دیکشنری نساجی
| Absorbency | قابلیت کالاهای نساجی برای جذب رطوبت که وابسته به خاصیت موئینگی هر ماده است← هیدروفیلیک(Hydrophilic)← میکروفیبر(Microfibers) |
| Absorption | قابلیت انواع الیاف، نخ و کالاهای نساجی در جذب و نگهداری رطوبت یا گاز از طریق سطح آنها. این ویژگی در تولید لباس های جدید با خصوصیات خاص بسیار مهم است. |
| Acetate (CA)
Reference: Z. A Rogowin, Chemiefasern, Thieme Verlag, Stuttgart, 1982
آیا میدانستید مجله نساجی کهن تنها مجله تخصصی فرش ماشینی و نساجی ایران است؟ نسخه پی دی اف آخرین مجلات از اینجا قابل دریافت است.
A. Hofer, Stoffe 1,Rohstoffe: Fasern, Garne und Effekte, 8th edition, Deutscher Fachverlag, Frankfurt/M.,2000 CFI 53(2003) 6 P. Rustemeyer, Cellulose Acetates: Properties and Applications, Wiley-VCH Verlag, Weinheim, 2004 R. C. Law, CFI 54 (2004) 374-75 |
نخهای فیلامنتی و یا الیاف کوتاه تولید شده از استیل سلولز (در سال ۱۹۰۵ توسط(A.E.Elchengrun کشف شد)← Acetate process. در سال ۲۰۰۸ میلادی ۲۳ خط تولیدی استات در دنیا موجود بوده است (شامل فیلترهای سیگار)
خصوصیات: نخهای استات درخشندگی عالی دارند زیردست بسیار خوبی دارند و بسیار شبیه به ابریشم طبیعی هستند اما قدری سبک تر (چگالی این لیف g/cm۳ ۳/۱ است) قابلیت جذب آب آن ۶ درصد است←Moisture absorbency of textile fibers زود خشک می شوند و کشسانی بسیار عالی دارند و بنابراین از ثبات ابعادی بالایی نیز برخوردار است. پارچه های بافته شده از این نخ به راحتی چروک نمی شوند. استات به طور کامل ترموپلاستیک است. محدوده گرمایی نرم شدن آن ۲۱۵-۲۰۵ درجه سانتی گراد و دمای ذوب آن ۲۵۵ درجه سانتی گراد است. در استون قابل حل است. تولید جهانی: میزان تولید جهانی نخهای فیلامنتی استات طبق آمارهای سال ۲۰۰۸ میلادی ۶۴ هزارتن است. کاربرد: لباسهای زنانه، پارچه های آستری، پارچه های مخمل و پلوش، پارچه های دکوری زیبا. نخهای فیلامنتی استات می توانند هیت ست یا تکسچره شوند. معمولاً با استفاده از رنگ های دیسپرس و به روش رمق کشی رنگرزی می شود با احتساب میزان جذب رنگ این نخ که با سایر الیاف سلولزی متفاوت است←Spun-dyeing از این روش هم به طور مستقیم برای رنگرزی الیاف تولیدی استفاده می شود. استات تنها لیف نساجی است که ویژگی عبور نور ماوراء بنفش از خود را دارد (البته الیاف مصنوعی با ویژگی مشابه در حال حاضر در ژاپن قابلیت تولید دارد) فیلترهای سیگار غالباً از استات (Tow) تولید می شود (تولید جهانی در سال ۲۰۰۸، ۶۹۰ هزارتن بوده است). |
| Acetate staple fibers | الیاف مصنوعی که از استیل سلولز تولید می شوند←Acetate process کالاهای نساجی تولیدی از این الیاف ضد چروک و دارای ثبات ابعادی بالا هستند. برای تولید آن ابتدا فیلامنتها به صورت Tow تهیه می شوند سپس به صورت مجعد و چین دار درآمده و در نهایت به صورت الیاف کوتاه بریده می شوند. میزان تولید الیاف کوتاه استات در دنیا بسیار محدود است. |
| Acetate tow | استفاده ویژه از Tow استات در تولید فیلترهای سیگار است Acetate process |
| Acetone | حلال سلولز استات (Acetate process) مایع فرار بی رنگ. چگالی g/cm۳۷۹/۰ – دارای نقطه جوش ۵۶ درجه سانتی گراد |
| ACHEMA
Reference: K. H Riggert, CTI 32/84 (1982) 592-600; CTI 35/87 (1985) 555-64; CTI 38/90 (1988) 747-760; CTI 41/93 (1991) 648-55; CTI 44/96 (1994) 527-537 F. Fourné, CTI 35/87 (1985) 649-52 CTI 41/93 (1991) 648-55 H.-D. Schumann, CFI 53 (2003) 264-270 |
نمایشگاه ماشین آلات و تجهیزات صنعت مواد شیمیایی که هر ۳ سال یکبار در فرانکفورت آلمان برگزار می شود. در این نمایشگاه آخرین تجهیزات و تکنولوژی های تولید صنعت الیاف مصنوعی و پلیمر به نمایش درمی آید. |
| Acrylic fibers (PAN)
Picture Reference: B. v. Falkai, Synthesefasern, Verlag Chemie, Weinheim, 1981 H.-J. Koslowski, CTI 43/95 (1993) 443 J. Masson, Acrylic Fiber Technology and Applications, Marcel Dekker Inc., New York, 1995 S.A Strong , CFI 48 (1998) 306-307 P. Bajaj, CFI 48 (1998) 308-315 ji, CFI 48 (1998) 452-53 CFI 48 (1998) 454 R. Cox, CFI 48 (1998) 745-749 S. J. Law, CFI 50 (2000) 65-67 B. v. Falkai, CFI 50 (2000), 144-150 T. Gries, Fiber Table Polyacrylic Fibers, Deutscher Fachverlag, Frankfurt/M.,2002 CFI 52 (2002) 232-253 CFI 53 (2003) 11 CFI 55 (2005) 9
|
الیاف مصنوعی که شامل حداقل ۸۵ اکریلونیتریل است (همچنین مشاهده کنید← modacrylic fibers) این لیف در سال ۱۹۴۲ توسط Herbert Rein برای DMF به عنوان حلال کشف شد. از آنجایی که نقطه ذوب اکریلونیتریل بالاتر از نقطه انحلال؟! (Decomposition Point) آن است الیاف اکریلیک تهیه می شوند از محلول←پلی اکریلونیتریل (←به طور مثال dimethyl formamide,DMF))در پروسه ریسندگی تر یا خشک←dry spinning ←wet spinning تولید الیاف اکریلیک به روش خشک بسیار محدود است و ۹۵ درصد الیاف اکریلیک جهان به روش تر ریسندگی می شوند. خصوصیات: چگالی کم(بین ۱۴/۱ تا ۱۸/۱ g/cm۳) زیردستی شبیه پشم دارد. دارای توانایی زیادی در حفظ گرماست. ثبات نوری بسیار خوبی دارد. مقاومت بسیار خوبی در برابر اسیدها، بازها و حلال ها دارد. به سبب قابلیت جذب آب پایین در مدت زمان کوتاهی خشک می شود معمولاً این الیاف به سختی رنگ می شود به دلیل ضعیف بودن قابلیت متورم شدن الیاف (الیاف صد در صد پلی اکریلونیتریل برای مصارف پارچه های تکنیکی و صنعتی به کار می روند) غالباً به صورت الیاف کوتاه (از ۶/۰ تا ۲۰ دی تکس) شامل میکروفایبرها یا←Tow. تولید نخهای فیلامنتی بسیار محدود است(تنها ۵۰۰۰ تن در سال در ژاپن) الیاف کوتاه جهت کاربردهای مختلف به صورت الیاف فرشی، مات، شفاف، نیمه مات و الیاف رنگی در مرحله ریسندگی spvn-dyeing تولید می شود. کاربردهای نهایی : نخهای ریسیده شده از الیاف کوتاه اکریلیک (به صورت تنها یا مخلوط) به طور ویژه در پوشاک کشباف (اغلب به عنوان نخ هایبالک) در صنعت مبلمان و پارچه های دکوری، خزهای مصنوعی، بافت پتو، بافت فرش و سایبان ها مصرف می شوند نخهای فیلامنتی آن نیز به دلیل داشتن ثبات نوری بالا در بخش منسوجات صنعتی و تکنیکی به کار برده می شود. الیاف کوتاه اکریلیک صنعتی به عنوان جایگزینی برای آزبست به کار می رود (مانند Dolanit که توسط شرکت Lenzing AG معرفی شده است) |
