کاهش تقاضا برای تولید داخل و افزایش مشتریان کالاهای خارجی

صنعت نساجی یکی از هفت صنعت استراتژیک کشور است که ۱۲ درصد اشتغال کشور را به خود اختصاص داده است.این صنعت از نظر اشتغال زایی در رده های برترین صنایع قرار داشته و کمتر صنعتی نظیر صنعت نساجی ایجاد اشتغال می کند.

صنعت نساجی از طریق ارز آوری و ایجاد ارزش افزوده، صنعتی سودآور و استراتژیک در آذربایجان‌شرقی بشمار می‌رود و اثرات مثبتی را در اقتصاد کشور داشته و می‌تواند راهکار مناسبی برای برطرف کردن معضل بیکاری باشد، اما امروزه رکود، مالیات، بالابودن نرخ سود تسهیلات، جرائم بانکی و از سویی  ورود برندهای متخلف که هیچ گونه مجوزی برای فعالیت در بازار ندارند، فضای کسب و کار را از تولیدکنندگان پوشاک گرفته است.

طی هشت ماهه سال ۹۶ ارزش صادرات لباس و متفرعات لباس غیر کشباف از استان،  ۸۰ هزار و۱۴ دلار بوده و عملکرد وزنی صادرات محصول مذکور  ۸۵ هزار و ۳۰۷ تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۵ معادل هشت درصد از نظر ارزشی و از نظر وزنی ۶۰درصد افزایش یافته است.

در این مدت ارزش واردات لباس و متفرعات لباس ۴۰۱ هزار و ۵۲۵ دلار بوده و عملکرد وزنی واردات این کالا،  ۷۲ هزار و ۷۷۱ تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل  از لحاظ وزنی ۳۰ درصد کاهش و از حیث ارزش دلاری ۵۰ درصد کاهش یافته است.

باتوجه به میزان صادرات الیاف سنتیک انجام شده طی هشت ماهه نخست سال ۱۳۹۶ در استان نیز، ملاحظه می‌شود که عملکرد ارزش صادرات الیاف سنتیک   ۱۰۲ هزار و ۳۰دلار و عملکرد وزنی صادرات محصول مذکور   ۴۹ هزار و ۷۲۹ تن بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از لحاظ ارزشی ۵۰ درصد کاهش  و از نظر وزنی  ۳۰ درصد کاهش داشته است.

میزان واردات الیاف سنتیک انجام شده طی هشت ماهه سال جاری نشان می‌دهد که عملکرد ارزش واردات کالای مذکور، بالغ بر ۵.۵ میلیون دلار و عملکرد وزنی واردات این کالا حدود ۲۳.۳ میلیون تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۵، از نظر ارزشی  حدود ۲۰ درصد و از نظر وزنی ۹ درصد افزایش یافته است.

در مورد پارچه‌های نساجی نیز، عملکرد ارزش صادرات کالای مذکور در هشت ماهه سال جاری، بالغ بر ۱۸۷ هزار و ۴۶۹ دلار و عملکرد وزنی صادرات این کالا حدود ۱۴۱ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۵، از نظر ارزشی ۴۰ درصد افزایش و از حیث وزنی هفت درصد کاهش یافته است.

میزان واردات پارچه‌های نساجی انجام شده طی هشت ماهه سال ۹۶، نشان می‌دهد که عملکرد ارزش واردات کالای مذکور، بالغ بر ۲۲۳ هزار و ۱۰۹ دلار و عملکرد وزنی واردات حدود ۲۱ هزار تن بوده است، که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزش وزنی حدود هشت درصد کاهش و از حیث ارزش دلاری حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است.

هم‌چنین، طی هشت ماهه سال ۹۶،   عملکرد وزنی  صادرات اشیای نساجی حدود ۱.۷ میلیون تن و عملکرد ارزش صادرات حدود ۵.۴ میلیون دلار بوده است که نسبت به سال گذشته، از لحاظ ارزش وزنی حدود ۵۰ درصد و از حیث ارزش دلاری هشت درصد افزایش یافته است.

میزان واردات اشیا نساجی در این مدت نشان می دهد که عملکرد وزنی این کالا، حدود ۱۲۶ هزار تن و عملکرد ارزش واردات آن حدود ۵۲۰ هزار دلار است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، از نظر ارزش وزنی ۹ درصد کاهش و از نظر ارزش دلاری ۱۱ درصد کاهش یافته است.

تقاضا برای تولید داخلی نبوده و مشتری به دنبال جنس خارجی است

رئیس هیئت مدیره انجمن تخصصی نساجی آذربایجان‌شرقی در خصوص وضعیت صنعت نساجی استان اظهار می‌کند: در حال حاضر در آذربایجان‌شرقی ۳۶۵ واحد نساجی و پوشاک وجود دارد، که از این مقدار حدود یک درصد واحدها غیرفعال و ۳۰ درصد فعال و مابقی با حداقل سود فعالیت می‌کنند.

