۶/ ۹ میلیارد دلار صادرات؛ ۸/۲۹ میلیارد دلار واردات ایران درنیمه سال ۸۷

در نیمه نخست سال جاری ۴۸/۹۶۸۶میلیون دلار صادرات و ۱۵/۲۹۸۲۱میلیون دلار واردات در کارنامه تجارت خارجی کشور ثبت شده است. روایت رسمی گمرک ایران نشان می دهد که بدون احتساب ارزش صادراتی میعانات گازی در این مدت ۷۹/۱۶۸۴۱هزار تن کالابه خارج از کشور صادر شده که نمایانگر رشد ۳۰/۶درصدی در مقایسه با سال گذشته است ضمن اینکه ارزش دلاری آن نیز ۶۳/۳۸درصد رشد کرده است.
در شش ماه نخست سال جاری میزان واردات کشور ۷۳/۲۰۶۱۳هزار تن و به ارزش ۰۴ /۱۹۴۰۰میلیون یورو (معادل ۱۵/۲۹۸۲۱میلیون دلار) بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۸۶ از کاهش ۴۱/۲درصدی در وزن و رشد ۳۷/۳۶درصدی در ارزش برخوردار بوده است. با توجه به مقایسه ارقام صادرات و واردات تراز بازرگانی خارجی کشور (بدون احتساب صادرات نفت خام و میعانات گازی) در این مدت با کسری ۶۷/۲۰۱۳۴میلیون دلاری مواجه بوده است.

شرکای تکراری تجاری
بیشترین صادرات کشور در شش ماه اول سال ۱۳۸۷ به کشورهای «امارات متحده عربی» با ۹۱/۲۱۸۰هزار تن و ارزش ۸۱/۸۳۱میلیون یورو (۰۷/۱۲۸۵میلیون دلار) یا ۹۵/۱۲درصد سهم وزنی و ۲۷/۱۳درصد سهم ارزشی، «چین» با ۲۴/۴۵۴۸هزار تن و ۳۷/۷۲۱میلیون یورو (۶۱/۱۱۱۵میلیون دلار) یا ۰۱/۲۷درصد سهم وزنی و ۵۲/۱۱درصد سهم ارزشی، «عراق» با ۳۳/۱۵۴۸هزار تن و ۸۹/۶۲۴میلیون یورو (۳۰/ ۹۶۱میلیون دلار) یا ۱۹/۹درصد سهم وزنی و ۹۲/۹درصد سهم ارزشی، «هند» با ۴۶/۱۳۹۶هزار تن و ۳۲/۴۲۳میلیون یورو (۸۷/۶۵۶میلیون دلار) یا ۲۹/۸درصد سهم وزنی و ۷۸/۶درصد سهم ارزشی «جمهوری کره» با ۹۲/۷۵۶هزار تن و ۰۵/۳۵۵میلیون یورو (۸۲/۵۵۰میلیون دلار) یا ۴۹/۴درصد سهم وزنی و ۶۹/۵درصد سهم ارزشی صورت گرفته است.
به بیانی دیگر ۹۳/۶۱درصد از سهم وزنی و ۱۸/۴۷درصد از سهم ارزشی صادرات کشور در شش ماه اول امسال متعلق به این پنج کشور بوده، کشورهایی که طی چند سال گذشته همواره در صدر شرکای تجاری ایران قرار گرفته اند.

عمده واردات کشور در شش ماه اول امسال از کشورهای «امارت متحده عربی» با ۴۹/۲۹درصد سهم وزنی و ۴۲/۲۷درصد سهم ارزشی، «آلمان» با ۷۴/۶درصد سهم وزنی و ۱۰ درصد سهم ارزشی، «چین» با ۸۵/۵درصد سهم وزنی و ۸۵/۸درصد سهم ارزشی، «سوئیس» با ۱۰/۱۲درصد سهم وزنی و ۴۳/۵ درصد سهم ارزشی و «جمهوری کره» با ۱۷/۴ درصد سهم وزنی ۱۸/۵ درصد سهم ارزشی انجام گرفته است.
به عبارت دیگر ۳۵/۵۸درصد از سهم وزنی و ۸۸/۵۶ درصد از سهم ارزشی کل واردات کشور طی شش ماه اول سال جاری متعلق به پنج کشور یاد شده است.

