آشتی حقیقی‌ها با بورس

دنیای اقتصاد- چاره‌اندیشی مدیران ارشد اقتصادی برای نجات بازار سرمایه بعد از کاهش ۴ درصدی شاخص کل بورس در هفته نخست تیرماه، بار دیگر سهامداران حقیقی را به کسب بازدهی از بازار سهام امیدوار کرد. رایزنی‌ مسوولان سازمان بورس با بازیگران حقوقی برای حمایت از بازار سهام موجب شد تا بورس تهران در یک هفته مثبت، شاهد حضور دوباره سرمایه‌گذاران حقیقی باشد. حمایت سهامداران بزرگ حقوقی برای جمع‌آوری صف‌های فروش، بازدهی ۵/۱ درصدی را طی هفته گذشته برای بازار به همراه داشت تا به این ترتیب بازدهی بورس از ابتدای امسال تا کنون به منفی ۷/۱ درصد برسد.این اقدام حمایتی، در شرایطی که بازدهی بورس منفی شده بود و بیم خروج سرمایه‌گذاران حقیقی از بازار می‌رفت، موجب شد جو روانی حاکم بر بازار تغییر کرده و سرمایه‌گذاران برای ماندن در بازار تامل کنند.در این باره مدیر نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس با تاکید بر اینکه فعالیت سرمایه‌گذاران حقیقی، رونق و نشاط را به بازار برمی‌گرداند، بر ادامه حمایت حقوقی‌ها از بازار تاکید کرد. از دیدگاه محمودرضا خواجه‌نصیری، بازار برای ورود دوباره سرمایه‌گذاران حقیقی آماده شده است.او اظهار امیدواری کرده است که در سایه آرامش حاکم بر بازار و حمایت‌های مسوولان اقتصادی، سرمایه‌گذاران می‌توانند در میان‌مدت و بلندمدت بازده مناسبی از بازار کسب کنند.

اعظم شریفی: مدیر نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار آخرین وضعیت فعالیت‌های حمایتی حقوقی‌ها از بازار سرمایه را تشریح کرد و از ورود مجدد حقیقی‌ها به بازار سهام خبر داد.

