نخ چیست و چه کاربردی دارد؟

نخ از رشته‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی به نام لیف تشکیل شده‌است که در دو دسته: طبیعی (پنبه، پشم، ابریشم و..) و بشر ساخت (ویسکوز، لایوسل، پلی‌استر، پلی‌اورتان و…) قرار‌می‌گیرد. از گذشته دور انسان‌ها در نیازهای اولیه خود اهمیت پوشاک را درک کردند. رفته‌رفته کاربردهای بیشترنخ ها را در تمام حوزه‌ها کشف کردند ازجمله آنها کامپوزیت‌های بتنی، کامپوزیت‌های پزشکی، صنایع هوافضا، خودرو‌سازی و نظامی است که امروزه نیاز جدایی ناپذیر در تمام جوامع درنظر گرفته‌می‌شود. در ادامه با بازار جهانی نخ و شگفتی‌های آن آشنا خواهیم شد.

اهمیت بازار جهانی

با در نظر گرفتن عوامل محرک بر این صنعت میتوان پیش‌بینی کرد که در سال‌های آینده بازار چگونه رشد خواهدکرد. پیش‌بینی می‌شود که میزان تجارت نخ نساجی تا سال 2025 پس از رشد CAGR 4.1٪ (نرخ رشد مرکب سالیانه) در طول سال‌های 2020-2025 به 12.2 میلیارد دلار برسد.

بر اساس گزارش Stratistics MRC بازار جهانی نخ نساجی در سال 2019 12.13 میلیارد دلار گردش مالی داشته‌است و انتظار می‌رود تا سال 2027 به 19.62 میلیارد دلار برسد که با رشد CAGR 6.2 درصدی در طول دوره ادامه یابد.

عرضه و تقاضا در بازار

افزایش تقاضا برای پوشاک، اثاثیه منزل و نوآوری در فرآیند تولید، از عوامل اصلی افزایش رشد بازار نخ‌های نساجی است. هزینه‌های بالای نگهداری کالا و رسیدگی بی‌واسطه دولت به تولیدکنندگان مواد خام، عمده محدودیت‌هایی هستند که مانع رشد بازار می‌شوند. یکی از عوامل مهم موثر بر قیمت نخ قیمت تمام شده الیاف است.

بازار تولید جهانی الیاف به دلیل شیوع بیماری کووید- 19پس از کاهش در سال 2020 از حدود 112 میلیون تن در سال 2021 به رکورد 116 میلیون تن در سال 2022 افزایش یافت. در دو دهه اخیر، تولید جهانی الیاف از 58 میلیون تن در سال 2020 حدود دو‌برابر شده‌است و درصورت ادامه تجارت طبق روال معمول پیش‌بینی می‌شود به 147 میلیون تن در سال 2030 افزایش‌یابد. تولید جهانی الیاف درسال 1975 تا 2022 به ازای هر نفر 8.3 کیلوگرم به 14.6 کیلوگرم افزایش‌یافته است.

پلی‌استر

پلی استر پرمصرف‌ترین لیف جهان، 54٪ از حجم تولید بازار جهانی درسال 2022 را تشکیل‌می‌داد، که از61 میلیون‌تن در سال 2021 به 63 میلیون‌تن در سال 2022 افزایش‌ پیداکرد. علی‌رغم قیمت کمتر پلی‌استر خام نسبت به پلی‌استر بازیافته فروش آن ازسال 2021 تا سال 2022 از 14٪ به 15٪ رشد داشته‌است.

بورس نساجی و منشور صنعت مد سازمان ملل در اوریل 2021 طرح پلی‌استر بازیافتی برای حفاظت از محیط‌زیست و اقلیم را مطرح‌ کردند که به موجب آن بیش از 151 برند و تولیدی متعهد شدند، به‌طور مشترک سهم جهانی پلی‌استر بازیافته را تا سال 2025 به 45٪ افزایش دهند.
نخ پلی‌استر مبادلات ایالات متحده از 74.50000 دلار در نوامبر سال 2016 به 126.69400 دلار در سال 2020 رسید.