در بررسی تراز بازرگانی خارجی ایران با کشورهای مذکور ملاحظه می شود که بیشترین رقم مربوط به کسری تراز تجاری به ترتیب مربوط به امارات متحده عربی با کسری معادل ۹۸/۶۸۹۰میلیون دلار، آلمان با کسری معادل ۳۲/۲۸۳۹میلیون دلار، سوئیس با کسری معادل ۵۳/۱۶۱۰میلیون دلار، چین با کسری معادل ۰۱/۱۵۲۴میلیون دلار و انگلستان با کسری معادل ۶۰/۱۱۳۸میلیون دلار بوده است. از طرفی ارزش مثبت تراز تجاری کشورمان با کشور عراق ۹۶/۹۲۴میلیون دلار بوده است.
بررسی تراز بازرگانی خارجی (بدون نفت و گاز و خدمات) ایران با ۱۹۶ کشور و مناطق آزاد تجاری صنعتی نشان می دهد که کشور ما طی شش ماه اول سال ۱۳۸۷ با ۱۰۲ کشور دارای تراز منفی تجاری و با ۹۴ کشور دیگر دارای تراز مثبت تجاری بوده است.

رشد قیمت متوسط کالاهای وارداتی و صادراتی
طی شش ماه اول سال ۱۳۸۷ متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۱۵/۵۷۵دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۶۶/۱۴۴۶دلار بوده است. این در حالی است که متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی طی شش ماه اول سال ۱۳۸۶، ۰۲/۴۴۱دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۲۳/۱۰۳۵دلار بوده است.
به عبارت دیگر متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در شش ماه اول سال ۱۳۸۷ نسبت به مدت مشابه سال قبل دارای رشد ۴۱/۳۰ درصدی و در همین مدت، متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی دارای رشد ۷۴/۳۹ درصدی بوده است.

کالاهای عمده صادراتی
در میان اقلام عمده صادرات کالاهای غیر نفتی مرتب شده بر اساس ارزش دلاری، پروپان مایع شده با ۶۳۸ میلیون دلار یا ۵۹/۶ درصد از کل ارزش صادرات رتبه اول را داراست.
در بین ۱۰ قلم اول صادراتی متانول (الکل متیلیک) با ۴/۵۱۷میلیون دلار یا ۳۴/۵ درصد ارزش؛ رتبه دوم، بوتان مایع شده با ۴/۴۳۶۴ میلیون دلار یا ۵۱/۴درصد؛ رتبه سوم، اتیلن با ۳۹۵ میلیون دلار یا ۰۸/۴ درصد ؛رتبه چهارم و پسته تازه یا خشک کرده با ۵/۳۷۰ میلیون دلار یا ۸۳/۳ درصد از کل ارزش صادرات رتبه های بعدی را به خود اختصاص داده اند.
دیگر اقلام عمده شامل پارااکسیلن با ۶۱/ ۳ درصد، سایر مخلوط هیدروکربورهای بودار با ۴۲/۳ درصد، گاز طبیعی مایع شده در ظروف یک هزار سانتیمتر مکعب و بیشتر با ۴۲/۲ درصد، بنزن با ۳۷/۲ درصد، کاتد و قطعات کاتد از مس تصفیه شده با ۳۵/۲ درصد است.
در مجموع سهم ۱۰ قلم فوق الذکر در شش ماه اول سال جاری حدود ۵۲/۳۸ درصد از کل ارزش و ۹۳/۲۵ درصد از کل وزن صادرات غیر نفتی است. این در حالی است که در شش ماه اول سال ۱۳۸۶ مجموع سهم ۱۰ قلم یاد شده حدود ۸۷/۳۱ درصد از کل ارزش و ۱۶/۲۴ درصد از کل وزن صادرات بوده است. صادرات این اقلام در مدت یاد شده نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ ارزش ۵۲/۶۷ درصد و از لحاظ وزنی ۱۴/۱۴ درصد افزایش پیدا کرده است.
سهم تجارت چمدانی و بازارچه ها
سهم تجارت چمدانی و بازارچه های مرزی در این مدت به ترتیب ۰۳/۱۳ میلیون یورو (معادل ۱۰/۲۰ میلیون دلار) و ۸۱/۱۰۲میلیون یورو (معادل ۳۸/۱۵۷میلیون دلار) بوده است.
تحقق ۱۶۷ درصدی اهداف برنامه
برای شش ماه نخست امسال معادل ۵۷۹۱ میلیون دلار صادرات انواع کالاهای غیر نفتی به کشور پیش بینی شده است که با توجه به صادرات ۴۸/۹۶۸۶ میلیون دلاری حدود ۲۷/۱۶۷ درصد از اهداف برنامه در خصوص ارزش صادرات کالاتحقق یافته است.

