فرش آسایش ؛ امسال برای ۳۰ میلیون دلار صادرات برنامه ریزی کرده ایم

فرش آسایش کاشان :: گفتگو با آقای آرش پور قاسم – مدیر فروش
من در رشته مدیریت دولتی از دانشگاه فارغ التحصیل شده ام. از حدود سال ۱۳۷۵ و با توجه به اینکه در شهر کاشان و آران و بیدگل بیش از ۸۰ درصد اشتغال به فرش و نساجی مربوط می شود وارد صنعت فرش ماشینی شده و در بخش بازرگانی و فروش فرش فعالیت خود را آغاز کردم. از سال ۱۳۸۰ در شرکت فرش آسایش فعال هستم. در آن زمان شرکت فرش آسایش کار صادرات را آغاز کرده بود اما اغلب از طریق بازارچه ای و پیله وری این صادرات انجام می شد. بنابراین جهت گسترش صادرات مطالعاتی را در این بخش و عوامل موفقیت در آن انجام دادیم. افزایش صادرات از طریق مبادی رسمی و گمرکات در آن زمان کار ساده ای نبود و وجود پیله وران این کار را سخت می کرد چرا که اغلب واردات فرش افغانستان به صورت رسمی انجام نمی شد و پیله وران نقش اصلی را ایفا می کردند.
برای اولین بار در حجم کم با چند کامیون صادرات رسمی از گمرکات مشهد را به افغانستان آزمایش کردیم. هر چند درگیری هایی بین روسای بازارچه ها و گمرکات اتفاق افتاد اما توانستیم خط شکن صادرات رسمی به افغانستان از طریق گمرکات رسمی کشور باشیم و در سال ۱۳۸۲ عملاً استارت رسمی صادرات فرش آسایش آغاز شد. پس از آن صادرات را به صورت جدی پیگیری کردیم و این سرآغازی برای شرکت های دیگر شد. با توجه به نیازی که به وجود آمد گمرکات کاشان و گمرک بیرجند هم امروز تاسیس شده اند و کار صادرات از طریق مبادی رسمی بسیار سهل تر شده است.

◄ شرکت فرش آسایش چه تعداد اشتغال زایی انجام داده و رنج محصولات تولیدی شما چیست؟
در حال حاضر این شرکت برای ۲۵۰ نفر به طور مستقیم ایجاد اشتغال کرده و چندین برابر این رقم نیز به صورت غیر مستقیم ایجاد اشتغال شده است.
شرکت فرش آسایش توانسته در طی مدت ۵ سال رشد قابل توجهی را داشته باشد و از زمانی که تکنولوژی های مدرن وارد بازار کاشان شد توانستیم با خریداری و نصب ماشین آلات گام مهمی را در تولید با کیفیت و تولیدات صادراتی برداریم. در حال حاضر این شرکت دارای ماشین آلات ۷۰۰ شانه (HCP) جهت تولید فرش های ماشینی دستباف گونه با تراکم ۲۵۵۰، ماشین RCI با عرض ۵ متر جهت تولید فرش های فریز، هیت ست ( بالای ۹۰ درصد تولیدات این دستگاه صادر می شود) دستگاه CLP مخصوص بافت گلیم و جاجیم ( اغلب تولیدات این ماشین صادراتی است) همچنین ماشین آلات CRX و… می باشد. در واقع توانسته ایم با انتخاب صحیح ماشین آلات سبد کالایی خود را کامل و آنچه که نیاز مشتریان است را تامین کنیم.
در حال حاضر شرکت فرش آسایش وارد بازار داخلی ایران نیز شده اما هنوز هم ۸۰ درصد فعالیت و تولیدات شرکت با هدف صادرات انجام می شود.

