش قرار گیرد زیرا در این حالت مبل بیشتر فضای بصری را گرفته و اتاق کوچکتر نشان داده می‌شود. پس بهتر است در این فضاها فرش به اندازهای باشد که تنها پایههای جلویی مبلمان بر روی فرش قرار گیرد.
در فضای سالن پذیرایی کوچک یا سبک مدرن که از فرش‌های کوچک ولی با طرح‌های درشت در چیدمان منزل استفاده می‌شود، می‌توان مبلمان را بر روی فرش قرار نداد و فرشی با اندازهای انتخاب کرد که تنها میز پذیرایی بر روی آن قرار گیرد. در این حالت باید توجه داشت طول فرش با طول مبل یا کاناپه برابر باشد. همچنین در این سبک، استفاده از فرش های بیضوی یا دایرهای به دلیل نبود زاویه در فرش، برای فضاهای کوچک، در وسط اتاق توصیه می‌شود.
برابری طول فرش با مبلمان
در فضاهای یکپارچه بهتر است برای جداسازی فضاها از یکدیگر از فرش‌های متفاوت استفاده شود ولی باید توجه کرد که بین فرش‌ها از نظر ترکیب رنگی و یا طرح هماهنگی وجود داشته باشد. انتخاب نامناسب فرش‌ها، پهن‌کردن یکپارچه آن‌ها و عدم تفکیک فضاها سبب آشفتگی محیط و بی‌هویتی اجزای منزل می‌شود.

در سالن نشیمن و پذیرایی بزرگ، بهتر است که اندازهی فرش به گونهای باشد که یا پایههای جلویی مبلمان و یا تمام مبلمان بر روی آن قرار گیرد چرا که سبب گرمتر شدن فضای اتاق میشود.
در زمانی که مبل‌های سالن یک‌دست نبوده و از یک یا دو صندلی و یا مبل متفاوت در کنار مبلمان اصلی در دکوراسیون سالن استفاده می‌شود بر حسب شرایط و به دلخواه، صندلی‌های تک به صورت کامل و یا پایه‌های جلویی روی قرش قرار گیرند.

در چیدمان مبلمان در کنار فرش‌ها باید به الگو و طرح فرش دقت کرد. در فرش‌هایی با طرح مرکزگرا بهتر است که مبلمان حول مرکزیت فرش چیده شوند.
بهتر است از پهن‌کردن فرش به صورت کج در دکوراسیون منزل اجتناب شود چرا که در کنار ایجاد جلوه‌ای متفاوت، سبب ناهماهنگی میان اجزای سالن شده و فضاهای خالی را بیشتر نشان می‌دهد.

بهتر است چیدمان فرش‌های سالن پذیرایی و نشیمن به صورت چسبیده به هم نباشد زیرا چنین چیدمانی، فضا را بسته نشان داده و از زیبایی و جلوه فرش در سالن می‌کاهد.
چیدمان بهم چسبیده فرش

بهتر است در منزل تمام فرش‌های اتاق‌ها و سالن‌ از یک طرح نباشند چرا که هر بخش از خانه (سالن پذیرایی، اتاق پذیرایی و…) هویت مستقل از دیگری داشته و باید فرشی مناسب با همان محیط تهیه گردد.
استفاده از فرش‌ها با طرح یکسان
در پهن کردن فرش در سالن پذیرایی و یا نشیمن باید توجه کرد که راستای فرش با راستای کلی مبلمان یکی باشد زیرا هم‌راستایی این دو، سبب هماهنگی بیشتر و زیبا جلوه دادن سالن می‌شود.

چیدمان فرش در اتاق خواب

در چیدمان فرش در اتاق خواب، باید توجه شود که فرش به گونه‌ای باشد تا هنگام برخاستن از تخت، پاها بر روی فرش قرار گیرد.