محصولات معدنی، اول و …
بر اساس قسمت های مختلف تعرفه ، محصولات معدنی با ۱۴/۲۷ درصد از سهم ارزشی کل صادرات کشور رتبه نخست، محصولات صنایع شیمیایی یا صنایع وابسته به آن با ۸۷/۲۶ درصد سهم ارزشی رتبه دوم، فلزات معمولی و مصنوعات آنها با ۵۱/۹ درصد سهم ارزشی رتبه سوم، محصولات نباتی با ۹۸/۷ درصد سهم ارزشی رتبه چهارم و مواد پلاستیکی ـ کائوچو و اشیای ساخته شده از این مواد با ۱۵/۷ درصد سهم ارزشی رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.
در مجموع ۶۵/۷۸ درصد از سهم ارزش کل صادرات کشور طی این مدت به این محصولات مربوط می شود.
میعانات گازی و…
میزان صادرات میعانات گازی در این مدت ۳۴۱۴ میلیون و ۶۱ هزار دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۵/۲۵ درصد افزایش داشته است. بر اساس صورت جلسه تعیین تکلیف آمار صادرات فرآورده های نفتی مورخ ۲۸ فروردین ۱۳۸۰ میعانات گازی که توسط شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز و همچنین شرکت های تابعه آنها، به عنوان صاحب کالااظهار شده در آمار صادرات غیر نفتی لحاظ نمی شود.

گمرک ها و بازارچه های فعال و غیرفعال
طی شش ماه اول سال ۱۳۸۷ گمرک آستارا با اختصاص ۹۱/۹میلیون دلار یا ۳۱/۴۹درصد از ارزش تجارت چمدانی، رتبه اول، گمرک بیله سوار با ۰۷/۳میلیون دلار یا ۲۷/۱۵درصد، رتبه دوم و گمرک سرو با ۵۴/۲میلیون دلار یا ۶۲/۱۲درصد رتبه سوم را به خود اختصاص داده اند.
بازارچه پرویزخان با اختصاص ۸۶/۳۶میلیون دلار یا ۴۲/۲۳درصد از ارزش صادرات بازارچه ها رتبه اول، بازارچه تمرچین ـ پیرانشهر با ۳۸/۲۸میلیون دلار یا ۰۳/۱۸درصد رتبه دوم و بازارچه کیله ـ سردشت با ۲۹/۱۹میلیون دلار یا ۲۶/۱۲درصد رتبه سوم را به خود اختصاص داده اند. در رده های بعدی بازارچه یزدان با سهم ارزشی ۵۹/۱۰، بازارچه شوشمی با سهم ارزشی ۸۹/۴درصد، بازارچه میلک با ۲۰/۴درصد، میرجاوه با ۴۸/۳درصد، بازارچه کوهک ـ سروان با ۴۸/۳درصد، بازارچه دوکوهانه با ۹۵/۲درصد و بازارچه میل ۷۵ با ۸۴/۲درصد قرار گرفته اند.
از میان ۱۰ بازارچه مرزی مذکور چهار بازارچه هم مرز با عراق، چهار بازارچه هم مرز با افغانستان و دو بازارچه هم مرز پاکستان است. سهم ارزش صادرات بازارچه های هم مرز به کشورهای یاد شده به ترتیب ۹۱/۶۰درصد، ۰۹/۲۳درصد و ۹۹/۸درصد است. بدین ترتیب سهم سایر کشورها از صادرات بازارچه های مرزی حدود ۰۱/۷درصد برآورد می شود.
بیشترین رشد ارزش صادرات کالااز بازارچه ها در شش ماه اول سال ۱۳۸۷ نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب مربوط به بازارچه پرویزخان با ۰۲/۱۹۷درصد، بازارچه شیخ صله و بازارچه میرجاوه به ترتیب با ۴۷/۱۴۲ و ۹۴/۶۹درصد بوده است.
در شش ماه اول سال ۱۳۸۷ بازارچه سرو با ۱۱/۸۹درصد، بازارچه مهران با ۴۱/۸۱درصد و بازارچه میل ۷۳ با ۱۱/۷۸درصد کاهش رو به رو شده اند.