◄ به نظر شما علت موفقیت شرکت فرش آسایش در زمینه صادرات و انتخاب این شرکت به عنوان صادرکننده نمونه در چندین مرتبه چیست؟
خوشبختانه این شرکت از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۸۹ به طور متوالی همواره به عنوان صادرکننده نمونه استان اصفهان مطرح بوده است. در سال ۱۳۸۹ توانستیم به مقام صادرکننده نمونه کشوری دست یابیم و این کار بسیار سخت در سال ۱۳۹۰ هم ادامه پیدا کرد و ۲ سال پی در پی به این افتخار دست پیدا کردیم. موفقیت های ما به دلیل استفاده از تکنولوژی های مدرن، تولید محصولات باکیفیت، بازاریابی های متنوع در سطح منطقه به ویژه آسیای میانه، حضور در نمایشگاه های خارجی، گواهینامه های بین المللی و استانداردهای مختلف، تشکیل گروه تحقیق و توسعه و … بوده است.
از سال ۱۳۸۳ که به عنوان صادرکننده نمونه استان انتخاب شدیم کار خود را با ۶ میلیون دلار صادرات آغاز کردیم و در سال ۱۳۹۰ و ۱۳۸۹ به رقم ۲۱ میلیون دلار صادرات فرش ماشینی دست پیدا کردیم. در سال ۱۳۹۲ هدف گذاری صادرات شرکت فرش آسایش بیش از ۳۰ میلیون دلار است که امیدواریم اگر مشکل خاصی به وجود نیاید این رقم را محقق کنیم.

◄ تحلیل شما از بازار جهانی کفپوش چیست؟ جایگاه فرش های ایرانی در این بازارها کجاست؟
به نظر من هنوز در دنیا بازارهای بسیار بکر و دست نخورده ای وجود دارد که دارای ظرفیت های بسیار بالایی در زمینه صادرات می باشند. اما ضعف اساسی این است که بازاریابی حرفه ای و اصولی درباره اغلب این کشورها انجام نمی شود. نکته مهم این است که تمام دنیا ایران را به عنوان یک قطب صنعت فرش قبول دارند و به ویژه فرش کاشان از جایگاه خوبی در این زمینه برخوردار است. با توجه به سفرهای متعددی که به کشورهای مختلف داشتم و با تجار و بازرگانان بخش کفپوش گفتگو کرده ام، اعتقاد دارم بسیاری از خریداران مهم بازارهای فرش و کفپوش تمایل دارند با شرکت ها و تولیدکنندگان ایران کار کنند. اما متاسفانه به دلیل مشکلات عمده تجار ایرانی بازارهای جدید را خیلی زود از دست می دهند.

روابط سیاسی، تحریم، عدم حمایت های دولتی، تصمیمات غیرکارشناسی و عدم ثبات در سیاست گذاری های اقتصادی و سیاسی علل عمده این بحث است. در حال حاضر فرش بعد از نفت و پتروشیمی یکی از اقلام مهم صادراتی کشور است. فرش چه از نوع دستباف و چه از نوع فرش ماشینی نیازمند حمایت است. بزرگترین حمایت برای ما این است که دولت در یک پروسه زمانی ۵ یا ۱۰ ساله سیاست گذاری های ثابت و مشخصی را در نظر بگیرد به طوری که تولیدکننده بتواند در ارائه قیمت به مشتری خارجی و عمل به تعهدات خود مطمئن باشد که متاسفانه هیچ گاه چنین شرایطی برای تولیدکنندگان ایرانی وجود نداشته است. بنابراین هیچ گاه نمی توانیم یک قیمت ثابت برای کالای خود به تجار خارجی ارائه دهیم چرا که هزینه های تولید همیشه در حال افزایش است.

به همین دلیل تاجر خارجی هم این ریسک را نمی پذیرد که با ما وارد تجارت شود چرا که یک تاجر بزرگ و خریدار عمده به دنبال روابط تجاری بلند مدت و با ثبات است. یک تاجر عمده هزینه های بسیار زیادی را انجام می دهد و پس از خرید کالا از ما آن را در تمام فروشگاه های خود در یک یا چند کشور توزیع می کند و براساس آن سفارش گیری و فروش را آغاز می کند. حال اگر این تاجر سفارشاتی که از سراسر دنیا دریافت می کند را نتواند با همان قیمت قبلی و به موقع از تولیدکننده ایرانی تامین کند دیگر رغبتی برای ادامه کار وجود ندارد.
نکته بسیار کلیدی و اساسی صادرات در بازارهای جهانی تداوم و پشت دار بودن است که از یک نظر نقطه مثبت و از یک نظر نقطه منفی صادرات به شمار می آید. مثبت از این جهت که اگر شرکتی بتواند با یک تاجر عمده بین المللی به صورت مداوم کار کند تقریباً می توان گفت موفقیت خود را تضمین کرده و منفی از این جهت که اگر نتواند این کار را انجام دهد و فقط به صادرات مقطعی و موردی دست بزند عملاً به جایی نخواهد رسید و موفق نمی شود.