| Acrylonitrile
Reference: CFI 48 (1998) 468 Industrial Organic Chemicals, Wiley-VCH verlag, Weinheim, 1999 C. Fryer, CFI 51 (2001) 184-187 CFI 57 (2007) 302 |
با فرمول (H۲C=CH-CN) مواد اولیه برای تولید← Polyacrylonitrile پلی اکریلونیتریل جهت تهیه الیاف پلی اکریلیک امروزه عمدتاً توسط پروسه Sohio تولید می شود از پروپیلن، آمونیاک و اکسیژن. دمای جوش آن ۷۷ درجه سانتی گراد است. |
| AC yarn | کلمه اختصاری برای Air Covering Yarn←تکسچرایزینگ به روش جت هوا← اینترمینگل کردن Intermingling ← Interlacing |
| Additives
Reference: S. Kaufmann, CFI 45 (1995) 188-190 CFI 52 (2002) 124 D. L. Catone, CFI 54 (2004) 25-26 V. Everaert, CFI 54 (2004) 192-194 A. Fochesato, CFI 54 (2004) 384-85 R. Strubl, CFI 54 (2004) 388-89 Sin Yin Long, CFI 55 (2005) 247-49 U. K. Thiele, CFI 57 (2007) 223 J. Kastner, CFI 57 (2007) 270-71 CFI 57 (2007) 317 M. Sezen, CFI 58 (2008) 112-115 |
مواد کمکی برای تولید الیاف مصنوعی (مثلاً مواد مات کننده)←(Delustring Agent) مواد کمکی ضد آتش و یا ثبات دهنده نوری الیاف که برای اضافه کردن ویژگی های خارجی به نخ ها استفاده می شوند. |
| Adipic acid
Reference: Industrial Organic Chemicals, Wiley-VCH verlag, Weinheim, 1999
|
با فرمول(HOOC- (CH۲)۴-COOH) مواد اولیه برای تولید پلی آمید ۶۶← نمک AH (نمک نایلون) که از اسید آدیپیک و هگزامتیلن دیامین به عنوان یک محصول میانی تولید می شود←Hexamethylenediamine |
| Affinity | تمایل دو ماده یا عنصر برای ترکیب و یکی شدن مانند الیاف و مواد رنگی |
| AFMA | کلمه مخفف اتحادیه تولیدکنندگان الیاف مصنوعی آمریکا American Fiber Manufacturers Association←همچنین مشاهده کنید: Man-made fiber Association |
| Agglomeration | به زنجیره یا مجموعه ای از الیاف و یا ذرات معلق به هم پیوسته گفته می شود که حالت کلوخه ای پیدا می کند. |
| Agilon | نام تجاری برای پروسه تکسچرایزینگ که توسط شرکت Milliken انجام می شود←مشاهده کنید (edge texturing) Texturing |
| AH salt
Reference: B. v. Falkai, Synthesefasern, Verlag Chemie, Weinheim, 1981 B. de Soyres, CFI 47 (1997) 195-196 |
نام مواد اولیه جهت پلیمریزاسیون مرحله ای پلی آمید ۶۶←Polyamide 66 از اسید Adipic و هگزامتیلن دیاماین←Hexamethylenediamine تولید می شود. به آن نمک نایلون هم می گویند(Nylon salt) |
| Airbag yarns | نخ فیلامنتی پلی آمید است که برای تولید کیسه های محافظتی ماشین کاربرد دارد(معمولاً PA66 به دلیل نقطه ذوب بالاتر آن نسبت به PA6) |
| Alpha fiber | این الیاف دارای مقدار زیادی آلفا سلولز هستند چرا که همی سلولز (Hemicellulose) آن قبلاً در پروسه تولید الیاف ویسکوز توسط عملیات قلیایی حذف شده است. |
| Alumina fiber | الیاف فنی و صنعتی که بر پایه اکسید آلومینیوم تولید می شوند توسط شرکت آمریکایی Dupont (Doupont/USA) دارای چگالیg/cm۳ ۹۶/۳ است. همچنین kN/mm۲۴۲۰. نقطه ذوب آن ۲۰۴۵ درجه سانتی گراد است. |
| Anatase | اکسید تیتانیومی که ساختار کریستالی آن تغییر یافته است و مهمترین ماده افزودنی درخشان کننده در پروسه تولید الیاف به شمار می رود. |
| Annealing | پروسه تنش زدایی و عملیات گرمایی بر روی الیاف که به منظور افزایش ثبات گرمایی آنها انجام می شود. |
| Annealing conditioning | عملیات گرمایی که بر روی نخهای فیلامنتی انجام می شود در حین انجام این عملیات درجه کریستالی و یا ساختار کریستالی پلیمر(نیمه بلورین) می تواند بهبود یابد |
| Antibacterial fibers
Reference: T. Kawata, CFI 48 (1998) 38-43 Jiang Jianming, Textile Asia 35 (2004) 8. –pp. 32-36 |
خواصی است که در نتیجه عملیات تکمیلی در نخ و یا مواد نساجی با مواد ضدباکتری ایجاد می شود. در حال حاضر تولید الیاف پلی استر با خاصیت ضد باکتری دائم در حال پیشرفت و تحقیق است. |
| Antimicrobial fibers
Reference: C. Macken, CFI 53 (2003) 39-41 |
الیاف ضد میکروب که با افزودن مواد ضد میکروب در حین پروسه تولید الیاف تولید می شوند و یا می توانند به صورت یک عملیات تکمیلی به نخ و الیاف اضافه شوند. |
| Anti-soiling | الیاف ضد لک و کثیفی هستند که به وسیله عملیات تکمیلی بر روی الیاف مصنوعی با مواد دفع کننده لک و کثیفی که به طور ویژه در مورد کفپوش هایی مانند فرش های ماشینی، تافتینگ و کاشی فرش ها (Carpet tiles) اهمیت زیادی دارد. که به اصطلاح به آن خاصیت خود تمیز شوندگی می گویند. مثلاً با روکش کردن الیاف با ماده فلوروکربن. همچنین می توان فرش های بافته شده را نیز با استفاده از مواد شیمیایی خاص دارای این خواص نمود. |