واردات ۵/۲ میلیارد دلار بنزین
بر اساس جدول اقلام عمده وارداتی به ترتیب ارزش دلاری کالا، بیشترین ارزش و سهم واردات در مدت مذکور مربوط به «بنزین» با ۴/۲۵۳۲میلیون دلار و ۴۹/۸درصد سهم ارزشی است.
«شمش از آهن و فولاد غیر ممزوج» با ۸۷/۴درصد سهم ارزشی و « سایر روغن های سبک و فرآورده ها به جز بنزین» با ۶۸/۲درصد سهم ارزشی، رتبه های دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند.
دیگر اقلام مهم وارداتی شامل «دانه ذرات» با ۰۶/۲درصد، «دستگاه هایی که با اشعه ایکس کار می کنند» با ۷۳/۱درصد، «میله های آهنی یا فولادی گرم نورد شده» با ۵۹/۱درصد، «محصولات از آهن یا فولاد غیر ممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل طومار با پهنای ۶۰۰ میلیمتر یا کمتر به ضخامت کمتر از سه میلیمتر» با ۵۳/۱درصد، «قطعات منفصله برای تولید خودروهای سواری» با ۰۵/۱درصد، «دانه سویا، حتی خرد شده» با ۰۴/۱درصد و «وسایل نقلیه با موتور پیستونی درونسوز تناوبی جرقه ای ـ احتراقی» هر یک با ۹۴/۰درصد است. بدین ترتیب سهم اقلام عمده یاد شده از لحاظ ارزش حدود ۸/۲۵درصد و از لحاظ وزن حدود ۲۸/۴۲درصد است.
برای مدت مذکور معادل ۱۹۸۹۰ میلیون دلار واردات انواع کالابه کشور پیش بینی شده است که باتوجه به واردات ۱۵/۲۹۸۲۱میلیون دلاری حدود ۹۳/۱۴۹درصد از اهداف برنامه در خصوص ارزش واردات کالاتحقق یافته است.
در مدت مذکور گمرک شهید رجایی بندرعباس با وزن ۳۳/۷۳۶۹۳۳ هزار تن با احتساب سهم ۷۵/۳۵درصد در وزن و ارزش ۱۰/۱۳میلیارد دلار و سهم ۹۳/۴۳درصد از ارزش کل واردات رتبه اول را در میان گمرکات داشته، بر همین اساس گمرک بندر امام خمینی با سهم ۸۱/۱۲ و تجاری مهرآباد با سهم ۲۵/۷درصد از ارزش کل واردات رتبه های بعدی را به خود اختصاص داده اند.
۶۵۴ میلیون دلار خودرو وارد شد
در این مدت ۳۶۰۴۳ دستگاه خودرو سواری به ارزش ۸۸/۶۵۴میلیون دلار وارد کشور شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ تعداد ۱۰۸درصد و از نظر ارزش دلاری ۲۵/۹۰درصد افزایش یافته است.

