نخ چیست و چه کاربردی دارد؟

نخ از رشته‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی به نام لیف تشکیل شده‌است که در دو دسته: طبیعی (پنبه، پشم، ابریشم و..) و بشر ساخت (ویسکوز، لایوسل، پلی‌استر، پلی‌اورتان و…) قرار‌می‌گیرد. از گذشته دور انسان‌ها در نیازهای اولیه خود اهمیت پوشاک را درک کردند. رفته‌رفته کاربردهای بیشترنخ ها را در تمام حوزه‌ها کشف کردند ازجمله آنها کامپوزیت‌های بتنی، کامپوزیت‌های پزشکی، صنایع هوافضا، خودرو‌سازی و نظامی است که امروزه نیاز جدایی ناپذیر در تمام جوامع درنظر گرفته‌می‌شود. در ادامه با بازار جهانی نخ و شگفتی‌های آن آشنا خواهیم شد.

اهمیت بازار جهانی

با در نظر گرفتن عوامل محرک بر این صنعت میتوان پیش‌بینی کرد که در سال‌های آینده بازار چگونه رشد خواهدکرد. پیش‌بینی می‌شود که میزان تجارت نخ نساجی تا سال ۲۰۲۵ پس از رشد CAGR 4.1٪ (نرخ رشد مرکب سالیانه) در طول سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۲۵ به ۱۲.۲ میلیارد دلار برسد.

بر اساس گزارش Stratistics MRC بازار جهانی نخ نساجی در سال ۲۰۱۹ ۱۲.۱۳ میلیارد دلار گردش مالی داشته‌است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۷ به ۱۹.۶۲ میلیارد دلار برسد که با رشد CAGR 6.2 درصدی در طول دوره ادامه یابد.

عرضه و تقاضا در بازار

افزایش تقاضا برای پوشاک، اثاثیه منزل و نوآوری در فرآیند تولید، از عوامل اصلی افزایش رشد بازار نخ‌های نساجی است. هزینه‌های بالای نگهداری کالا و رسیدگی بی‌واسطه دولت به تولیدکنندگان مواد خام، عمده محدودیت‌هایی هستند که مانع رشد بازار می‌شوند. یکی از عوامل مهم موثر بر قیمت نخ قیمت تمام شده الیاف است.

بازار تولید جهانی الیاف به دلیل شیوع بیماری کووید- ۱۹پس از کاهش در سال ۲۰۲۰ از حدود ۱۱۲ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ به رکورد ۱۱۶ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت. در دو دهه اخیر، تولید جهانی الیاف از ۵۸ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ حدود دو‌برابر شده‌است و درصورت ادامه تجارت طبق روال معمول پیش‌بینی می‌شود به ۱۴۷ میلیون تن در سال ۲۰۳۰ افزایش‌یابد. تولید جهانی الیاف درسال ۱۹۷۵ تا ۲۰۲۲ به ازای هر نفر ۸.۳ کیلوگرم به ۱۴.۶ کیلوگرم افزایش‌یافته است.

پلی‌استر

پلی استر پرمصرف‌ترین لیف جهان، ۵۴٪ از حجم تولید بازار جهانی درسال ۲۰۲۲ را تشکیل‌می‌داد، که از۶۱ میلیون‌تن در سال ۲۰۲۱ به ۶۳ میلیون‌تن در سال ۲۰۲۲ افزایش‌ پیداکرد. علی‌رغم قیمت کمتر پلی‌استر خام نسبت به پلی‌استر بازیافته فروش آن ازسال ۲۰۲۱ تا سال ۲۰۲۲ از ۱۴٪ به ۱۵٪ رشد داشته‌است.

بورس نساجی و منشور صنعت مد سازمان ملل در اوریل ۲۰۲۱ طرح پلی‌استر بازیافتی برای حفاظت از محیط‌زیست و اقلیم را مطرح‌ کردند که به موجب آن بیش از ۱۵۱ برند و تولیدی متعهد شدند، به‌طور مشترک سهم جهانی پلی‌استر بازیافته را تا سال ۲۰۲۵ به ۴۵٪ افزایش دهند.
نخ پلی‌استر مبادلات ایالات متحده از ۷۴.۵۰۰۰۰ دلار در نوامبر سال ۲۰۱۶ به ۱۲۶.۶۹۴۰۰ دلار در سال ۲۰۲۰ رسید.