| Antistatic agent | یک ماده کمکی نساجی است که به منظور جلوگیری از ایجاد الکتریسیته ساکن و شارژهای الکترواستاتیک در الیاف مصنوعی و در پروسه تولید و یا در هنگام مصرف از آنها می شود (البته در مورد الیاف طبیعی مانند پشم نیز این موضوع وجود دارد)←Antistatic finish |
| Arimid fibers
Reference: CTI 25/77 (1975) 499 |
نامی برای الیاف با مقاومت گرمایی بسیار بالا که توسط کشور آمریکا و بر پایه پلی ایمیدهای آروماتیک توسعه یافته است. این لیف مابین الیاف آرامید و آرامیدیمیدها (Aramidimid) طبقه بندی می شود. موارد مصرف: پوشاک محافظتی و منسوجات فنی |
| Aromatic copolyester fibers | پلیمرهای کریستالی مایع (LCP) |
| Aspirator | لوله مکنده نخ که در فرآیندهای تکسچرایزینگ و ریسندگی و کشش نخ های مصنوعی کاربرد فراوانی دارد←Aspirator Gun این وسیله با توجه به دنیر نخ، سرعت تولید نخ، میزان مصرف هوا فشرده به انواع مختلف تقسیم بندی می شود. شرکت Air component آلمان یکی از سازندگان این تجهیزات است. |
| ASTM Standards | مخففی برای American Standards For Testing Material یک استاندارد آمریکایی است که در کنار با استانداردهای EN و DIN به عنوان مرجعی برای آزمون ها و تست های مواد به کار می رود. |
| AT | مخفف عبارت انگلیسی Air-Jet←Texturing |
| ATME | نمایشگاه ماشین آلات نساجی آمریکا که در آتلانتا برگزار می شود در این نمایشگاه آخرین تکنولوژیهای مربوط به ماشین آلات نساجی و الیاف مصنوعی به نمایش درمی آید. |
| ATY | مخفف عبارت انگلیسی Air-Textured Yarn←Texturing |
| Autocrimp
Reference: CFI 47 (1997) 148-149 |
فرآیندی برای ایجاد فرو موج های سه بعدی در الیاف پلی پروپیلن که توسط سیستم الکتروژن ESL در انگلستان توسعه یافته است. |
| Average titer | به متوسط میانگین ظرافت نخ برحسب dtex (دی تکس) یا den (دنیر) گفته می شود.
|
| Azlon | کلمه ای آمریکایی به معنی الیافی بازیافتی است که از گیاهان و یا پروتئین های حیوانی تولید می شود. همچنین مشاهده می کنید: Protein Fibers |
| Bale
Reference: W. Tichy, CTI 41/93 (1991) 674-80 H. Hirschek, CFI 45 (1995) 482-485 |
عدل ، نحوه بسته بندی الیاف استیپل یا Tow که به وسیله پرس های ویژه و یا دستگاه های عدل بندی اتوماتیک انجام می شود. |
| BAM | مخففی برای واژه آلمانی Bundes anstalt Für materialprüfung, Berlin-Germany |
| Bamboo fibers | الیاف مصنوعی ساخته شده از سلولز چوب درخت بامبو که مطابق قوانین برچسب زنی صنعت نساجی باید جزو الیاف ویسکوز محاسبه شود. بنابراین بامبو به عنوان مواد اولیه برای تولید پالپ سلولز شناخته می شود که در پروسه تولید الیاف ویسکوز به کار می رود. همچنین می توان پالپ های سلولز برای تولید الیاف ویسکوز را از منابع دیگری مانند چوب درخت راش، چوب قان، کاج، صنوبر و یا اکالیپتوس بدست آورد. |
| Bar code standard
Reference: CTI 42/94 (1992) 820 |
در چهارچوب CIRFS، تولیدکنندگان الیاف مصنوعی اروپای غربی به طور داوطلبانه توافق کرده اند تا از بارکدها و لیبل های مشترکی استفاده کنند که طبق این توافق این گروه تولیدکنندگان الیاف مصنوعی محصولات خود را با محتوا، فرمت و پوزیشن متحدالشکل به خریداران عرضه خواهند کرد. |
| Barium sulfate | سولفات باریم. ماده پایه جهت تولید یکی از مواد افزودنی در پروسه تولید الیاف شفاف و درخشان←Bright fibers |
| BCF yarns
Reference: W. Nabulon, CFI 45 (1995) 415 T. Malfait, CFI 46 (1996) 413-417 J. W. S Hearle, Yarn texturing technology, Woodhead Publishing, Cambridge, 2001 H. Dobbelstein, CFI 54 (2004) 127-131 CFI 55 (2005) 8 CFI 56 (2006) 324 St. Kalies, CFI 56 (2006) 384-85 CFI 59 (2009) 53 |
مخفف عبارت Bulhed countinuos filament . به نخهای فرش تکسچره شده و تیه شده الیاف مصنوعی اطلاق می شود. نخهای فرش BCF عموماً از نخهای پلی پروپیلن، پلی آمید، پلی استر فیلامنت تولید می شوند←Textured Yarn← Texturing |
| BD | مخفف کلمه Butanediol. یک ماده اولیه برای تولید پلی بوتیلن ترفتلات (Polybuthylene terephthalate) PBT که می تواند برای تولید الیاف پلی استر هم به کار برده شود←Polyester fibers |
| Beads | عیب ضخیم شدن مقطعی نخ در نخ های استیپل و فیلامنتی. Intentional beads←در تولید نخهای افکت دار و یا نخ های فانتزی از آن به طور آگاهانه و کنترل شده استفاده می کنند←Fancy Yarn |
| Bending elasticity | آزمونی برای اندازه گیری میزان چروک پذیری و چین دار شدن الیاف؛ نخ و پارچه های نساجی. هر چه این میزان بالاتر باشد نشاندهنده میزان پایین تمایل به چروک پذیری است. |
| Bending modulus | ضریب خمش. بیشترین میزان فشار بر واحد سطح که یک نمونه می تواند بدون شکستن تحمل کند و خم شود. در مورد الیاف عبارت است از فشار بر واحد خطی وزن الیاف که نیاز است تا لیف خم شود. |
| Benzene | C۶H۶ ، هیدرو کربن آروماتیک. ماده اولیه بسیار مهم برای تولید الیاف پلی آمیدها←mineral oil as a synthetic fiber raw material |
| Beta-cellulose | از اجزای تشکیل دهنده سلولز←Cellulose که برای تولید الیاف مصنوعی مناسب نمی باشد و برای بدست آوردن سلولز مصرفی برای تولید الیاف مصنوعی باید از سلولز به وسیله سود سوزآور جدا شود. درجه پلیمریزاسیون بتا سلولز بسیار کم و زیر ۲۰۰ است و از آنجایی که الیاف مصنوعی سلولزی ساخته شده با درجه پلیمریزاسیون زیر ۲۰۰ اصلاً در برابر شستشو پایدار نیست نمی توان از آن در فرآیند تولید الیاف سلولزی استفاده کرد. علیرغم اینکه سود سوزآور تا حد زیادی بتاسلولز را خارج می کند اما باز هم باید در یک حلال صابونی قرار گیرد. سلولز نرمال دارای ۱۰ درصد بتا سلولز ، آلفا سلولز دارای حدوداً ۴ درصد بتا سلولز و لینترهای پنبه تنها ۵/۱-۱ درصد بتا سلولز دارد. |