گروه اقتصاد: بار دیگر دیوار ۳ برابری واردات در مقابل صادرات قد علم کرد. آمار واردات در حالی کارنامه ۶ ماهه ابتدای سال خود را با رقم ۸/ ۲۹ میلیارد دلاری بست که صادرات در این دوره زمانی به ۶/ ۹ میلیارد دلار رسید اما باز هم صادرات غیرنفتی کشور نتوانست قد خود را از دیوار سه برابری واردات بالابکشد. در ۶ ماهه ابتدایی امسال میزان صادرات کالاهای غیرنفتی بدون احتساب میعانات گازی، معادل ۷۹ / ۱۶۸۴۱ هزار تن و به ارزش ۷۹ / ۷۵ ۶۲ میلیون یورو (معادل ۴۸ /۹۹۸۶ میلیون دلار) است که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش ۳۰ /۶ درصدی در وزن و ۶۳/ ۳۸ درصدی در ارزش دلاری داشته است.
بر همین اساس محمد بهبودآهنی سخنگوی گمرک در گفت وگو با ایسنا اعلام کرد: بر اساس نتایح حاصل از آمار مقدماتی گمرک جمهوری اسلامی ایران وزن و ارزش صادرات کالاهای غیرنفتی در ۶ ماهه اول سال ۱۳۸۶ به ترتیب ۰۳/۱۵۸۴۳ هزار تن و ۸۴/ ۵۱۵۱ میلیون یورو (معادل ۰۹/ ۶۹۸۷ میلیون دلار) بوده است.
از میزان کل صادرات غیرنفتی در ۶ ماهه اول سال ۱۳۸۷ رقم ۰۳/ ۱۳ میلیون یورو (معادل ۱۰/۲۰ میلیون دلار) از محل تجارت چمدانی و رقم ۸۱/ ۱۰۲ میلیون یورو (معادل ۳۸ / ۱۵۷ میلیون دلار) از بازارچه های مرزی صادرات انجام گرفته است.

در ۶ ماهه اول سال ۱۳۸۷ میزان واردات کشور ۷۳ / ۲۰۶۱۳ هزار تن و به ارزش ۰۴/۱۹۴۰۰ میلیون یورو (معادل ۱۵/ ۸۲۱ ۲۹میلیون دلار) بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۸۶ از کاهش ۴۱/۲ درصدی در وزن و رشد ۳۷ /۳۶ درصدی در ارزش برخوردار بوده است. ضمنا واردات ۶ ماهه اول سال گذشته میزان ۹۵/ ۲۱۱۲۲ هزار تن به ارزش ۲۷ / ۱۶۱۵۷ میلیون یورو (معادل ۱۲/ ۲۱۸۶۷ میلیون دلار) بوده است. با توجه به مقایسه ارقام صادرات و واردات تراز بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران (بدون احتساب صادرات نفت خام و سایر موارد مندرج در توضیح اشاره شده در خصوص کالاهای غیرنفتی) طی ۶ ماهه اول سال جاری با کسری ۶۷ / ۲۰۱۳۴ میلیون دلاری مواجه بوده است.
بیشترین صادرات کشور در ۶ ماهه اول سال ۱۳۸۷ به کشورهای امارات متحده عربی، چین، عراق، هند و جمهوری کره صورت گرفته و به بیانی دیگر ۹۳ / ۶۱ درصد از سهم وزنی و ۱۸/ ۴۷ درصد از سهم ارزشی صادرات کشور در ۶ ماه اول سال ۱۳۸۷ متعلق به ۵ کشور ذکرشده بوده است. در راستای این امر عمده واردات کشور نیز از کشورهای امارات عربی متحده، آلمان، چین، سوئیس و جمهوری کره انجام گرفته و به عبارت دیگر ۳۵ / ۵۸ درصد از سهم وزنی و ۸۸ / ۵۶ درصد از سهم ارزشی کل واردات کشور طی ۶ ماهه اول سال جاری متعلق به ۵ کشور یادشده است.
در این میان سخنگوی گمرک اعلام کرد: در بررسی تراز بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای فوق ملاحظه می شود که بیشترین رقم مربوط به کسری تراز تجاری به ترتیب مربوط به امارات متحده عربی با کسری معادل ۹۸/۶۸۹۰ میلیون دلار، آلمان با کسری معادل ۳۲ / ۲۸۹۳ میلیون دلار، سوئیس با کسری معادل ۵۳ /۱۶۱۰ میلیون دلار، چین با کسری معادل ۰۱/ ۱۵۲۴ میلیون دلار، انگلستان با کسری معادل ۶۰/ ۱۱۳۸ میلیون دلار بوده است. از طرفی ارزش مثبت تراز تجاری کشورمان با کشور عراق ۹۶/ ۹۲۴ میلیون دلار بوده است. بررسی تراز بازرگانی خارجی (بدون نفت و گاز و خدمات) ایران با ۱۹۶ کشور و مناطق آزاد تجاری صنعتی نشان می دهد که کشور ما، طی ۶ ماهه اول سال ۱۳۸۷ با ۱۰۲ کشور دارای تراز منفی تجاری و با ۹۴ کشور دیگر دارای تراز مثبت تجاری بوده است.

