نماد صنعت نساجی کشور تخریب شد

چیت سازی ری فروشگاه می شود، دستگاه ها را بنگلادشی ها بردند

شرق: دهه ۴۰ شمسی بود؛ روندی در کشور شکل گرفت که فعالان خصوصی را برای سرمایه گذاری و ایجاد واحدهای تولیدی به عرصه کشاند. کارخانجاتی ساخته شدند که سال های سال نامدار ماندند و اکنون جز خاطره ای از آن نام ها چیزی باقی نمانده است. در همان سال ها، کارخانجاتی در بخش لوازم خانگی، خودروسازی، صنایع نساجی و… شکل گرفت. در همان سال ها، خیابان فداییان اسلام کنونی یا همان جاده آرامگاه که سال های سال کوره های آجرپزی را در خود جای داده بود، چیده شدن خشت های کارخانه ای را مشاهده کرد که خیلی زود به اوج رسید و در کنار سه کارخانه چیت سازی دیگر که نه رقیب بلکه در کنار هم کار می کردند بخشی از بازار نساجی کشور را در دست گرفت. چیت سازی ری، ممتاز و تهران، سه کارخانه ای بودند که در آن سال ها هر یک روزی بیش از ۱۲۵ هزار متر پارچه تولید کرده و بخشی قابل توجهی از نیاز کشور را تامین می کردند. اما اکنون یکی پس از دیگری با خاطره گره خورده اند؛ نام هایی که زمانی اسم و رسمی در تولید ایرانی داشتند و بازاری را تامین می کردند که اکنون برو و بیای کالاهای واردات است. آخرین بازمانده این مثلث چیت سازی ری بود که در چند سال اخیر اثری از رونق گذشته اش جز کارخانه ای متروک باقی نمانده بود. این روزها این کارخانه متروک که یادآور خاطرات تولید و دوران رونق بود نیز در حال تخریب است. می گویند قرار است جای این کارخانه قدیمی، کلنگ احداث فروشگاه زنجیره ای خارجی بر زمین بخورد. به گزارش ایسنا، حدود پنج سال پیش شهردار وقت منطقه ۱۶ تهران از بازخرید کلیه کارگران یکی از بزرگ ترین کارخانه های چیت سازی ایران خبر داد و اعلام کرد که کارخانه چیت سازی ری در جنوب تهران به مجتمع فرهنگی – تجاری تبدیل می شود. بر اساس تصمیمی که گرفته شده بود، قرار بود هفت هکتار از ۱۱ هکتار زمین این کارخانه قدیمی به مجتمع فرهنگی – تفریحی و چهار هکتار دیگر نیز توسط بخش خصوصی به مجتمع تجاری تبدیل شود که تخریب این کارخانه برای ساخت فروشگاه زنجیره ای آغاز شده است. جمشید بصیری تهرانی، عضو هیات مدیره انجمن صنایع نساجی ایران درخصوص تاریخچه تاسیس این کارخانه قدیمی به «شرق» می گوید: دهه ۴۰ بود که این کارخانه در کنار دو کارخانه چیت سازی ممتاز و بافکار یا همان چیت سازی تهران فعالیت خود را آغاز کرد. هر سه کارخانه در خیابان فداییان اسلام کنونی قرار داشتند که هر سه نابود شدند.
وی ادامه می دهد: حسن کوروس چیت سازی ری را راه اندازی کرد و خانواده مقدم نیز چیت سازی ممتاز را تاسیس کردند؛ چیت سازی تهران نیز دولتی بود و دولت احداثش کرده بود. عضو هیات مدیره انجمن صنایع نساجی ایران با اشاره به اینکه این سه کارخانه رقیب نبودند بلکه در کنار هم کار می کردند، اظهار می کند: هر یک از این سه کارخانه روزی ۱۵۰ تا ۱۷۵ هزار متر پارچه تولید می کردند اما پس از پیروزی انقلاب این روند ادامه نداشت و این سه کارخانه از رونق افتادند. وی یادآور می شود، پس از پیروزی انقلاب و تغییرات مدیریتی که این کارخانه تجربه کرد، بنیاد مستضعفان مدیریت آن را بر عهده گرفت اما در این دوران نیز تغییرات مدیریتی و دوران نزول ادامه یافت تا اینکه زیان ده شد. بصیری خاطرنشان می کند: با زیان ده شدن این کارخانه بنیاد مستضعفان تصمیم به فروش آن گرفت. دو جوان طلافروش ایرانی که ساکن بحرین بودند، کارخانه را خریدند و پیش پرداختی را به بنیاد پرداخت کردند اما کارخانه خصوصی نشد. داستان فروش این کارخانه قدیمی رسانه ای شد و جو نامناسبی در خصوص واگذاری این کارخانه به راه افتاد تا اینکه این دو جوان از خرید خود پشیمان شده و به بحرین بازگشتند. وی در خصوص اینکه چه زمانی بحث بازخرید کردن کارگران کارخانه و تعطیلی آن نیز به میان آمد، می گوید: پس از اینکه فروش کارخانه نتیجه ای نداشت کارگران کارخانه بازخرید شدند. بازخرید کارگران از حدود هشت سال پیش آغاز شد و فکر می کنم پنج سال گذشته تمام شد. پس از اتمام بازخرید کارگران نیز بحث تخریب کارخانه مطرح شد. عضو هیات مدیره انجمن صنایع نساجی ایران با اشاره به اینکه پس از بازخرید کارگران، دستگاه های کارخانه نیز فروخته شد، تصریح می کند: دستگاه ها را بنگلادشی ها خریدند و با خود بردند، همان طور که دستگاه های دو کارخانه چیت سازی ممتاز و تهران را خریده بودند. این دستگاه ها هم اکنون در بنگلادش مشغول تولید پارچه هستند. وی ادامه می دهد: با فروش دستگاه ها و بازخرید کارگران، زمین کارخانه به بخش عمرانی بنیاد مستضعفان سپرده شد و اکنون گفته می شود، قرار است به فروشگاهی تبدیل شود که اجناس وارداتی چینی را عرضه می کند. به این ترتیب از کارخانه های نامدار ایرانی که ۵۰ سال پیش شکل گرفتند جز نام و خاطره چیزی از آنها باقی نمانده و ساختمان کارخانه به جای خصوصی سازی و رونق تولید تخریب می شود تا راهی دیگر برای ایجاد فضای خدماتی باز تر شود و جایی برای تولید باقی نماند، این است عاقبت تلخ تولید در ایران. او با بیان اینکه این کارخانه یک بار به دو نفر بنا فروخته شد، اما مجددا بنیاد مدیریت آن را بر عهده گرفت، افزود: چیت سازی ری در دهه ۱۳۴۰ تاسیس شد و تولید آن روزی به ۱۷۵ هزار متر پارچه نیز رسید. این کارخانه در حوزه های ریسندگی، بافندگی، چاپ و رنگرزی فعالیت می کرد. به گفته بصیری، چیت سازی ری زمانی شش هزار نفر کارگر داشت، اما امروزه چیزی از آن باقی نمانده و قرار است به جای کارخانه یک واحد تجاری احداث شود.

روزنامه شرق ، شماره ۱۳۱۷ به تاریخ ۲۰/۵/۹۰، صفحه ۴ (اقتصاد)