| BF | کد انحصاری برای الیاف بورون (boron fibers)←Boron nitride fibers |
| BG | مخفف عبارت Butylene Glycol (1.4 butanediol)←PBT |
| Bico | عبارت اختصاری برای Bicomponent fibers |
| Biological fastness | مقاومت الیاف و یا کالاهای نساجی در برابر میکروارگانیسم ها را گویند که در طی عملیات تکمیلی برای منسوجات والیاف ضد باکتری، ضد میکروب، ضد قارچ، ضد عفونت و… به کار می روند. |
| Biopolymers
Reference: B. Svennerstedt, Nonwovens World 14 (2005) 4, 39-48 Nonwovens Report International 10 (2006) 1, 34-37 F. Siegmund, CFI 58 (2008) 28-29 |
پلیمرهای طبیعی هستند که امروزه برای تولید الیاف جدید به شدت مورد توجه هستند به عنوان یک منبع مواد اولیه مثل پلی ساکاریدها (Cellulose, starch, chitin, chitosan) و پروتئین ها مانند پروتئین موجود درشیر. ایجاد تغییرات ساختاری در ساختار شیمیایی بیوپلیمرها می تواند به توسعه و تولید الیاف جدید منتهی شود که دارای ارزش و کارایی بسیار بالایی هستند. |
| BISFA
Reference: CTI 39/91 (1989) 314 CFI 46 (1996) 396 BISFA Terminology of man-made fibers, Brussels, 2009 |
کلمه اختصاری برای اتحادیه بین المللی استانداردسازی الیاف مصنوعی (International man-made fiber standardizing association) (Bureau international pour la standardisation de la Rayyone et de fiber synthetiques) به آدرس B-1160 Brussels, Ave. E.v. Nieuwenhuyse 6
BISFA در شهر Bale سوئیس در سال ۱۹۲۸ تاسیس شد. این سازمان شامل مجموعه ای از زنجیره تامین و ویژگی های آزمون الیاف مصنوعی می شود مانند روش های آزمون برای اندازه گیری نمره نخ- محاسبه نیروی پارگی و کشش تا حد پارگی، رطوبت و اندازه گیری مواد تکمیل موجود در نخ و الیاف، اندازه گیری وزن تجاری الیاف، حد قابل قبول تلورانس نمره نخ و ارائه تعاریف و شاخص های عمومی. در چرخه زنجیره تامین الیاف مصنوعی جهان نیز تولیدکنندگان عضو BISFA طبق استانداردهای تعاریف ارائه شده این اتحادیه عمل می کنند و ارائه گواهی نامه های خاص نیز بر طبق قوانین و ویژگی های BISFA صورت می گیرد. وب سایت اینترنتی این اتحادیه به آدرس http://www.bisfa.org |
| Blended fabrics | پارچه های بافته شده تاری پودی یا پارچه های حلقوی و دیگر پارچه های نساجی هستند که از چندین نوع الیاف مختلف تولید می شوند. این نوع پارچه ها امروزه به طور فزاینده ای در حال گسترش و افزایش اهمیت هستند. در واقع استفاده از الیاف و نخهای با ویژگی های مختلف می توانند نقایص و کمبودهای یکدیگر را پوشش دهند و پارچه ای با بهترین خصوصیات مورد نظر مصرف کننده را از نظر راحتی، به روز و مطابق مد بودن را تولید کنند. در پارچه های مخلوط سازندگان باید طبق استانداردهای برچسب زنی به طور دقیق به الیاف مصرفی و مخلوط آنها اشاره کنند تا مصرف کننده بتواند با توجه به آن بهترین روش نگهداری و مراقبت از پارچه را اجرا کند. در این نوع پارچه ها می توان الیاف مصنوعی و طبیعی مختلف را به طرق مختلف با یکدیگر مخلوط کرد.
– الیاف طبیعی و الیاف کوتاه سلولوزیک بشرساخت – الیاف طبیعی و الیاف مصنوعی – الیاف بشرساخت سلولوزیک کوتاه و الیاف مصنوعی – الیاف طبیعی، الیاف بشرساخت سلولوزیک و الیاف مصنوعی – الیاف طبیعی و نخهای فیلامنتی (مصنوعی و یا سلولوزیک) این پارچه ها با خصوصیات منحصر به فرد با الیاف طبیعی صرفاً قابل تولید نیستند و با کمک الیاف مصنوعی می توان ویژگی های جدیدی را بدست آورد. این به دلیل این است که امروزه تولیدکنندگان با رنج وسیعی از الیاف با ویژگی های مختلف مواجه هستند. |
| Blended yarns | در پروسه تولید این نوع از نخها از چندین نوع الیاف مختلف در پروسه ریسندگی استفاده می شود. این نوع نخها از آنجایی که ویژگی های منحصر به فرد و بسیار خوبی را در نخ ایجاد می کند امروزه بسیار مورد توجه است. |
| BN fibers | مخفف ←Boron Nitride Fibers |
| Boron nitride fibers (BN fibers)
Reference: H. Görlach, CTI 28/80 (1978) 895 P. Madharamoorthi, Synthetic Fibres 34 (2005) 1, 17-20 |
الیاف معدنی (غیر آلی) که در کشور آمریکا توسعه یافته است. دارای چگالی g/cm۳ ۸۵/۱ و مقاومت گرمایی تا ۳۰۰۰ درجه سانتی گراد است. کاربرد آن در سفینه های فضایی و تکنولوژی تولید راکت، منسوجات محافظتی و پلاستیک های تقویت شده است. |
| Bottle bobbins | نوعی بوبین برای نخهای فیلامنتی←Filament Yarns (به شکل بطری) که به طور خاص برای پروسه بافت پارچه های حلقوی تاری استفاده می شود. البته امروزه استفاده از این نوع بوبین بسیار محدود شده است. |
| Breaking length | طول پارگی. طول نخ یا الیاف بر حسب کیلومتر، وزن نخی که برابر است با نیروی پارگی آن (بر حسب کیلومتر=Rkm) اگر این طول از نخ یا الیاف از یک سر آویزان شود به واسطه وزن خود پاره شود. طول پارگی هست یک متغیر قابل اندازه گیری برای بیان استحکام نخ. در سیستم S1 واحد اندازه گیری آن CNITEX است. در گذشته بر حسب km بوده است. |
| Buckling resistance | میزان مقاومت اندازه گیری شده در برابر پرزدهی در الیاف کوتاه ←Pilling resistance |
| Burning test | تست اولیه برای شناسایی الیاف مصنوعی←Fiber Analysis |
| Butyrolactam | ماده اولیه برای تولید پلی آمید ۴ ←Polyamides |
| Cabled yarn | نخی که به وسیله چند لا کردن و یا تابیدن دو یا چند نخ یک لا یا چند لا تولید می شود. |
| Carothers