در بین ۱۰ قلم اول صادراتی متانول (الکل متیلیک) با ۴/ ۵۱۷ میلیون دلار یا ۳۴/ ۵ درصد ارزش رتبه دوم، بوتان مایع شده با ۴/ ۴۳۶ میلیون دلار یا ۵۱/ ۴ درصد رتبه سوم، اتیلن با ۳۹۵ میلیون دلار یا ۰۸/۴ درصد رتبه چهارم و پسته تازه یا خشک کرده با ۵/۳۷۰ میلیون دلار یا ۸۳/۳ درصد از کل ارزش صادرات رتبه بعدی را به خود اختصاص داده است. در مدت مذکور معادل ۵۷۹۱ میلیون دلار صادرات انواع کالاهای غیرنفتی به کشور پیش بینی شده است که با توجه به صادرات ۴۸/ ۹۶۸۶ میلیون دلاری حدود ۲۷/ ۱۶۷ درصد از اهداف برنامه در خصوص ارزش صادرات کالاتحقق یافته است.

اما در این میان بر طبق جدول اقلام عمده وارداتی در ۶ ماهه اول سال ۱۳۸۷ به ترتیب ارزش دلاری کالا، بیشترین ارزش و سهم واردات در مدت مذکور مربوط به <بنزین> با ۴/ ۲۵۳۲ میلیون دلار و ۴۹/ ۸ درصد سهم ارزشی است.
شمش از آهن و فولاد غیر ممزوج با ۸۷/ ۴ درصد سهم ارزشی و < سایر روغن های سبک و فرآورده ها به جز بنزین> با ۶۸/ ۲ درصد سهم ارزشی، رتبه های دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند.
دیگر اقلام مهم وارداتی شامل <دانه ذرات> با ۰۶/۲ درصد، <دستگاه هایی که با اشعه ایکس کار می کنند> با ۷۳/ ۱ درصد <میله های آهنی یا فولادی گرم نورد شده> با ۵۹/ ۱ درصد، <محصولات از آهن یا فولاد غیر ممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل تومار با پهنای ۶۰۰ میلمتر یا کمتر به ضخامت کمتر از ۳ میلمتر> با ۵۳/ ۱ درصد، <قطعات منفصله برای تولید خودروهای سواری> با ۰۵/ ۱ درصد، <دانه سویا، حتی خرد شده> با ۰۴/ ۱ درصد، <وسایل نقلیه با موتور پیستونی درونسوز تناوبی جرقه ای – احتراقی> هر یک با ۹۴/۰ درصد است. بدین ترتیب سهم اقلام عمده یاد شده از لحاظ ارزش حدود ۸/ ۲۵ درصد و از لحاظ وزن حدود ۲۸/ ۴۲ درصد است. ضمنا طی ۶ ماهه اول سال جاری، ۳۶۰۴۳ دستگاه خودروی سواری به ارزش ۸۸/ ۶۵۴ میلیون دلار واردات شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ تعداد ۱۰۸ درصد و از نظر ارزش دلاری ۲۵ /۹۰ درصد افزایش یافته است.
(منبع: دنیای اقتصاد)