۴ راهکار دولت برای جذب ارز صادرات

«چهار راهکار دولت برای جذب ارز صادرات، درخواست از مجلس برای پیش‌بینی تسهیلات ویژه برای صادرکنندگان، انتقاد از ممنوعیت‌های صادراتی به بهانه تامین بازار داخل، ضرورت اتحاد تولید و صادرات و…» مهم‌ترین محورهای خبری مراسم تقدیر از صادرکنندگان برتر است.

در این مراسم که روز گذشته برگزار شد، وزیر صنعت، معدن و تجارت با ابراز امیدواری از اینکه سال ۹۲ سال شکوفایی واقعی صادرات، ‌جهش صادرات و خروج وابستگی کشور به درآمدهای نفتی باشد، تاکید کرد: امسال سال صادرکنندگان است و تاکنون این شرایط حساس را به خوبی پشت سر گذاشته‌ایم.

مهدی غضنفری با بیان اینکه قطعا می‌توانیم شرایط کنونی کشور را به درستی مدیریت کنیم، خطاب به صادرکنندگان گفت: امیدوارم بتوانیم بهتر از گذشته از توان آشکار و نهان شما برای توسعه کشور استفاده کنیم. وی همچنین از سازمان توسعه تجارت خواست با مشارکت انجمن‌ها، خانه‌های صنعت، معدن و تجارت و اتاق بازرگانی، برنامه سال ۹۲ در حوزه تجارت را تنظیم کند.

وزیر صنعت، معدن و تجارت در عین حال از نمایندگان ملت در مجلس خواست تا تسهیلات ویژه‌ای را برای صادرکنندگان در سال آینده پیش‌بینی کنند.

اثر نوسانات ارز بر تولید

وی عنوان کرد: بسیاری از مسائل ماه‌های اخیر به صادرات بازمی‌گشت و نشان می‌داد که امسال سال حساسی است و مسائل ناشی از نوسانات ارز مشکلاتی را به وجود آورد، اما صادرکنندگان خوش درخشیدند. وزیر صنعت، معدن وتجارت با بیان این جمله که هم صادرکنندگان از دولت انتظاراتی دارند و هم دولت و مردم نیز توقعاتی از صادرکنندگان دارند، افزود: امسال متاسفانه درآمدهای ارزی ناشی از نفت تقریبا به نصف کاهش یافت و با افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی مواجه شدیم.

غضنفری ادامه داد: توان همه کسانی که با ریال کار می‌کردند نصف شد و فعل و انفعالات ارز به طور ناخواسته روی زندگی مردم و تولید اثر گذاشت. وی با تصریح بر اینکه تیم اقتصادی دولت به دنبال راهکار و گذر از این معبر سخت است به سوال مطرح شده از سوی رییس‌جمهوری و برنامه زنده تلویزیونی وی مبنی بر اینکه چه باید کرد اشاره کرد و گفت: یکی از راهکارهای دولت اجرای فاز دوم هدفمندی است. غضنفری افزود: نقشی که امروز صادرکنندگان می‌توانند در گذر از این معبر بازی کنند، نقشی است که هیچ‌گاه تاریخ برای صادرکنندگان کشف نکرده بود.

کمبود در منابع مالی

غضنفری با اشاره به سخنان نقل شده از وی در جمع گروهی از فعالان اقتصادی در مورد مدیریت منابع مالی، گفت: ممکن است برخی تصور کنند که سیستم بانکی یا وزارت اقتصاد کار خود را به درستی انجام نداده‌اند، اما باید گفت آنها هم دچار مشکلاتی هستند که قادر به ارائه خدمات مناسب نشده‌اند. وی ادامه داد: به هرحال تولید امسال به لحاظ منابع مالی و ارز دچار مضیقه است و معنی سخن من این نیست که دستگاه ها کم کاری کرده‌اند. وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین به بازپرداخت تسهیلات اشاره کرد و گفت: بازپرداخت منابع ارزی باید به گونه‌ای باشد که برای صادرکننده ریسک ایجاد نشود. بنابراین باید تدبیر کنیم که کدام دسته از صادرکنندگان و چگونه وامی دریافت کنند. وی ابراز امیدواری کرد سیستم بانکی بتواند تسهیلات لازم برای صادرکنندگانی که به تولید می‌پردازند، ارائه کند.