Reference: CFI 46 (1996) 400 M. Hermes, Enough for one Lifetime, American Chemical Society, Washington, D.C., 1996 B. Lister, Textile Horizons, Oct., 1996, pp. 16-18 |
Wallace H کاشف پلی آمید ۶۶ (نایلون) در شرکت دوپونت از سال ۱۸۹۶ تا ۱۹۳۷ |
| Carpet fiber identification | DSM و شرکت آمریکایی Alliedsignal به اختراع تکنولوژی جدید و منحصر به فردی دست زده اند که به طور بسیار سریع و آسانی نوع الیاف مصرفی در سطح فرش را مشخص می کند. این وسیله بسیار کوچک که تنها ۵ کیلوگرم وزن دارد و ارزان است براساس تکنولوژی اینفرارد (Near Infrared)کار می کند. کافی است این وسیله را مانند شانه روی فرش بکشید تا به طور دقیق و پس از ۳ ثانیه نوع الیاف مصرفی در سطح فرش و درصد آنها را مشخص کند. |
| Carpet yarns | نخهای استیپل و یا فیلامنتی هستند که از الیاف ویژه←Capet Fiber از طریق پروسه ریسندگی و یا به صورت فیلامنتی مورد مصرف قرار می گیرند.← Texturing ← BCF Yarns |
| Carrier
Reference: H. Ludewig, Polyesterfasern, 2nd edition, Akademie-Verlag, Berlin, 1975, pp. 509-511 K. Poulakis, CTI 41/93 (1991) 142-147 H.-K. Rouette, Lexikon der Textilveredlung, Laumann-Verlag, Dülmen, 1995 H.-K. Rouette, Handbuch Textilveredlung, 15th edition, Deutscher Fachverlag, Frankfurt/M., 2006 |
ماده ای است برای تسهیل و افزایش سرعت رنگ رزی و نفوذ و جذب رنگ در الیاف مصنوعی به ویژه در رنگرزی الیاف پلی استر، تری استات و الیاف کلردار در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد و برای طیف وسیعی از ترکیبات آروماتیک کاربرد دارد. کریر- ماده کمکی برای رنگرزی الیاف مصنوعی در دمای جوش |
| Casein fibar
Reference: N. Wang, CFI 58 (2008) 34-36 N. Wang, CFI 59 (2009) 88-89 |
الیاف پشم مانندی که از پروتئین شیر بدست می آیند. دارای چگالی g/cm۳ ۳۰/۱ جذب رطوبت ۱۴ درصد. دارای استحکام کمی است و اغلب به صورت مخلوط با پشم، ویسکوز و یا الیاف مصنوعی برای تولید نمد به کار می رود. این نوع لیف اهمیت چندان زیادی امروزه در صنعت نساجی ندارد و هر ساله میزان تولید ومصرف آن کم می شود (الیاف پروتئینی بازیافتی) |
| CEF | واژه پیشنهادی BISFA برای الیاف سرامیکی |
| CEL | کلمه اختصاری برای الیاف سلولوزیک بشر ساخت Cellulosic Man-Made Fiber |
| Classic man-made fibers | نام قدیمی که برای الیاف بازیافتی سلولزی مانند ویسکوز، استات و… به کار می رفته است (regenerated cellulose fiber) |
| Cleaning of polymer contaminated parts
Reference: F. Fourné, CFI 45 (1995) 222-223 CFI 46 (1996) 218,357 |
به فرآیند تمیز کردن قطعات مختلف ماشین آلات تولید الیاف مصنوعی مانند فیلترها، اسپینرت ها و یا اسپین پک ها می گویند که با قرار گرفتن آنها در معرض پروسه های مختلف مانند دماهای بالاتری ۵۰۰ درجه سانتی گراد، حمام های نمک، قرار گرفتن در معرض تری اتیلن گلایکول (TEG) 100 درصد در دمای ۲۸۲ درجه سانتی گراد و یا تغییرات شیمیایی پلیمرها در دماهای بالا، آلوده می شدند و نیاز به تمیز کردن دارند. |
| CLF | کد (BISFA) برای الیاف کلرو فایبر (chloro fibers) |
| Clothing textiles, apparel textiles | به طور کلی الیاف در صنعت نساجی به سه گروه اصلی تقسیم می شوند: گروه پوشاک، گروه منسوجات خانگی (شامل کفپوش های نساجی و فرش) و گروه منسوجات فنی |
| CMC fiber
Reference: CFI 52 (2002) 73 Y. Qin, CFI 57 (2007) 34-35 Y.Qin, CFI 58 (2008) 30-32 |
الیاف مصنوعی توسعه یافته بر پایه کربوکسی متیل سلولز که کاربردهای پزشکی زیادی دارد و توسط شرکت Acordis Speciality Fiber Ltd در انگلستان و چین تولید شده است. |
| CNP | به نانوتیو بهای کربن گفته می شود←Carbon Fiber |
| Coagulation | انعقاد- به مرحله جامدسازی و یا انعقاد توسط مواد شیمیایی مناسب در پروسه تولید الیاف به روش ترریسی در حمام انعقاد گویند. |
| Coagulation bath | حمام انعقاد- حمامی است که شرایط را برای انعقاد رشته های الیاف ویسکوز بعد از اکستروژن و در میان اسپینرت ها را ایجاد می کند. این حمام در پروسه تولید الیاف به روش ترریسی مانند اکریلیک و ویسکوز کاربرد زیادی دارد. |
| Coated yarns
Reference: T. Stegmaier, Technical Textiles 48 (2005) E 16- E 19 A. Glawe, CFI 57 (2007) 131-32 A. Glawe, Technical Textiles 50 (2007) E 118-19 |
نخهای پوشش داده شده معمولاً در تولید منسوجات فنی و منسوجات با کاربری خاص مصرف می شوند. بطوری که نخ بطور کلی با لایه ای از مواد موردنظر پوشش داده می شود. در این فرآیندها انتخاب ماشین آلات پوشش دهی نخ که با شرایط و کاربری نهایی نخ سازگار باشد اهمیت دارد. رفرنس دارد |
| Coiling | به عملیات پهن کردن و یا انبار کردن فتیله ها، Tow و یا Top در بانکه ها می گویند که به صورت حلقه های پی در پی دایره ای انجام می شود. این نوع انبار کردن فتیله ها امکان باز شدن و تحت عملیات قرار گرفتن آنها را در مراحل بعدی و آینده ریسندگی آسان تر می کند. |
| Combi Woolmark | نشانی برای پشم که برای پارچه های مخلوط تاری پودی و یا کشباف به کار می رود که دارای حداقل ۶۰ درصد پشم اصیل و مرغوب است. |
| Commodity | الیاف بشر ساختی را می نامند که فقط برای حوزه خاصی از صنعت تولید نمی شوند. |
| Composites | موادی هستند که از ترکیب پلاستیک ها به عنوان ماتریکس و الیاف با مقاومت بالا (الیاف کوتاه بریده شده) به عنوان تقویت کننده تشکیل شده اند. این مواد بدون وجود الیاف به عنوان مقاوم کننده مقاومت، سختی و تحمل فشارهای گوناگون را برای خیلی از مصارف مختلف نخواهند داشت.