«سیدجواد پروینی» با اشاره به وضعیت تولید داخلی صنعت نساجی استان اضافه می‍‌کند: ظرفیت صنعت نساجی ایران حدود ۲۲ میلیارد دلار بوده که سهم استان از این مقدار، حدود ۶ درصد است، اگر جلوی قاچاق گرفته شود و مالیات کاهش یابد این سهم مناسب است، اما فضای کسب و کار در کشور طوری است که یک تولیدکننده به جای این‌که وقت خود را صرف صادرات، خرید مواد اولیه و کیفیت محصول کند درگیر مصائب بروکراسی می‌کند.

وی با بیان این‌که اکثر قوانین غیر تشویقی برای تولید و صادرات است، بیان می‌کند: فضای کسب و کار در ایران بیشتر به سمت واردات و توزیع است نه صادرات و تولید.

وی، میزان صادرات صنعت نساجی استان را حدود ۳۰۰ میلیون دلار بیان کرده و می‌گوید: باتوجه به این‌که استان در بخش‌های صنایع‌دستی، ابریشم و توریست جنبه صادراتی دارد، و این صنایع بخشی از صنعت نساجی بشمار می‌رود، بنابراین وضعیت صادرات استان در این صنعت مطلوب است.

رئیس هیئت مدیره انجمن تخصصی نساجی آذربایجان‌شرقی ادامه می‌دهد: متأسفانه حدود چهار سال است که برای این صنعت، تسهیلات نوسازی و بازسازی اختصاص نمی یابد، در حالی که نیاز است با تکنولوژی های مدرن، ماشین آلات این صنعت بازسازی شود.

وی با بیان این‌که بخش پیشرو و فعال صنعت نساجی استان بخش حوله است، خاطرنشان می کند: متاسفانه تولید حوله برق لامع که یک برندی برای تولید حوله است به علت مشکلات اقتصادی تعطیل شده است.

وی با اشاره به این‌که مواد اولیه صنعت نساجی پنبه است، ادامه می‌دهد: میزان تولید پنبه در ایرن حدود ۷۰ درصد کاهش یافته است، بنابراین کمبود مواد اولیه به یکی از معضلات این صنعت تبدیل شده  و ادامه این روند گسترش تعطیلی واحد های فعال را به همراه خواهد داشت.

پروینی با اشاره به این‌که هشت درصد تولید ناخالص داخلی مربوط به صنعت نساجی است، می‌گوید: صنعت نساجی بسیار گسترده است اما در استان در زمینه فرش رویکرد بهتری داشته‌ایم.

معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌شرقی  نیز در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص آمار تولیدات پوشاک و نساجی  استان اظهار می‌کند: در حال حاضر در آذربایجان‌شرقی ۳۵۶ واحد نساجی و پوشاک با سرمایه ۳۳۵۴ میلیارد ریال و اشتغال هفت هزار و ۲۳۰ نفر دارای بهره‌وری صنعتی از این سازمان است که رتبه واحدهای صنعتی دارای پروانه از اتحادیه‌ها در این آمار وارد نشده است.

«اصغر حسینی» عنوان می‌کند: یکی از دلایلی که در سال‌های اخیر در این استان در بخش نساجی اتفاق افتاده است، واحدهای دارای پروانه بهره‌برداری، پروانه را باطل و از پروانه‌های صنفی استفاده کردند، چون سازمان تأمین اجتماعی لیست خود را از پروانه‌های صنعتی قطع کرده است، در حالی‎که این لیست برای دارندگان پروانه‌های صنفی همچنان پابرجاست.

وی خاطرنشان می‌کند: بخش‌های پیشرو و فعال صنعت نساجی استان بخش حوله است که با داشتن ماشین آلات پیشرفته با تکنولوژی روز تولیدات هم تراز با سطح جهانی و قابل رقابت در بازارهای جهانی تولید می کند که جا دارد مسئولان دولت در استان حمایت کافی جهت حضور در نمایشگاه های منطقه ای و جهانی را برای افزایش صادرات و شناسایی این محصول برای بازارهای منطقه ای به عمل آورد.

وی واحدهای تولیدی گونی پلی‌پروپیلن را از دیگر بخش‌های پیشرو در صنعت نساجی استان عنوان می‌کند و می‌گوید:  در حال حاضر این صنعت، در حوزه بسته‌بندی صنایع پتروشیمی بسیار مورد نیاز بوده و خوشبختانه این استان با داشتن ۱۰ واحد بزرگ تولید کننده پلی پروپلین با ماشین آلات روز از عمده استان‌های تولیدکننده این محصول است که قسمت اعظمی از تولیدات استان به کشورهای همجوار صادر می‌شود.

معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی می‌افزاید: یک هزار و ۸۲۶ مجوز با سرمایه ۳۹ میلیارد تومان با اشتغالزایی ۱۹ هزار و ۹۸۹ نفر برای واحدهای پوشاک و نساجی استان صادر شده است.

بر اساس این گزارش، روند بازسازی و نوسازی صنعت نساجی مطلوب نیست، بنابراین این امر منجر به تداوم بحران و فعالیت واحدها با کمترین ظرفیت خود می‌شود و ضروری است در این زمینه حمایت‌های لازم از سوی دولت انجام شود، چون این صنعت توان بالایی در جذب نیروی کار دارد.