چرایی ممنوعیت‌های صادراتی

وی درباره برخی اظهارات مطرح شده درباره ممنوعیت‌های صادراتی، گفت: اینکه کالایی اگر ارزآوری داشته باشد، نباید ممنوعیت صادرات را درباره آن اعمال کرد، کاملا درست است. در عین حال، اگر ارز حاصله کمتر از آنچه باشد که از کشور خارج شده، ‌نمی‌توان ممنوعیت را درباره آن اعمال نکرد.

حمایت از بازاریابی صادرکنندگان

غضنفری در بخش دیگری از سخنان خود درباره حمایت از بازاریابی صادرکنندگان نیز خبر خوشی داشت و گفت: ‌روز پنج‌شنبه گذشته آخرین منابع موجود جوایز صادراتی کالا و خدمات و نمایشگاه‌ها را تقسیم کردیم. خط قرمز من این بود که حتما سهمی به یارانه‌های نمایشگاهی، هیات‌ها و آموزش صادرکنندگان بدهیم و ۱۰۰درصد منابعی باشد که سازمان توسعه تجارت درخواست کرده است. وی ابراز امیدواری کرد تا این مصوبه را هرچه زودتر سازمان توسعه تجارت به استان‌ها ابلاغ کند. وی به تلاش‌های اخیر این وزارتخانه در حمایت از صادرکنندگان به ویژه صادرکنندگان پسته اشاره کرد و گفت: کسب بازارها کار خیلی سختی است و تمام تلاش ما این بود که صادرات ممنوع نشود، انجمن پسته نیز برای مدیریت بازار همکاری خوبی داشت. باید کاملا مراقبت کرد تا درخواست صادرکنندگان مورد توجه قرار گیرد. غضنفری ادامه داد: باید حتما در مورد تسهیلات بانکی، ساده‌سازی مقررات حمل‌ونقل و تسهیلات گمرکی بیشترین تلاش را کرد تا شرایط از وضعیت کنونی ساده‌تر و بهتر شود. البته تحقق این امر نیازمند همکاری بیشتر تمام دستگاه‌های ذی‌ربط است.

بازگشت ارز به چرخه اقتصاد

وزیر صنعت، معدن و تجارت در بخش دیگری از سخنرانی خود به راهکارهای بازگشت ارز به چرخه اقتصاد اشاره کرد و گفت: بر اساس مصوبه ۱۶ آذر ماه در دولت چهار روش شامل ‌واردات کالا با ارز حاصل از صادرات توسط صادرکننده، ارائه ارز صادرکنندگان به واردکنندگان در صورت توافق طرفین، پرداخت بابت بدهی‌های ارزی یا سپرده در نزد بانک‌ها برای بازگشت ارز به کشور مصوب شد. وی با ابراز تاسف از اینکه برخی بانک‌ها در خصوص بند چهار این مصوبه به صادرکنندگان می‌گویند که منابع ارزی آنها را ریالی باز می‌گردانند، افزود: ‌اگر این اتفاق بیفتد اثرگذار نیست، ‌بانک مرکزی هم این شیوه را قبول ندارد و مدافع صادرکنندگان است. صادرکننده هر وجوهی را که در بانک می‌گذارد باید همان وجوه را بازپس گیرد که اگر این گونه نباشد نه تنها به تشویق صادرکنندگان اقدامی نکرده‌‌ایم، بلکه آنها را تنبیه کرده‌ایم.

انتقاد از ممنوعیت صادرات

رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران نیز از دیگر سخنرانان این همایش بود. یحیی آل‌اسحاق با تاکید بر ضرورت بازگرداندن تک تک دلارهای حاصل از صادرات به کشور، گفت: البته دولت نیز نباید به بهانه تامین بازار جلوی صادرات را گرفته و در ورود ارز حاصل از صادرات به کشور توقف ایجاد کند.

وی افزود: صارکنندگان کشور توانستند با عبور از کوچه و پس کوچه های تحریم بازارهای صادراتی خود را حفظ کنند و در چنین فضایی رشد صادرات تجربه شده که این موضوع نشاط آور و غرور آفرین است. آل‌اسحاق همچنین چند تذکر نیز به دولت داد و گفت: درست است که هم اکنون کمبود برخی کالاها در کشور وجود دارد و تامین کالاهای مورد نیاز مردم باید در اولویت قرار گیرد؛ ولی در آن سوی موضوع چنانچه صادرات باشد، نباید به بهانه تامین معیشت مردم جلوی صادرات را گرفت؛ چرا که منابع حاصل از صادرات و ارز مرتبط با آن باز هم برای تامین کالاهای مورد نیاز مردم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