موارد کاربرد: مهندسی عمران، مهندسی شیمی، مهندسی الکترونیک، صنایع اتومبیل، تجهیزات ورزشی، ساخت کشتی و.. |
| Computer integrated manufacturing (CIM) | مدیریت پروسه های تولید چند مرحله ای به کمک یک سری از کامپیوترهای مرتبط گویند که به طور مداوم پروسه تولید را مانیتورینگ و آنالیز می کند. |
| Conductive synthetic fibers
Reference: V. K. Joshi, Man-Made Textiles in India 39 (1996) July, 245-251 A. Harlin, CFI 53 (2003) 42-45 H. P. Mauch, Technical Textiles 48 (2005) E 96-97 |
الیاف اصلاح شده ای هستند که به طور قابل توجهی قابلیت هدایت الکتریکی آنها افزایش یافته و تا حد ۱۰۳ – ۱۰۲ ohms.cm رسیده است.
← همچنین ببینید Antistatic synthetic fibers مصارف نهایی: منسوجات آنتی استاتیک برای کامپیوترها و اتاق های اندازه گیری- فیلترها، منسوجات و لباسهای محافظتی- تجهیزات الکترونیکی و… . رفرنس دارد |
| Coning | تبدیل بسته نخ از حالت کلاف یا بوبین یا دیگر بسته های نخ به دوک |
| Conjugate fiber | یک لیف دوجزئی که طی عملیات گرمایی خشک یا در آب داغ فروموج زیادی در آن ایجاد می شود که به دلیل تفاوت در میزان جمع شدگی اجزاء مختلف آن است. |
| Continuous viscose spinning process | پروسه ای برای تولید نخهای فیلامنتی که در آن فیلامنت ها بدون گسستگی از اسپینرت ها خارج و وارد ماشین آلات ریسندگی، شستشو، خشک کن (در صورت وجود تابندگی) و پیچش خواهد شد. مزایا: یکنواختی عملیات و جلوگیری از نایکنواختی فیلامنت، پارگی نخ، بدون گره بودن و افزایش کیفیت نخ. این پروسه معمولاً برای اندازه بزرگ صنعتی با حجم سرمایه گذاری بالا به ویژه نخهای فیلامنتی ویسکوز به کار می رود. |
| CoPA | واژه اختصاری برای الیاف کوپلیمرآمید← Polyamide fibers ←Copolymer fibers |
| Cotton linters | الیاف کوتاه گیاه پنبه است که برای پروسه ریسندگی و تولید نخهای پنبه ای مناسب و قابل استفاده نیستند بنابراین جهت تولید الیاف استات و الیاف Cupro مورد استفاده قرار می گیرد چرا که دارای خلوصی بالاتر از سلولز است (۵/۹۸ تا ۹۹ درصد آلفا سلولز)←Cellulose |
| Covered yarn | نوعی از نخهای کامپوزیتی هستند که به وسیله پیچش یک فیلامنت و یا نخ ریسیده شده به دور یک هسته که می تواند دسته ای از الیاف و یا نخ باشد تشکیل می شود. مغزی این نخ می تواند از انواع نخهای لاستیک مثل الاستان یا اسپاندکس باشد. |
| Crease resistance | مقاومت کالاهای نساجی، پارچه و… در برابر چروک شدن (مقاومت در برابر چروک شدن در حالت تر و خشک) دما، رطوبت هوا، میزان نیروی وارد شده و زمان بازیابی و استراحت از مهمترین عوامل تاثیرگذار هستند. |
| Deep-dyeing | روش رنگرزی که به وسیله آن بسیار سریع تر و عمیق تر الیاف مصنوعی را رنگ می کنند. این روش رنگرزی به طور ویژه برای نخها و الیاف مصنوعی مصرفی در صنعت کفپوش های ماشینی استفاده می شود. |
| Delustering, matting
Reference: U. Stibal, CTI 40/92 (1990) 1063-1066 W. Griebler, CTI 44/96 (1994) 569 F. Fourné, Synthetic Fibers, Hanser Verlag, Munich, 1998 |
کدر کردن و مات کردن- که به وسیله کاهش دادن میزان درخشندگی طبیعی الیاف مصنوعی و با توجه به مصرف نهایی آنها ایجاد می شود.
درخشندگی بالا برای برخی از الیاف مصنوعی تولید شده نامطلوب است. مهمترین و پرکاربردترین ماده مات کننده مورد مصرف←Anatase ← (Tio۲) دی اکسید تیتانیوم← titanium dioxide است که اضافه می شود در پروسه تولید الیاف مصنوعی بسته به میزان مات شوندگی مورد نیاز به تناسب تا ۳ درصد وزن ریسندگی اضافه می شود. درخشندگی الیاف با توجه به میزان مات شدگی آنها درجه بندی های متفاوتی دارد مانند Clear, bright, semi-matt, matt, dull matt, deep matt, extra dull, super-dull تمام این درجه بندی ها در برابر شستشو مقاوم هستند. |
| Den | دنیر←denier |
| Denier (den) | سیستم اندازه گیری ظرافت و نمره نخ ها (titer) و الیاف مصنوعی که نشاندهنده وزن ۹۰۰۰ متر طولی الیاف یا نخ است بر حسب گرم. برای مثال ۹۰۰۰ متر از یک نخ ۴۰ دنیر ۴۰ گرم وزن دارد و یا وزن ۹۰۰۰ متر از از نخ ۵/۱ دنیر ، ۵/۱ گرم است. نمره دنیر کمتر نشاندهنده ظرافت بیشتر نخ است. امروزه برای نمره نخهای←(Count) ریسیده شده اغلب از سیستم اندازه گیری←Tex استفاده می شود. هر چند که در آمریکا و برخی کشورهای اروپایی هم هنوز سیستم متریک Tex برای بیان نمره نخهای مصنوعی و ابریشم طبیعی به کار می رود. جدول صفحه ۲۶۹ را مشاهده کنید. |
| Density | مطابق با سیستمSI وزن واحد حجم الیاف را گویند (g/cm۳) چگالی یا دانسیته کمتر الیاف باعث حجیم تر شدن، لطیف تر بودن و دارای قدرت پوشانندگی بیشتر آن در مقایسه با پارچه های مشابه با وزن برابر خواهد شد. همچنین استفاده از الیاف با چگالی پایین موجب تولید پارچه های با وزن کمتر به ویژه در پارچه های تاری پودی و بی بافت می شود. (جدول دارد) |
| Depolymerization
Reference: H. Ludewig, Polyesterfasern, 2nd edition, Akademie-Verlag Berlin, 1975, pp. 462-467 B. v. Falkai, Synthesefasern, Verlag Chemie, 1981 CTI 72/94 (1992) 924 |
شکسته شدن و تجزیه زنجیره پلیمرها← (Polymers) به پلیمرهایی کوچک تر تا تبدیل آنها به منومر← (monomers)
به عنوان مثال ضایعات پروسه تولید الیاف پلی استر نمی توانند به راحتی ذوب شده و مجددا ریسیده شوند به الیاف جدید تبدیل شوند. ضایعات پلی استر باید طی مراحل ویژه ای به اسید ترفتالیک (terephthalic Acid) یا (DMTzdimethylester) تبدیل می شوند تا دوباره به عنوان یک ماده اولیه در پروسه تولید الیاف قرار گیرد. Glycolysis ← methanolysis |
| Desulfurizing | عملیاتی است که بر روی نخ ویسکوز تولیدی به منظور حذف سولفور موجود در آن انجام می دهند این عملیات توسط گذراندن نخ ویسکوز از محلول سولفید سدیم انجام می شود. |
| Dialysis fiber | الیاف توخالی (مثل Cupro) که دارای خاصیت تراوش پذیری و نفوذپذیری هستند و برای کلیه مصنوعی به کار می روند. این الیاف معمولا از سلولز استاندارد بازیافتی RC تولید می شوند. (Regenerated Cellullose) |
| Dichloromethane | متیلن کلراید (methylene chloride) از این ماده حلال در پروسه تولید الیاف تری استات استفاده گسترده ای می شود. |
| Dickson | محقق و همکار J. R. Whinfield کاشف الیاف پلی استر |
| Differential shrinkage yarn (DSY) | نخهای فیلامنتی هستند که فیلامنت های آن در طی عملیات گرمایی به طور نایکنواخت جمع شدگی پیدا می کنند. |
| Differential thermal analysis (DTA) | روش آزمون ساختاری الیاف (مانند رفتار ذوب شوندگی الیاف). واکنش های گرمایی و رفتار ذوب شوندگی در پروسه تولید الیاف مصنوعی و نیز زیرشاخه های آن و مراحل زیردستی آن بسیار مهم است. |
| Dimensional stability | ثبات ابعادی کالاهای نساجی در مجاورت رطوبت و یا انجام عملیات شستشو. این شاخص به صورت درصد و با توجه به مساحت اولیه بیان می شود.(+ برای نشان دادن کشیدگی و – برای جمع شدگی.) فاکتورهای مهم تاثیرگذار در این شاخص نوع الیاف، نوع نخ، ساختار سطح منسوج و نوع عملیات تکمیلی است. |
| DIN | موسسه آلمانی DIN مخفف Deutsche institut fur Normunge.v .