◄ به نظر شما به عنوان یک صادرکننده با سابقه چه راهکارهایی وجود دارد که بتوانیم خریدار خارجی را وفادار نگاه داریم؟
به نظر من صداقت در گفتار، صداقت در عملکرد و راستگویی اولین شرط است. پس از آن می توان به کیفیت و ثبات رویه اشاره کرد. هر مشتری به ویژه مشتری خارجی انتظار دارد همان چیزی را از شما دریافت کند که در نمونه اولیه دیده است. با همان کیفیت و دقت. یکی از مشکلات اساسی شرکت های تولیدی کاشان همین است که پس از اینکه مشتری صادراتی را با نشان دادن نمونه و… جذب می کنند، پس از ورود به بازار و پس از مدتی به دلایل مختلف، عمداً و یا به اجبار از کیفیت کالای مورد توافق می کاهند و یا تغییراتی را در آن ایجاد می کنند که موجب از دست رفتن بازار و عدم اعتماد می شود.
به نظر من تا زمانی که ما درست عمل کنیم همه مشتریان ما وفادار خواهند بود. تا زمانی که ما درست کردار و وفادار به تعهداتمان باشیم، قطعاً مشتریان خارجی ما هم به ادامه تجارت با ما وفادار هستند.
همانطور که عرض کردم کار مقطعی کاری است که نتیجه خوبی ندارد. چرا وقتی شرکت های ما می توانند صادرات حداقل در بازارهای منطقه داشته باشند به فکر تداوم نیستند؟ چرا نباید به صادرات فرش ماشینی مطالعه شده و حرفه ای نگاه کنیم؟

◄ به نظر شما با توجه به شرایط اقتصادی کشور و بحران و نوسانات ارزی، تحریم و … چگونه می توان برای ورود به بازارهای صادرات یک قیمت رقابتی و جهانی ارائه داد؟
از زمانی که نرخ دلار رو به افزایش گذاشت شرکت های بسیاری از ایران توانستند به راحتی وارد بازار صادرات شوند. بالا رفتن دلار تا ۳۶۰۰ تومان باعث شد تا کالاهای ما بسیار ارزان تر شود و به همین دلیل ترکیه به عنوان یکی از رقبای جدی ما برخی از بازارهای خود را از دست داد و خوشبختانه خیلی از خریداران فرش ترک به بازارهای ایران گرایش پیدا کردند. اما به نظر من صادراتی که بر پایه افزایش و کاهش نرخ دلار باشد باعث می شود ما یک روز بازار را بگیریم و یک روز دیگر بازار را از دست بدهیم. همه صادرکنندگان نیاز به ثبات دارند. ثبات در نرخ ارز با هر قیمتی و ثبات در نرخ مواد اولیه و هماهنگ با قیمت های بازار جهانی. در این صورت است که ما قطعاً می توانیم به صورت دائمی بسیاری از این بازارها را بدست آوریم.

