فرصت‌های از دست‌رفته نساجی ایران در سوریه بدون بشار اسد

بازار سوریه پس از سال‌ها جنگ و رکود، امروز وارد مرحله‌ای تازه از بازسازی و بازآفرینی شده است. وزیر اقتصاد دولت موقت سوریه حجم فرصت‌های سرمایه‌گذاری این کشور را بیش از یک تریلیون دلار اعلام کرده و از بازگشت خدمات عمومی، رشد دستمزدها و آغاز پروژه‌های تولیدی و صنعتی خبر داده است. در چنین شرایطی، یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه آینده سوریه داشته باشد، صنعت نساجی و پوشاک است.

اما پرسش مهم اینجاست: جای ایران در این میدان کجاست؟

غیبت ایران، حضور پررنگ ترکیه

واقعیت آن است که ایران با وجود روابط سیاسی و تاریخی گسترده با سوریه، در حوزه اقتصادی و به‌ویژه صنعت نساجی، حضوری جدی ندارد. در حالی‌که ترکیه با سرعت و هوشمندی در حال تثبیت جایگاه خود در این بازار است.

تنها در یک سال گذشته، چندین نمایشگاه تخصصی نساجی و ماشین‌آلات ترکیه در دمشق برگزار شده است. اولین نمایشگاه بین‌المللی ماشین‌آلات و تجهیزات نساجی ترکیه پس از پانزده سال وقفه در شام برپا شد و ده‌ها شرکت ترک آخرین محصولات خود را به صنعتگران سوری عرضه کردند. هم‌زمان، نمایشگاه SYRIATEX 2025 با حمایت دولت ترکیه به‌عنوان یک رویداد ملی در دستور کار قرار گرفت.

ترکیه نه‌تنها محصولات و ماشین‌آلات خود را معرفی می‌کند، بلکه با امضای پروتکل‌های همکاری صنعتی، تأمین انرژی، حمل‌ونقل و حتی تولید مشترک، آینده بازار سوریه را به سمت خود سوق می‌دهد.

فرصت‌های مغفول برای نساجی ایران

سوریه پیش از جنگ، سالانه بیش از یک میلیون تُن پنبه و میلیاردها دلار پوشاک و منسوجات تولید و صادر می‌کرد. امروز نیز این ظرفیت وجود دارد که دوباره به یک قطب منطقه‌ای تبدیل شود. بازسازی کارخانه‌ها، نیاز شدید به ماشین‌آلات و مواد اولیه، و نیروی کار ارزان، فرصت‌هایی استثنایی برای سرمایه‌گذاران و صنعتگران فراهم کرده است.

با این حال، صنعت نساجی ایران تقریباً هیچ ردپایی در این تحولات ندارد. نه نمایشگاه تخصصی برگزار کرده‌ایم، نه حضور سازمان‌یافته‌ای در بازار سوریه داشته‌ایم. در نتیجه، ترکیه و دیگر کشورها در حال پر کردن جای خالی ما هستند.

ضرورت تغییر رویکرد

ایران اگر به‌دنبال حضور واقعی در بازار سوریه است، باید از نگاه صرفاً سیاسی به روابط دو کشور عبور کند و با برنامه‌ریزی اقتصادی، برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی، ایجاد دفاتر تجاری مشترک و سرمایه‌گذاری مستقیم در صنایع نساجی سوریه وارد میدان شود.

بازار سوریه امروز به‌دنبال تأمین‌کننده‌ای مطمئن برای ماشین‌آلات، نخ، پارچه و پوشاک است. ایران با ظرفیت بالای تولید داخلی، می‌تواند شریک طبیعی دمشق باشد؛ اما در غیاب اقدام عملی، این فرصت تاریخی به‌راحتی از دست می‌رود.

جمع‌بندی

سوریه در آستانه یک دوران تازه اقتصادی قرار گرفته و درهای سرمایه‌گذاری میلیاردی را گشوده است. در حالی که ترکیه با سرعت جای پای خود را محکم می‌کند، ایران همچنان نقش تماشاگر را دارد. اگر امروز اقدامی نشود، فردا دیگر صحبتی از فرصت نخواهد بود، بلکه تنها حسرت یک بازار استراتژیک از دست‌رفته باقی خواهد ماند.