پلی‌آمید (نایلون)

نایلون دومین لیف پر‌مصرف است که، 5٪ از تولید بازار‌ جهانی الیاف را در سال 2022 با 22.84 میلیارد دلار بدست‌‌آورده‌، پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 با توجه به CAGR (نرخ رشد سالانه مرکب) 3.80٪ به 30.80 میلیارد دلار برسد. با توجه به قیمت کمتر نایلون خام نسبت به بازیافته، مقدار نایلون بازیافتی 2٪ از کل حجم تولیدی نایلون است. سهم الیاف بازیافتی نایلون 0.4٪ از کل حجم تولید الیاف بازیافته نایلون در سال 2022 بوده‌است.

سهم بازار جهانی نخ نایلون از 31.33 میلیارد دلار در سال 2022 به 31.09 میلیارد دلار در سال 2023 رسیده‌است که پیش‌بینی می‌شود به 44.19 میلیارد دلار در 2030 افزایش یابد. برطبق گزارش (CAGR) نخ‌ نایلون در بازه افزایش 4.20% قراردارد.

بازیافته سلولزی

تولید الیاف سلولزی بازیافته (MMCF) ازجمله ویسکوز، لایوسل، مودال، استات، و کوپر ازسال 2021 تا2022 از 7.2 میلیون تن به 7.3 میلیون تن افزایش‌یافت. الیاف سلولزی بازیافته که دارای گواهی PEFC (گواهی طرح حفاظت از جنگل) حدود 65-60% از بازار فروش الیاف سلولزی بازیافته 2022 را شامل می‌شدند. سهم مساحت در نظر گرفته شده از جنگل ها برای تولید الیاف سلولزی بازیافته توسط PEFC از سال 2021 تا سال 2022 از 11% به 10% کاهش یافت، پیش‌بینی می‌شود ممنوعیت استخراج چوب از اوکراین، روسیه و بلاروس این کاهش حجم را بیشتر کند.

حجم بازیافتی از الیاف سلولزی بازیافته باتوجه به کاهش تولید این الیاف با افزایش 0.47% به 0.49% در این سال‌ها منجر شده‌است و انتظار می‌رود با افزایش بیشتری ادامه‌یابد.

پنبه

پنبه به‌دلیل عوامل مختلفی مانند شرایط آب‌وهوایی، چالش کیفیت، شرایط سیاسی، اجتماعی و تغییرات بازار، از طرح توسعه تا سال 2025 ، به 27٪ از کل تولید خود در سال 2022 بازگشت. این کاهش 25 درصدی در تولید پنبه در سال 2020 با همه‌گیری بیماری کووید 19 به اوج خود رسید. هم‌اکنون توجه کامل صنعت نساجی برای افزایش 50 درصدی تولید پنبه تا سال 2026 است.

بازار نخ پنبه از62.8 میلیارد در سال 2022 به 67.51 میلیارد در سال 2023 رسید. با‌توجه به الگوی مصرفی پیش‌بینی می‌شود تا سال 2032 به 120.40 میلیارد دلار با نرخ رشد (CAGR) 7.50% ادامه‌یابد. به گزارش فدرال ایالات ‌متحده شاخص قیمت واردات (محصولات نهایی) پنبه: پوشاک، کالای‌خانگی از رکورد 117.00000 دلار در سال 2022 به 116.60000 دلار در اوایل سال 2024 رسیده‌است.

پشم

حجم معاملات پشم سالانه در بازار جهانی در حدود 1949.5 میلیون‌کیلوگرم است. پیش‌بینی می‌شود حجم تولیدی بازار جهانی پشم تا سال 2024 به 38.97 میلیارد دلار و در سال 2029 به 45.61 میلیارد دلار برسد. بر طبق اعلام ITC (مرکز تجارت بین الملل) در سال 2020 استرالیا با 1,595,320 دلار و بعد از آن چین با 1,543,868 دلار، 36.2 % کل صادرات را به‌خود اختصاص‌دادند. با توجه به معاملات بازار، قیمت نخ پشم در ابتدای سال 2024 حدود 4.54% کاهش یافته‌است.