انتخاب اندازه‌ی فرش برای اتاق خواب متفاوت می‌باشد ولی باید به چند نکته توجه کرد:

باید فرش به اندازه‌ای انتخاب گردد که فاصله لبه فرش از دیوارها در اتاق‌های کوچک حداقل ۱۲ سانتی‌متر و در اتاق‌های بزرگ حداقل ۲۰ سانتی‌متر باشد.
می‌توان در اتاق‌های کوچک از فرش بزرگ برای پوشاندن تمام سطح اتاق استفاده نمود ولی باید فاصله بین لبه فرش با دیوارها رعایت شود. همچنین اندازه فرش نباید به گونه‌ای باشد که مانع باز و بسته شدن در اتاق گردد.
فرش باید به اندازه‌‌ای باشد که با قرار گرفتن در زیر تخت، حداقل دو سوم از تخت بر روی آن قرار داشته و از هر طرف، تخت حدود ۳۰ تا ۴۵ سانتی‌متر بزرگتر باشد که این اندازه در اتاق‌های مستر به ۵۰ سانتی‌متر نیز می‌رسد.
اندازه فرش باید به مقداری باشد که یا چیدمان مبلمان و میز اتاق روی فرش صورت گیرد و یا حداقل ۱۰ سانتی‌متر با لبه فرش فاصله داشته باشند.

در صورت تمایل به پهن کردن فرش کوچک در اتاق خواب، بهتر است از دو فرش کوچک برای دو طرف تخت و فرش کوچک دیگری در پایین تخت استفاده شود و طول این فرش‌ها با طول تخت برابر باشد.

در بعضی شرایط برای جدا کردن تخت‌خواب از قسمت‌های دیگر اتاق (مانند میز کار) می‌توان بین این فضاها فرشی را قرار داد و در صورت بزرگ بودن اتاق، برای هر بخش فرش جداگانه‌ای تعبیه کرد.
در صورت استفاده از فرش‌های ماشینی در اتاقخواب‌ها، بهتر است برای جلوگیری از سرخوردن فرش بر روی کفپوش اتاق، از پد فرش در زیر آن استفاده شود.
در اتاق کودک، با توجه به غیر قابل پیش‌بینی بودن فعالیت و جنب و جوش کودکان، بهتر است تمام سطح اتاق توسط فرش و یا موکتی نرم پوشیده شود.

در اتاق کودک، با توجه به غیر قابل پیش‌بینی بودن فعالیت و جنب و جوش کودکان، بهتر است تمام سطح اتاق توسط فرش و یا موکتی نرم پوشیده شود.

نحوه پهن کردن فرش در نهارخوری

پهن کردن فرش زیر میز نهارخوری، به فضای اختصاص داده شده به آن، شکل و هویت می‌بخشد. فرش انتخابی باید از هر سمت میز نهارخوری حداقل ۶۰ سانتی‌متر بزرگتر باشد تا برای نشستن و حرکت دادن صندلی‌ها به عقب، پایه‌های صندلی از روی فرش خارج نگردد.

بهتر است انتخاب نوع فرش نیز متناسب با شکل میز نهارخوری باشد بدین صورت که برای میزهای مستطیل، شکل فرش مستطیل و برای میزهای دایره‌ای، فرش گرد باشد چرا که این تناسب موجب یکپارگی فضا می‌شود.

فرش راهروها و ورودی‌ها

پهن کردن فرش در ورودی‌ و راهروی منزل، سبب زیباتر شدن فضا و ایجاد حسی دلنشین می‌شود و باید از فرش‌هایی مناسب با این فضاها استفاده کرد. بهتر است برای فضاهای مربعی از فرش‌های گرد و برای فضاهای مستطیلی از فرش‌های دراز و باریک (کناره) استفاده کرد.

باید به این نکته در چیدمان فرش جلوی در ورودی توجه نمود که لبه فرش با در ورودی، حداقل ۱۴۰ سانتی‌متر فاصله داشته باشد.

شما برای ما بنویسید

ما در مجله کهن، بی‌صبرانه منتظر شنیدن نظرها، نکته‌ها و تجربه‌های ارزشمند شما چیدمان فرش در منزل هستیم. آن را با ما و دیگر دوستانتان به اشتراک بگذارید.

نویسنده: ندا نعیمی- تحریریه نشریه کهن

بیشتر بخوانید:

تحریریه مجله کهن