2 فرمول رسيدن به نقطه صرفه جويي

21 دسامبر 2011

خواندن این مطلب 3 دقیقه زمان میبرد

نويسنده: محمد نصراللهي

امروزه صرفه جويي دغدغه ذهني بسياري از افراد شده است تا بتوانند به اين وسيله خواسته ها و نيازهاي بيشتري را تامين كنند به اين معنا كه در قبال صرفه جويي در برخي هزينه ها، به نيازهاي مهم تري دست پيدا كنند اما از ديدگاه علم اقتصاد واقعيت اين است كه در بعضي از جوامع صرفه جويي به اختيار افراد آن جامعه نيست و نمي توانند پيرو تصميم و خواست خودشان صرفه جويي كنند. يكي از دلايل ناتواني غيرعمدي افراد جامعه در برابر صرفه جويي، واقعي نبودن قيمت ها در جامعه است يعني زماني كه قيمت تمام شده يك كالاو يا ماده غذايي در جامعه اي نسبت به قيمت تعادلي در آن جامعه واقعي نباشد، صرفه جويي از عهده مردم آن جامعه خارج است.
دليل دوم در صرفه جويي نكردن ناخواسته افراد، استفاده و رواج كالاهاي پرمصرف در جامعه است. بديهي است در جامعه اي كه وسايل اوليه و ضروري براي زندگي و در نهايت كالاهاي لوكس، از دسته وسايل پرمصرف در آن جامعه باشد، طبيعتاً افراد جامعه از صرفه جويي دور مي مانند. براي مثال در جامعه ما اكثر لوازم منزل از قبيل تلويزيون، يخچال، لامپ، لوازم برقي و… و حتي در خودروهاي در حال تردد در سطح شهر، از وسايل پرمصرف هستند، به اين ترتيب مسلماً در مصرف انرژي صرفه جويي نخواهد شد.
البته در بعضي مواقع نيز شاهد هستيم فروشنده ها كالايي را به عنوان كالاي كم مصرف به خريدار مي فروشند در حالي كه آن كالا، جزو كالاهاي پرمصرف محسوب مي شود. به همين دليل، اگر قيمت ها به سمت تعادل پيش بروند و مسئولان با ارائه سياستگذاري ها و هدفمندي ها سعي در به تعادل رساندن سطح قيمت ها داشته باشند، صرفه جويي به شكل بهتري امكان پذير خواهد شد.
افراد جامعه ما روزانه تلاش و فعاليت مستمري دارند اما نيمي از تفريحات، سرگرمي ها و مصرف گرايي افراد جوامع ديگر را ندارند زيرا جوامع توسعه يافته با اجراي سياستگذاري هاي صحيح، براي اوقات فراغت برنامه ريزي مي كنند. در اين كشورها كالاهاي مصرفي افراد از دسته كالاهاي كم مصرف هستند به همين دليل شايد مصرف افراد چنين جوامعي در زمينه خوراك و استفاده از پوشاك و وسايل تفريحي نسبت به مردم جامعه ما، در سطح بالاتري قرار داشته باشد اما سياستگذاري هاي صحيح در آن جوامع موجب مي شود آمار كشور ايران در مورد مصرف گرايي بيشتر از آنها باشد.
شاخص شدت انرژي به اين معناست كه به ازاي هر واحد توليد چقدر انرژي مصرف مي شود. در ايران آمار اين شاخص بشدت بالاست و شاهد آن هستيم كه در مصرف نفت، گاز، بنزين و… دقت كافي صورت نمي گيرد. از اين رو اگر كارخانه ها در راه كاهش مصرف و سوخت قدم بردارند، در مقابل نظام اقتصادي جامعه نيز به درستي حركت مي كند و مي توان صرفه جويي را نهادينه كرد. در حقيقت نزديك به 30 درصد صرفه جويي در مصرف، به دست افراد جامعه است و 70 درصد باقيمانده آن، از طريق مسئولان جامعه ميسر خواهد شد. البته نبايد فراموش كرد طي شدن اين راه و رسيدن به اين نتيجه نيازمند زماني طولاني است و بي شك جوامع توسعه يافته با گذر زمان به اين مرحله رسيده اند كه در مصرف انرژي، صرفه جويي بيشتري داشته باشند و در نهايت نيز به اين نتيجه دست پيدا كرده اند مصرف كمتر بايد در قبال افزايش كيفيت مصرف باشد. اين جوامع در مهار مصرف گرايي به اين نقطه رسيده اند كه بايد در كنار زندگي بي دغدغه محيط سالمي داشته باشند.
به همين جهت، در پاكيزه نگه داشتن محيط اطرافشان نيز توجه و دقت لازم را به كار مي گيرند. واضح است كشور ما در اجراي اصول اوليه صرفه جويي به موفقيت كافي دست پيدا نكرده است اما براي رسيدن به سطح مطلوبي از زندگي بايد تلاش و جديت داشت و همانطور كه گفته شد فرآيندي طولاني مدت نياز است تا همه ارگان ها و نهادها با كمك يكديگر، جامعه در حال توسعه مان را از خطر مصرف گرايي بيش از حد نجات دهند و به سوي مصرف كردن صحيح سوق دهند.

روزنامه ايران، شماره 4889 به تاريخ 23/6/90، صفحه 18 (صرفه جويي)