◄ آیا موانع دیگری هم وجود دارد؟
به نظر من هیچ تولیدکننده و صادرکننده ای شخصاً مانعی بر سر راه خود احساس نمی کند و همه موانع ایجاد شده برای ما تنها از ناحیه دولت و تصمیمات غیر کارشناسی است. وگرنه بخش خصوصی کار خود را بلد است. دولت باید کار خود را خوب انجام دهد و همه چیز را برای تولید و صادرات فراهم کند. بعد از آن موفقیت یا عدم موفقیت بخش خصوصی به میزان دانش و مدیریت او بر می گردد.
متاسفانه بحران سازی توسط دولت موجب می شود قوانینی را وضع کند که همه چیز را وارد رکود می کند. مثلاً از وقتی دولت اعلام کرده صادرکنندگان باید تعهد کنند تا مابه التفاوت نرخ دلار آزاد و مبادله ای را به اتاق مبادلات ارزی بیاورند بسیاری از کارخانجات صادرات خود را قطع کرده اند. چرا که در این شرایط از دادن تعهد به دولت هراس دارند و این طبیعی است. فکر می کنم از معدود شرکت هایی هستیم که در ازای هر معامله صادراتی، به دولت تعهد می دهیم تا بتوانیم به صادرات ادامه دهیم. این قانون نه تنها قیمت تمام شده ما را افزایش داده بلکه صادرات فرش را بسیار محدود کرده است. صادرات به یک سنت و یک دلار بستگی دارد و با یک سنت بالا و پایین رفتن قیمت معامله ای شکل می گیرد و یا از بین می رود.

◄ با توجه به آغاز به کار دولت جدید چه انتظاراتی از تیم اقتصادی دولت دارید؟
در حال حاضر باید تغییرات انجام شده را به فال نیک گرفت چرا که بسیاری از تولیدکنندگان و تجار به بهبود روابط و رونق بازارهای داخلی و خارجی خوشبین هستند. متاسفانه در حال حاضر کشور به هیچ وجه در روابط تجاری و سیاسی وجهه خوبی ندارد و تجارت از طریق دلال و واسطه و… انجام می شود. چرا که هیچ بانکی با ما کار نمی کند.
کار کردن و صادرات از طریق واسطه ها، تامین قطعات از طرق غیر معمول، انتقال دشوار پول و… زمان را برای ما از بین می برد و نمی توانیم به موقع کالا را تحویل دهیم. ما خوشبین هستیم که دولت جدید بتواند روابط سیاسی خوبی با کشورهای مهم منطقه و دنیا برقرار کند و تحریم ها را کاهش دهد تا به تولیدکننده و صادرکننده کمک شود.
قبل از تحریم های جدید بانکی استفاده از تسهیلات بانکی نقش مهمی در چرخه کاری شرکت ها داشت. مثلاً در شرکت آسایش همواره می توانستیم با خرید نخ جوت از بنگلادش با استفاده از یوزانس یک ساله و بهره ۲/۱ درصد چندین میلیارد پول را در چرخه اقتصادی و کاری خودمان، از طریق بانک های خارجی تامین کنیم و این برای شرکتهای ایرانی بسیار کارگشا بود به طوری که یک وام بسیار کم بهره برای تولید داخلی از یک کشور خارجی دریافت می کردیم. در حال حاضر LC و اعتباری وجود ندارد. بنابراین باید با ریسک بالا به یک واسطه اعتماد کنیم. پول را از طریق صرافی با کارمزد بالا حواله کنیم تا بعد از چندین ماه تولیدکننده خارجی آن کالا را به ما بفروشد. قیمت تمام شده ما بسیار بالا رفته. هر چند که تغییر دولت و انتظار بازار برای بهبود اوضاع خود باعث رکود بازار در این روزها شده و کسی دست به خرید و فروش نمی زند.

◄ نظر شما در رابطه با نمایشگاه فرش ماشینی تهران چیست؟ آیا توانسته است انتظارات را برآورده کند؟
نمایشگاه ذاتاً یک رویداد خوب است. شرکت ها چیزهای جدید را یاد می گیرند و به فکر رقابت و خلاقیت می افتند. از طرف دیگر برای بازار مصرف و مردم بسیار مفید است و مصرف کننده می تواند جدیدترین تولیدات و تکنولوژی ها را ببیند و… این ها همه از مزایای نمایشگاه است.
اما نقصی که در این نمایشگاه وجود دارد این است که همه بازدیدکنندگان داخلی هستند و همه هزینه هایی که شرکت ها برای حضور در این نمایشگاه انجام می دهند محدود به یافتن چند مشتری داخلی می شود. نکته جالب اینکه نمایشگاه تهران بسیار نزدیک و یا همزمان با نمایشگاه فرش ترکیه برگزار می شود و بسیاری از همکاران و مهمانان خارجی که برای بازدید از نمایشگاه دعوت کرده ایم دعوت ما را نپذیرفتند. چرا که به هیچ وجه نمی خواهند نمایشگاه ترکیه را از دست بدهند. چگونه است که یک تاجر بین المللی به هیچ وجه راضی نمی شود از نمایشگاه ترکیه بازدید نکند اما به راحتی از کنار نمایشگاه فرش تهران عبور می کند؟ این نشان می دهد که اصولاً ما بر روی جذب بازدیدکننده خارجی اقدام موثری انجام نداده ایم و کسی رغبتی ندارد.