Berlin/Germany |
| Dipping | عملیات آغشته سازی. انواع نخ تایر به منظور ایجاد چسبندگی هرچه بهتر در لاستیک |
| Direct cabling | روش تولید نخ دولا متعادل از دو نخ یک لا توسط یک تاب دهنده Two-for-one←مشاهده کنید Twisting |
| Direct esterification
Reference: H. Ludewig, Polyesterfasern, 2nd edition, Akademie-Verlag, Berlin, 1975 B. v. Falkai, Synthesefasern, Verlag Chemie, Weinheim, 1981 B. Wulfhorst, Fiber Table Polyester Fibers, Deutscher Fschverlag, Frankfurt/M., 1993 W. Bobeth, Textile Faserstoffe, Springer Verlag, Heidelberg, 1993 |
در این پروسه از ترفتالیک اسید بسیار خالص (PTA) به جای دی متیل ترفتالات (DMT) برای تولید الیاف پلی استر استفاده می کنند.
در ابتدا توسط فرآیند استری با اتیلن گلایگول، دی گلایگول ترفتالات بدست می آید و سپس با عملیات پلی کنرانس به پلی استر تبدیل می شود.
|
| Direct matting
Reference: J. Kastner, F. Meyers, CFI 57 (2007) 270-71 |
روشی که در آن برخلاف پروسه متداول و سنتی (یعنی مخلوط کردن مواد افزودنی و ادتیوها در حین فاز شکل گیری پلیمر) مواد مات کننده اضافه می شوند به پلیمر ذوب شده در فاصله بسیار کوتاهی قبل از ریسندگی الیاف |
| Burling | گره گیری از سطوح خارجی یا عملیات تعمیر لباس یا کفپوش های صدمه دیده |
| Bulking | حجیم کردن یا حجیم شدن (نخ حجیم شده) فرآیندی که خاصیت پوششی بیشتری به نخ های الیاف مصنوعی مانند پلی استر- نایلون و اکریلیک و پلی پروپیلن می دهد. |
| Bound only Rug | قالی که از طریق محل های برش کفپوش (فرش) برحسب شکل یا اندازه مورد نظر ساخته و با اندازه اتاق فیکس می شود و بعد این قطعات برش شده فرش به هم می چسبد. |
| Carding | در پروسه تولید انواع نخ های الیاف کوتاه بخشی است که ناخالصی ها، الیاف کوتاه و غیرقابل استفاده در عملیات ریسندگی را حذف می کند. الیاف تمیزشده و ردیف شده به صورت بدون تاب به نام فتیله را تولید می کند. |
| Carpet modules | واحدی برای فرش های مربع. معمولاً ۱۸ اینچ در ۱۸ اینچ (میلی متر۴۵۷×۴۵۷). این واحد برای کاشی فرشها (Carpet tiles) مورد استفاده قرار می گیرد. |
| Carpet odor | بوی فرشهای نو و فرشهایی که عملیات تکمیلی خاص روی آنها انجام می شود می باشد که معمولاً پس از چند روز قرارگرفتن در محیط باز و یا جارو کردن فرش به دفعات از بین می رود. |
| Commercial Matching | انتخاب و تنظیم رنگ های فرش طبق نمونه های درخواستی و یا مورد تایید فروشنده یا خریدار |
| Cord Carpet | فرشی که خاب های آن به صورت ردیفی و بریده نشده (حلقه ای) قرار گرفته است و حالتی شیار دار در سطح فرش ایجاد می کند. |
| Corner Sample | یک نمونه یا قطعه کوچک فرش (معمولاً ۲ فوت مربع) که برای نمایش و یا نشان دادن مشخصات فنی بافت و یا طرح فرش تهیه می شود. |
| Cotton Count | یک سیستم نمره گذاری نخ. این سیستم قبلاً فقط برای پنبه استفاده می شد. اما در حال حاضر برای اغلب نخهای الیاف کوتاه استفاده می شود که براساس طول و وزن نمره گذاری را انجام می دهد. تعداد ۸۴۰ یاردهایی از نخ که در وزن ۱ پوند وجود دارد. نمره بالاتر در این سیستم نشاندهنده ظرافت بیشتر نخ است. |
| Cross dyed | ایجاد افکت چند رنگی در پارچه های تولیدی به وسیله استفاده از الیاف با قدرت جذب رنگ متفاوت |
| Cross seams | واژه ای است که به دوخت اتصال دهنده انتهای دو فرش به یکدیگر اطلاق می شود. این واژه در مورد نصب فرشهای دیوار به دیوار (wall-to-wall) که دارای طرح های تکراری هستند نیز به کار می رود. |
| Custom tufted | به فرشهایی اطلاق می شود که نخهای خاب آن به وسیله گان های تافتینگ دستی ایجاد می شود و یا به وسیله ماشین آلات تافتینگ با عرض کم |
| Cut Pile | فرشی است که سطح روی فرش از خاب های بریده شده تشکیل شده است. |
| Cut /loop pile
picture |
به فرشهایی اطلاق می شود که در سطح روی فرش خاب های بریده شده و خاب های حلقه ای (بریده نشده) در کنار یکدیگر دیده می شوند. |
| Cable | نخ تهیه شده از تابندگی حداقل ۲ نخ خاب فرش |
| Deep Dye Fibers | به الیاف مصنوعی تغیر ساختار یافته ای اطلاق می شود که قدرت جذب رنگ در آنها به شدت افزایش پیدا کرده است. به وسیله مخلوط کردن این نوع الیاف با الیاف با قدرت جذب معمولی می توان در یک حمام رنگ دو رنگ و یا دو شید رنگی مختلف را بدست آورد. |
| Delamination | جداسازی لایه ثانویه پشت فرش← فرشهای تافتینگ، هندتافت |
| Delamination Strength | نیروی لازم جهت جداسازی لایه ثانویه پشت فرش (پس از اتمام عملیات تکمیل) |
| Delustered Fibers | الیاف مصنوعی هستند که درجه شفافیت آن کاهش یافته است. معمولاً با اضافه کردن درصد کمی رنگدانه سفید مثل دی اکسید تیتانیوم. تولید کنندگان الیاف آن را dull، semi-dull و semi-bright تقسیم بندی می کنند. |