افزایش سرمایه‌گذاری در بازار آفریقا

در این همایش همچنین یک عضو هیات مدیره خانه صنعت و معدن ایران با انتقاد از عملکرد اتاق بازرگانی ایران گفت: اتاق بازرگانی رسالت خود را از دست داده است. یونس ژائله با انتقاد از سهم پایین ایران در بازارهای آفریقا گفت: بازار آفریقا سهمی حدود یک درصدی در صادرات ایران دارد و با توجه به تحریم باید سرمایه‌گذاری‌های خود را در این بازار افزایش دهیم. وی افزود: بهتر است شرکت کشتیرانی کشتی‌های خود را که در بندر خوابیده است به سمت بنادر آفریقا هدایت کند و اتاق بازرگانی هم روی بازاریابی در آفریقا فعالیت بیشتری داشته باشند.

منابع مالی کافی نیست

مدیرعامل بانک توسعه صادرات نیز در این همایش با انتقاد از عملکرد سیستم‌های نظارتی بر بانک‌ها گفت: بانک‌ها به دلیل شرایط ویژه پیش آمده برای کشور نمی‌توانند تمام ضوابط بانکی را رعایت کنند. بهمن‌وکیلی با بیان اینکه بانک‌ها در شرایط کنونی دیگر نمی‌توانند به روش‌های کلاسیک گذشته عمل کنند، افزود: حتی اگر پنج درصد از تحریم‌های کنونی علیه ترکیه و عربستان اعمال می‌شد، آنها در کوتاه‌ترین زمان ورشکسته می‌شدند. وی با اشاره به اینکه منابع در اختیار بانک توسعه صادرات کافی نیست، ادامه داد: بانک توسعه صادرات به عنوان بانکی توسعه‌ای و کاملا دولتی نباید با بانک‌های تجاری یکسان در نظر گرفته شود.

ضرورت اتحاد تولید و صادرات

رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران نیز در این همایش با اشاره به افزایش محدودیت‌های بین‌المللی گفت: در شرایطی که تحریم‌های اقتصادی افزایش یافته، کشور نیازمند اتحاد بین تولید و صادرات است و این ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

هادی غنیمی‌فرد با بیان اینکه دیر یا زود باید از شر اقتصاد تک‌محصولی خلاص شویم، افزود: تحریم‌های اقتصادی غرب راه را برای خلاصی کشور از اقتصاد تک محصولی فراهم کرد و اینک این تولیدکنندگان و صادرکنندگان هستند که باید با اتحاد اقتصاد ایران را شکوفا کنند. وی با بیان اینکه تولیدکنندگان از سال‌ها پیش آرزو داشتند که اقتصاد ایران از درآمدهای نفتی بی‌نیاز شود، افزود: تولیدکننده اگر محصول خود را برای صادرات آماده کند، یعنی تولید صادراتی را هدف خود قرار دهد، صادرکننده نیز می‌تواند کالایی وارد بازارهای هدف کند که رقابت پذیر با کالاهای کشورهای دیگر باشد.
غنیمی فرد ادامه داد: صادرکنندگان سربازان خط مقدم این جنگ اقتصادی هستند و باید با حمایت از آنها کالاهای با کیفیت را وارد بازارهای هدف صادراتی کنیم. وی گفت: با توجه به اهمیت این فرآیند نباید رای به بسته شدن راه‌های صادراتی کشور داد؛ چرا که اگر جلوی صادرات را بگیریم به طور قطع افت دیگری را به عنوان عدم تامین ارز مورد نیاز کشور دامن زده‌ایم.

حاشیه همایش

در حاشیه این همایش وزیر صنعت، معدن و تجارت به سوالات خبرنگاران در مورد پرداخت معوقات جوایز صادراتی و آخرین وضعیت طرح‌های فولادی پاسخ داد. غضنفری در پاسخ به سوالی درخصوص منابع اختصاص یافته برای پرداخت معوقات جوایز صادراتی و اعزام هیات‌های بازاریابی و آموزش صادرکنندگان گفت: ۲۵ میلیارد تومان قرار است به عنوان معوقات جوایز صادراتی، هیات‌های بازاریابی و آموزش صادرکنندگان پرداخت شود. وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین در پاسخ به سوالی درباره اخبار منتشرشده مبنی بر محرمانه شدن قراردادهای هفت طرح فولادی و لغو مناقصه‌های مربوط به این طرح‌ها اظهار کرد: سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) درخواست کرده که برای تکمیل سریع‌تر طرح‌های فولادی از مشارکت فولادسازان بزرگ استفاده کند و پیشنهاد مصوبه مربوط به این کار را داده؛ اما هنوز قطعی نشده است.