نظرخواهی از ۳۰۱ تشکل اقتصادی درباره هدفمندی/ تنها یک درصد موافق اجرای سریع و یکباره فاز دوم

مرکز پژوهشهای مجلس، نتایج نظرخواهی از ۳۰۱ تشکل اقتصادی درباره اجرا یا عدم اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها (تابستان ۹۱) را منتشر کرد که براساس آن، ۵۷ درصد تشکل‌ها با اجرای فاز دوم هدفمندی مخالفت کرده‌اند، ۴۲ درصد موافق اجرای با شیب ملایم و تدریجی و تنها ۱ درصد با اجرای سریع و یکباره طرح مخالفتی نداشته‌اند.

مرکز پژوهش های مجلس نتیجه ارزیابی ۳۰۱ تشکل اقتصادی مشارکت کنند در پایش وضعیت ۲۲ مولفه محیط کسب و کار در تابستان سال جاری را منتشر کرد که طبق آن تشکل ها مولفه های کسب و کار را ۵.۷۳ از ۱۰ (۱۰ بدترین ارزیابی) اعلام کرده اند که نسبت به فصل گذشته تغییری نداشته ولی در مقایسه با فصل مشابه سال گذشته (۵.۶۲ در تابستان ۹۰) ارزیابی بدتری است.

نامساعدترین مولفه های ارزیابی شده توسط تشکل های اقتصادی در تابستان امسال به ترتیب عبارتند از بی ثباتی در قیمت مواد اولیه، مشکل دریافت تسهیلات از بانکها و اعمال تحریم های بین المللی.

نکته قابل توجه در این پایش این است که بی ثباتی در قیمت مواد اولیه برای اولین بار به عنوان بدترین مولفه کسب و کار در ایران ارزیابی شد که این مسئله انعکاسی از بی ثباتی های اقتصادی در تابستان امسال بوده است.

بی‌ثباتی قیمت‌ها رکورددار ایجاد مانع در کسب و کار

در ۷ گزارش قبلی مرکز پژوهش ها مولفه مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها همواره بدترین مولفه ملی محیط کسب و کار در ایران بوده است. مولفه هایی که در پایش تابستان ۹۱ مساعدتر از سایر مولفه ها ارزیابی شده اند نیز عبارتند از ضعف زیرساخت های تامین برق، ضعف زیرساخت های حمل و نقل و تمایل مردم به خرید کالاهای خارجی و تقاضای کم برای خرید محصولات ایرانی مشابه.

مولفه بی ثباتی در قیمت مواد اولیه از زمستان ۹۰ همزمان با افزایش و نوسان نرخ ارز به تدریج بدتر ارزیابی شده و در زمستان ۹۱ به اوج خود رسیده است. ضعف بازار سرمایه درتامین تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیر رسمی، بی ثباتی قوانین و مقررات مربوط به تولید و سرمایه گذاری، وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی، محدودیت قانون کار در تعدیل و جابجایی نیروی کار، برگشت چک های مشتریان و همکاران، عرضه کالاهای خارجی قاچاق در بازار داخلی، ضعف نظام توزیع و مشکلات رساندن محصول به دست مصرف کننده و موانع تعرفه ای صادرات محصولات و واردات مواد اولیه؛ از جمله مولفه هایی است که در پایش محیط کسب و کار کشور توسط ۳۰۱ تشکل اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

بر پایه این گزارش، در تابستان ۱۳۹۱ بخش خدمات، صنعت و کشاورزی با میانگین ۶.۲۱ ، ۵.۹۴ و ۵.۷۸ ارزیابی نامساعدتری از مولفه های محیط کسب و کار داشته اند. با اینکه در ۷ فصل گذشته مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها، مجموعا بدتر از بقیه مولفه ها ارزیابی می شد اما در تابستان ۹۱ مولفه بی ثباتی در قیمت اولیه بدترین مولفه ارزیابی شده را به خود اختصاص داده است. در دوره اجرای این مطالعه طی تابستان امسال، ارزش پول ملی به شکل بی سابقه ای سقوط کرد.

پاسخ تشکل‌ها به تشکیل بورس گواهی ارزی

یکی از مهم ترین سوالاتی که از ۳۰۱ تشکل اقتصادی پرسیده شد، تشکیل بورس گواهی ارزی بود که در این زمینه ۴۳ درصد تشکل های مشارکت کننده در تابستان امسال با تشکل بورس گواهی ارزی و کشف نرخ ارز در آن، مخالفت کرده اند و ۳۷ درصد موافق بوده اند.

در تابستان امسال همزمان با حاد شدن مشکل انتقال ارزهای حاصل از صدور نفت به داخل، بانک مرکزی طرح تاسیس بورس گواهی ارزی را مطرح کرد تا صادرکنندگان و عرضه کنندگان ارز بتوانند با واردکنندگان و متقاضیان ارز در محیطی شفاف ملاقات و مبادله کنند.

بسیاری از فعالان تجارت خارجی با این استدلال که تشکیل چنین بورسی راه را برای شناسایی تجار خارجی ایرانی توسط تحریم کنندگان خارجی هموار می کند با این طرح مخالفت کردند و عملا تشکیل بورس گواهی ارزی منتفی و به جای آن مرکز مبادلات ارزی تشکیل شد.

نظرخواهی از ۳۰۱ تشکل اقتصادی درباره فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها

مرکز پژوهشهای مجلس در ادامه این گزارش سئوالی نیز از تشکل‌های اقتصادی درباره تداوم اجرای قانون هدفمندی یارانه ها با این مضمون که با اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها به کدام روش موافق هستید؟ اجرای سریع و یکباره، اجرای با شیب ملایم و تدریجی و یا توقف اجرای هدفمندی یارانه ها، پرسیده است. بررسی پاسخ‌ها که مربوط به تابستان امسال است، نشان می‌دهد: مجموعا ۵۷ درصد از تشکل‌های اقتصادی خواهان توقف اجرای فازدوم هدفمندی یارانه ها بوده‌اند، ۴۲ درصد موافق اجرای با شیب ملایم و تدریجی و تنها ۱ درصد با اجرای سریع و یکباره طرح مخالفتی نداشته‌اند.

همچنین در پایش بهار امسال نیز ۴۱ درصد از تشکل‌ها خواهان توقف اجرای هدفمندی یارانه ها، ۴۹ درصد موافق با اجرای با شیب ملایم و تدریجی و ۱۰ درصد نیز موافق اجرای سریع و یکباره طرح بوده اند. مقایسه پاسخ ها نشان می‌دهد که در مجموع مخالفت تشکل‌ها با ادامه اجرای طرح هدفمندی یارانه ها بیشتر شده است.