پلی‌آمید (نایلون)

نایلون دومین لیف پر‌مصرف است که، ۵٪ از تولید بازار‌ جهانی الیاف را در سال ۲۰۲۲ با ۲۲.۸۴ میلیارد دلار بدست‌‌آورده‌، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ با توجه به CAGR (نرخ رشد سالانه مرکب) ۳.۸۰٪ به ۳۰.۸۰ میلیارد دلار برسد. با توجه به قیمت کمتر نایلون خام نسبت به بازیافته، مقدار نایلون بازیافتی ۲٪ از کل حجم تولیدی نایلون است. سهم الیاف بازیافتی نایلون ۰.۴٪ از کل حجم تولید الیاف بازیافته نایلون در سال ۲۰۲۲ بوده‌است.

سهم بازار جهانی نخ نایلون از ۳۱.۳۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به ۳۱.۰۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده‌است که پیش‌بینی می‌شود به ۴۴.۱۹ میلیارد دلار در ۲۰۳۰ افزایش یابد. برطبق گزارش (CAGR) نخ‌ نایلون در بازه افزایش ۴.۲۰% قراردارد.

بازیافته سلولزی

تولید الیاف سلولزی بازیافته (MMCF) ازجمله ویسکوز، لایوسل، مودال، استات، و کوپر ازسال ۲۰۲۱ تا۲۰۲۲ از ۷.۲ میلیون تن به ۷.۳ میلیون تن افزایش‌یافت. الیاف سلولزی بازیافته که دارای گواهی PEFC (گواهی طرح حفاظت از جنگل) حدود ۶۵-۶۰% از بازار فروش الیاف سلولزی بازیافته ۲۰۲۲ را شامل می‌شدند. سهم مساحت در نظر گرفته شده از جنگل ها برای تولید الیاف سلولزی بازیافته توسط PEFC از سال ۲۰۲۱ تا سال ۲۰۲۲ از ۱۱% به ۱۰% کاهش یافت، پیش‌بینی می‌شود ممنوعیت استخراج چوب از اوکراین، روسیه و بلاروس این کاهش حجم را بیشتر کند.

حجم بازیافتی از الیاف سلولزی بازیافته باتوجه به کاهش تولید این الیاف با افزایش ۰.۴۷% به ۰.۴۹% در این سال‌ها منجر شده‌است و انتظار می‌رود با افزایش بیشتری ادامه‌یابد.

پنبه

پنبه به‌دلیل عوامل مختلفی مانند شرایط آب‌وهوایی، چالش کیفیت، شرایط سیاسی، اجتماعی و تغییرات بازار، از طرح توسعه تا سال ۲۰۲۵ ، به ۲۷٪ از کل تولید خود در سال ۲۰۲۲ بازگشت. این کاهش ۲۵ درصدی در تولید پنبه در سال ۲۰۲۰ با همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ به اوج خود رسید. هم‌اکنون توجه کامل صنعت نساجی برای افزایش ۵۰ درصدی تولید پنبه تا سال ۲۰۲۶ است.

بازار نخ پنبه از۶۲.۸ میلیارد در سال ۲۰۲۲ به ۶۷.۵۱ میلیارد در سال ۲۰۲۳ رسید. با‌توجه به الگوی مصرفی پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۲ به ۱۲۰.۴۰ میلیارد دلار با نرخ رشد (CAGR) 7.50% ادامه‌یابد. به گزارش فدرال ایالات ‌متحده شاخص قیمت واردات (محصولات نهایی) پنبه: پوشاک، کالای‌خانگی از رکورد ۱۱۷.۰۰۰۰۰ دلار در سال ۲۰۲۲ به ۱۱۶.۶۰۰۰۰ دلار در اوایل سال ۲۰۲۴ رسیده‌است.