◄ به  نظر می رسد یکی از معضلات کنونی صنعت فرش ماشینی کشور بحث تقلب و کپی برداری است. در این رابطه چه نظری دارید؟
کپی کاری موجب کشته شدن خلاقیت ها می شود و همه منتظر می نشینند تا یک نفر لیدر شود و بقیه همان کار را انجام بدهند. در بخش صادرات بارها دیده شده که طرح های پر فروش را کپی می کنند و به همان کشور صادر می کنند. غافل از اینکه شاید بازار و سلیقه مشتریان یک شرکت با شرکت دیگر کاملاًٌ فرق داشته باشد.
همان طور که عرض کردم تقلب و کپی کاری در صادرات هیچ جایی ندارد. شاید در بازار داخل شرکت هایی که با تقلب و کپی کاری کار می کنند چند سالی بدون زحمت موفق باشند اما در صادرات محکوم به شکست هستند کما اینکه در حال حاضر نیز این اتفاق برای خیلی ها افتاده. ایده ال این است که هر شرکتی برای خودش طرح های خاص، روش های منحصر به فرد و خلاق داشته باشد.
اما آنچه مسلم است کپی کاری همواره با فرش ماشینی همراه بوده و خواهد بود.

مهم این است که شرکت های پیشرو همیشه برتر هستند و حتی کپی شدن طرح ها، ایده ها و بازارهایشان به بزرگ شدن و معروفیت بیشتر آن ها در دراز مدت کمک خواهد کرد.
قطعاً همه شرکت ها به این امر معتقد هستند که باید خلاق و مبتکر باشند اما در عمل بسیاری از ما دچار مشکل می شویم. در این مورد کتاب ها نوشته شده و ساعت ها بحث و بررسی شده اما مهم این است که واقعاً هر شرکتی چقدر می تواند به این اصول تئوری جامعه عمل بپوشاند و آن ها را اجرایی کند.

◄ صحبت آخر شما
آنچه در آخر می توانم بگویم اینکه در بخش صادرات، فرش ماشینی ایران بسیار می تواند موفق باشد چرا که کالاهایی بسیار خوب و رقابتی داریم. باید تعهد به کار داشت و سخت تلاش کرد. باید بازارها، فرهنگ و اصالت کشورها را بررسی و موشکافی کرد و با نظر سنجی و دقت وارد بازار شد. از دولت می خواهیم که مراودات بین المللی را بهبود بخشد و در جهت کاهش سطح تحریم ها تلاش کند. باید کاری کنیم که بازرگانان و تجار خارجی بتوانند به راحتی و با اشتیاق از نمایشگاه های مرتبط با فرش در کشور بازدید کنند.
در پایان از مجله کهن که در بخش فرش ماشینی به صورت تخصصی فعالیت های شایان توجهی را انجام میدهد تشکر می کنم و امیدواریم با کمک یکدیگر بتوانیم شاهد رشد صنعت فرش ماشینی به ویژه در بخش صادرات باشیم.■

تهیه و تدوین: بهنام قاسمی- مجله کهن

————————————————————————————

این مطلب را نیز بخوانید

پیشنهاد سردبیر : فرش کهنه نما چیست و چرا محبوب شده؟

————————————————————————————
تحریریه مجله نساجی کهن
ارسال مقالات و ترجمه جهت انتشار در سایت : info@kohanjournal.com