بازار جهانی نخ

نخ‌های ریسیده شده در بازار عمدتاً از نوع نخ‌های پنبه‌ایی، پلی‌استر ریسیده، ویسکوز تاب‌دار، پلی‌استرـ‌پنبه، پلی‌استر-‌ویسکوز با نسبت‌های متفاوت نوع بافت متفاوت است. کشورهای ایالات متحده، کانادا، نیوزیلند، استرالیا، بنگلادش، بریتانیا، ایرلند، پاکستان، سنگاپور، نروژ، آفریقای جنوبی، فیلیپین، هنگ کنگ، سریلانکا و هند کشورهای تاثیرگذار بر معاملات، که خود از تولیدکنندگان مصرف‌کنندگان بزرگ این صنعت به شمار می‌آیند.

بازار نخ ایران

بازار نخ ایران متناسب با تغییرات جهانی دارای افزایش و کاهش حجم تولید قابل‌توجهی است. باتوجه به ممنوعیت‌های مختلف تجارتی-‌سیاسی ثبات قیمت بازار دچار نوسانات مختلفی است، لیکن باتوجه به حمایت سازمان صنعت-معدن-تجارت و سازمان غذا و دارو درصدی از نیازهای داخلی با تولید قابل‌قبولی از جمله الیاف، نخ و منسوجات برخوردار‌است. به طور متوسط نرخ تولید سالانه پنبه ایران حدود 40 میلیون تن است که حدود30٪ ازنیاز کشور را تامین می‌کند.

نتیجه

بازارهای جهانی همواره با شیب تغییرات تولید و مصرف، که تحت تاثیر روابط کشورها، بیماری، بلایای طبیعی، کاهش ذخایر معدنی، آلی و روابط جمعی ازجمله صنعت مد و جاذبه‌های آن مواجه بوده‌است که هر یک از این شاخص ها باعث نوسانات قیمت بر الیاف و نخ‌ها می‌شود. از این‌رو قراردادها و قوانین بین‌المللی درصدد اصلاح الگوی مصرف و کنترل بر بازار وضع می‌شوند، از جمله آن معاهده پاریس است که به موجب کاهش گازهای گلخانه‌ ایی و کاستن 1.5 درجه سانتیگراد از دمای زمین تا سال 2030 استفاده از الیاف طبیعی و قابل بازیافت در دستور کار دولت‌ها قرار‌داده‌است.

منابع:

Nylon Market Size, Share, Growth, Price, Trends 2024-2032 (expertmarketresearch.com)
A Comprehensive Guide to the Wool Market | IWTO
What is Yarn? Classification of Yarn/ 20 types of yarns are discussed in very easy way – Textile Trainer
Yarn Industry Insights: 98+ Global Statistics, Trends & Data In 2023 (knitlikegranny.com)
Top 10 Medical Device Technologies Market Size, Share, Trends, Growth Drivers Forecasts Report | MarketsandMarkets
Textile News, Apparel News, RMG News, Fashion Trends | Textile Today
Materials-Market-Report-2023.pdf (textileexchange.org)
Yarn Textures and Why They Matter (Fuzzy & Smooth Yarns) (knittingknowledge.com)
Global Textile Yarn Market – Size, Outlook, Trends and Forecasts (2019 – 2025) (envisioninteligence.com)
Wool Market – Production Statistics & Industry Report (mordorintelligence.com)
Yarn Market Prices – EmergingTextiles.com
United States – Producer Price Index by Commodity: Textile Products and Apparel: Polyester Manufactured Fibers – 2024 Data 2025 Forecast 2011-2022 Historical (tradingeconomics.com)
Nylon Market Size & Share | Industry Growth Report, 2030 (fortunebusinessinsights.com)