پشم

حجم معاملات پشم سالانه در بازار جهانی در حدود ۱۹۴۹.۵ میلیون‌کیلوگرم است. پیش‌بینی می‌شود حجم تولیدی بازار جهانی پشم تا سال ۲۰۲۴ به ۳۸.۹۷ میلیارد دلار و در سال ۲۰۲۹ به ۴۵.۶۱ میلیارد دلار برسد. بر طبق اعلام ITC (مرکز تجارت بین الملل) در سال ۲۰۲۰ استرالیا با ۱,۵۹۵,۳۲۰ دلار و بعد از آن چین با ۱,۵۴۳,۸۶۸ دلار، ۳۶.۲ % کل صادرات را به‌خود اختصاص‌دادند. با توجه به معاملات بازار، قیمت نخ پشم در ابتدای سال ۲۰۲۴ حدود ۴.۵۴% کاهش یافته‌است.

بازار جهانی نخ

نخ‌های ریسیده شده در بازار عمدتاً از نوع نخ‌های پنبه‌ایی، پلی‌استر ریسیده، ویسکوز تاب‌دار، پلی‌استرـ‌پنبه، پلی‌استر-‌ویسکوز با نسبت‌های متفاوت نوع بافت متفاوت است. کشورهای ایالات متحده، کانادا، نیوزیلند، استرالیا، بنگلادش، بریتانیا، ایرلند، پاکستان، سنگاپور، نروژ، آفریقای جنوبی، فیلیپین، هنگ کنگ، سریلانکا و هند کشورهای تاثیرگذار بر معاملات، که خود از تولیدکنندگان مصرف‌کنندگان بزرگ این صنعت به شمار می‌آیند.

بازار نخ ایران

بازار نخ ایران متناسب با تغییرات جهانی دارای افزایش و کاهش حجم تولید قابل‌توجهی است. باتوجه به ممنوعیت‌های مختلف تجارتی-‌سیاسی ثبات قیمت بازار دچار نوسانات مختلفی است، لیکن باتوجه به حمایت سازمان صنعت-معدن-تجارت و سازمان غذا و دارو درصدی از نیازهای داخلی با تولید قابل‌قبولی از جمله الیاف، نخ و منسوجات برخوردار‌است. به طور متوسط نرخ تولید سالانه پنبه ایران حدود ۴۰ میلیون تن است که حدود۳۰٪ ازنیاز کشور را تامین می‌کند.

نتیجه

بازارهای جهانی همواره با شیب تغییرات تولید و مصرف، که تحت تاثیر روابط کشورها، بیماری، بلایای طبیعی، کاهش ذخایر معدنی، آلی و روابط جمعی ازجمله صنعت مد و جاذبه‌های آن مواجه بوده‌است که هر یک از این شاخص ها باعث نوسانات قیمت بر الیاف و نخ‌ها می‌شود. از این‌رو قراردادها و قوانین بین‌المللی درصدد اصلاح الگوی مصرف و کنترل بر بازار وضع می‌شوند، از جمله آن معاهده پاریس است که به موجب کاهش گازهای گلخانه‌ ایی و کاستن ۱.۵ درجه سانتیگراد از دمای زمین تا سال ۲۰۳۰ استفاده از الیاف طبیعی و قابل بازیافت در دستور کار دولت‌ها قرار‌داده‌است.

منابع:

Nylon Market Size, Share, Growth, Price, Trends 2024-2032 (expertmarketresearch.com)
A Comprehensive Guide to the Wool Market | IWTO
What is Yarn? Classification of Yarn/ 20 types of yarns are discussed in very easy way – Textile Trainer
Yarn Industry Insights: 98+ Global Statistics, Trends & Data In 2023 (knitlikegranny.com)
Top 10 Medical Device Technologies Market Size, Share, Trends, Growth Drivers Forecasts Report | MarketsandMarkets
Textile News, Apparel News, RMG News, Fashion Trends | Textile Today
Materials-Market-Report-2023.pdf (textileexchange.org)
Yarn Textures and Why They Matter (Fuzzy & Smooth Yarns) (knittingknowledge.com)
Global Textile Yarn Market – Size, Outlook, Trends and Forecasts (2019 – ۲۰۲۵) (envisioninteligence.com)
Wool Market – Production Statistics & Industry Report (mordorintelligence.com)
Yarn Market Prices – EmergingTextiles.com
United States – Producer Price Index by Commodity: Textile Products and Apparel: Polyester Manufactured Fibers – 2024 Data 2025 Forecast 2011-2022 Historical (tradingeconomics.com)
Nylon Market Size & Share | Industry Growth Report, 2030 (fortunebusinessinsights.com)