| Denier | سیستم نمره گذاری مستقیم نخ: وزن ۹۰۰۰ متر نخ در واحد گرم. نخ با دنیر بالاتر ضخامت بیشتری دارد. الیاف نایلون مصرفی در فرش ماشینی بین ۶ تا ۲۲ دنیر ضخامت دارد دنیر مورد نظر در این الیاف می تواند با تغییر سایز اسپینرت ها تغییر کند. |
| Density | تراکم- تعداد نخهای خاب در فرش و میزان نزدیکی آنها به یکدیگر. به طور کلی تراکم بالاتر، کیفیت بهتر و فرش مرغوب تری خواهد داشت. |
| Fading | انواع فرشهای ماشینی، تافتینگ، موکت و… مانند تمام کالاهای نساجی به مرور زمان دچار تغییر رنگ می شوند. این تغییر بسیار آرام و در نتیجه تماس با اجسام و قرار گرفتن در فضای باز است. اشعه ماوراء بنفش خورشید باعث تسریع این فرآیند می شود. بنابراین فرشهایی که در مجاورت نور خورشید هستند بیشتر در معرض تغییر رنگ یا رنگ پریدگی قرار دارند. |
| Dye sites | نواحی خاصی معمولاً بر روی سطح الیاف است که قابلیت جذب رنگ ها را دارد. در این محل ها پیوندهای شیمیایی بین مولکول های رنگ و الیاف صورت می گیرد. این نقاط ممکن است بر روی زنجیره پلی مری الیاف و یا بر روی مواد شیمیایی افزودنی به الیاف وجود داشته باشد. |
| Dutchman | اصلاح مربوط به نصب فرشهای تافتینگ wall-to-wall و موکت
اتصال قطعات باریک و نامتعارف از فرش به ابعاد استاندارد آن برای فرش کردن مکانهایی که اشکال هندسی نامتقارن دارند. |
| Dry rot | وضعیتی که به دلیل حمله میکروارگانیسم ها به الیاف، مواد نساجی، فرش و یا سایر مواد اولیه صورت می گیرد و موجب کاهش طول عمر و مقاومت مواد نساجی می شود. حمله این میکروارگانیسم ها به فرش به ویژه پشت فرش موجب پارگی راحت فرش خواهد شد. مواد طبیعی مثل نخ جوت در برابر این میکروارگانیسم ها ضعیف تر و الیاف مصنوعی مانند پلی پروپیلن در برابر آنها مقاومت بیشتری دارند. |
| Drafting | پروسه ای که بر روی الیاف کوتاه کارد شده یا همان فتیله (Sliver) صورت می گیرد و از نظر طول و عرض لازم برای مرحله نهایی تولید نخ آماده می شود. |
| Drawing | کشش سرد یا گرم نخهای فیلامنتی به منظور آرایش یافتگی بیشتر ساختار کریستالی مولکول ها برای دستیابی به خصوصیاتی مانند افزایش استحکام کشش |
| Direct Glue (Direct Glue down) | روشی برای نصب انواع فرش و کفپوش و موکت که در آن کفپوش مورد نظر مستقیماً به سطح مورد نظر چسبانده می شود. |
| Dimensional Stability | ثبات ابعادی- میزان توانایی فرش ماشینی در حفظ ابعاد و سایز و شکل اصلی خود در برابر فشارهای خارجی (به طور مثال در مورد فرشهای تافتینگ چسباندن لایه ثانویه پشت فرش ثبات ابعادی فرش را افزایش می دهد) |
| Differential Dyeing Fibers | الیاف دارای منشا مشابه طبیعی یا مصنوعی که به وسیله تغیر ساختاری و یا عملیات تکمیلی خاصی قدرت جذب رنگ آنها با یکدیگر متفاوت است و می توانند در یک فرآیند رنگرزی همزمان شیدهای رنگی مختلفی را در آنها ایجاد کرد. |
| Embossed | طرحی که درنتیجه ایجاد خاب های کوتاه و بلند در سطح فرش ایجاد می شود. این حالت توسط عملیات شیرینگ و کوتاه کردن ارتفاع خاب در برخی نقاط و یا به وسیله پرس بخش های مورد نظر ایجاد می شود. |
| Face Weight | وزن الیاف به کار رفته در سطح فرش در یک یارد مربع را می گویند-وزن خاب فرش بدون احتساب وزن سایر اجزاء فرش- این معیار با تراکم تفاوت دارد چرا که ممکن است فرشی با تراکم پایین و ارتفاع خاب بالا عددی مشابه با فرش متراکم با ارتفاع خاب کوتاه داشته باشد. |
| Filler | پرکننده- (ماده ای که برای حجیم کردن لاستیک ها، پلاستیک ها یا سایر پلیمرها استفاده می شود) پرکننده ها اغلب به صورت پودر هستند. ترکیبات لاتکس مورد استفاده در کفپوش ها و فوم ها حاوی مقادیر زیادی از پرکننده ها است. پرمصرف ترین این پرکننده ها از جنس کربنات کلسیم است که در ترکیبات لاتکس کفپوش ها استفاده می شود. |
| Filament Yarn | نخ حاصل از الیاف فیلامنت (نوعی نخ که الیاف خامی که بسیار بلند و با یکدیگر مخلوط نمی شوند و در کنار یکدیگر بدون اینکه تحت عملیات تاب و تثبیت حرارتی قرار بگیرند، تشکیل یک نخ را می دهند) |
| Filament | رشته مداوم و بلند از جنس الیاف مصنوعی یا طبیعی |
| Field | به زمینه فرش یا قالی گفته می شود (بزرگترین بخش قالی یا فرش کفپوش ماشینی) |
| Fiber Cushion | لایه ای از الیاف که می تواند از مخلوط الیاف یا از یک نوع لیف از جنس جوت، موی بدن حیوانات و پشم گوسفند و- بز که به یکدیگر از طریق سوزن زنی متصل شده باشند و یک طرف یا هر دو طرف این لایه می تواند روکشی از لاستیک داشته باشد. |
| Filling Yarn | نخ پرکننده (در عملیات بافندگی و بافت فرش) |