محمودرضا خواجه‌نصیری در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای حمایت از بازار تاکید کرد: حمایت حقوقی‌ها در بازار سرمایه طی هفته ابتدایی تیرماه و به دنبال سقوط ۴ درصدی شاخص کل آغاز شد که در حال حاضر نیز ادامه دارد.
وی افزود: هرچند بحث حمایت حقوقی‌ها از بازار در مواقع ضروری مورد توجه است، اما همراهی حقوقی‌ها از بازار در هفته گذشته نیز با وجود شرایط مثبت و بازگشت خریداران حقیقی ادامه داشت.
خواجه‌نصیری در پاسخ به اینکه کدام حقوقی‌ها در این مدت فعال بودند، گفت: ساتا، غدیر، صندوق نفت، تامین اجتماعی و مجموعه امید در این مدت کاملا در بازار فعالیت قابل توجه و مشهودی داشتند، ضمن اینکه حضور بانک‌ها نیز قابل توجه بود. به ویژه آنکه صف فروش سنگین بانک صادرات توسط خود این مجموعه جمع‌آوری شد و بانک ملت نیز پس از مدت‌ها توقف قیمتی با حمایت زیرمجموعه‌های خود توانست نوسان مثبتی را برای گروه بانکی ایجاد کند که نشان از حضور موثر بانک‌ها در بازار دارد.
این مقام مسوول تاکید کرد: حمایت بانک‌ها از طریق اعطای تسهیلات به اشخاص حقوقی نیز در دستور کار قرار دارد که می‌تواند روند حرکت شرکت‌های بزرگ را متعادل نگاه دارد.
حقیقی‌ها با بورس آشتی کردند
خواجه‌نصیری عملکرد حقوقی‌ها در هفته نخست تیرماه را مورد توجه قرار داد و گفت: نکته مهم این است که فعالان حقوقی بازار در شرایطی که بازار منفی بود و صف‌های فروش سنگین بر بازار حاکم شده بود، تنها خریداران بازار بودند و با ورود سنگین به بازار توانستند روند حرکتی بازار را تغییر دهند تا بازار پس از افت ۴ درصدی، برای ورود دوباره سرمایه‌گذاران حقیقی آماده شود. وی ادامه داد: بررسی‌ها حاکی است که در معاملات هفته گذشته خالص ارزش خریدها به نفع حقیقی‌ها مثبت شده است که این موضوع نشان می‌دهد خریدهای حقیقی‌ها افزایش یافته است.
این مقام مسوول در پاسخ به اینکه آیا در این شرایط حمایت حقوقی‌ها از بازار قطع شده است؟ گفت: خیر، حقوقی‌ها در بازار هستند و طبق پیمان و توافقات صورت گرفته برای حفظ تعادل و آرامش به وظایف خود عمل خواهند کرد. هرچند حضور حقیقی‌ها برای حفظ نشاط و افزایش نوسانات بازار ضروری است و تنها حضور حقوقی‌ها نمی‌تواند برای تغییر جهت بازار کافی باشد.
این در حالی است که همواره سعی کرده‌ایم جریان بازار غیرواقعی نباشد. بنابراین حمایت بازار پس از تعادل نسبی، این روزها همچنان ادامه دارد، اما به شکلی که دیگر حقوقی‌ها تنها خریدار نیستند بلکه با حضور خود فضای جذاب قیمتی برای ورود دوباره حقیقی‌ها را با حفظ قیمت‌های تابلو ایجاد می‌کنند.
خواجه‌نصیری در برابر این سوال که آیا تزریق نقدینگی از سوی حقوقی‌ها صورت گرفته است؟ گفت: برآوردها نشان می‌دهد حقوقی‌ها طی دو تا سه روزی که برای چرخش بازار فعالیت چشمگیری داشتند، حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیارد تومان نقدینگی به بازار تزریق کرده‌اند. هرچند در حال حاضر وقتی خرید حقوقی‌ها کم می‌شود به این معنی نیست که اصلا وجود ندارد، بلکه وقتی سهامی با افت قیمت یا فشار عرضه مواجه می‌شود، فعالیت حقوقی‌ها به خصوص در نمادهای بزرگ که نیاز به حمایت داشتند، قابل مشاهده بود تا این نمادها به سرعت به تعادل برسند.
مدیر نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس تصریح کرد: وقتی در بازار فشار عرضه نداریم و روند متعادلی در بیشتر نمادها دنبال می‌شود، سهامداران حقوقی با بازارگردانی و حمایت در قیمت‌های متعادل سعی می‌کنند فضای کسب سود را برای اشخاص حقیقی ایجاد کنند.
مردم به حقوقی‌ها نگاه می‌کنند
خواجه‌نصیری با تاکید بر اینکه مثبت شدن خرید حقیقی‌ها نشانه بدی نیست، گفت: وقتی آمار معاملات حاکی از مثبت شدن تغییر مالکیت‌ها در بورس به نفع سهامداران حقیقی است، باید بدانیم که حقیقی‌ها ورود دوباره‌ای را به پشتوانه فعالیت حقوقی‌ها در بازار داشته‌اند که نشان‌دهنده عملکرد قوی حقوقی‌ها برای حمایت از بازار است تا صف‌های تقاضا و سفارش‌های خریداران حقیقی با حمایت خریداران حقوقی افزایش یابد.
این مقام مسوول تاکید کرد: روند یک هفته گذشته و مثبت شدن معاملات نشان می‌دهد که حمایت حقوقی‌ها به موقع و کامل اجرا شده است تا فروشندگان حقیقی، خریداران این روزهای بازار شوند. این در حالی است که سهامداران حقیقی نباید نگران ادامه نداشتن حضور حقوقی‌ها در بازار باشند، زیرا هماهنگی‌های صورت گرفته با توجه به سیاست‌ها و استراتژی‌های بلندمدت برای حضور یکپارچه حقوقی‌ها با نظارت سازمان در حال انجام است.
وی در پاسخ به اینکه شایعاتی برای ورود بیمه‌ها و افزایش فعالیت آنها نیز در بازار مطرح است، گفت: با رییس کل بیمه مرکزی نیز در حاشیه جلساتی که هفته گذشته با حضور رییس سازمان بورس در وزارت اقتصاد برگزار شد، توافقاتی صورت گرفته است. به این ترتیب که درخصوص آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه و سقف سرمایه‌گذاری بیمه‌ها با توجه به محدودیت‌های مدیریت ریسک آنها، تصمیمات جدیدی گرفته شود تا درخصوص حجم سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها نیز ضوابط و مقررات جدید تدوین و نهایی شود.
خواجه‌نصیری در پاسخ به اینکه برخی بهبود بازار را به دلیل بهبود بازارهای جهانی می‌دانند، گفت: اگر فعالان بازار منصف باشند خواهند دید که نوسانات بازارهای جهانی و بازار ارز به اندازه‌ای نبود که بتواند شرایط منفی ناشی از اخبار منفی و تحولات سیاسی پیش‌روی بازار را تغییر دهد، بلکه این تغییر جهت در معاملات به طور مشخص با حمایت‌های حقوقی‌ها شکل گرفت که توانست به طور عملی از نگرانی‌های بازار بکاهد.
این مقام مسوول تاکید کرد: بازار سرمایه در حال حاضر همچنان پتانسیل رشد را دارد، زیرا اکثر شرکت‌ها پایین‌تر از قیمت‌های واقعی در حال معامله هستند. به این ترتیب هرگاه که نگرانی‌ها و فضای بازار سبک می‌شود روند حرکت بازار با توجه به پتانسیل موجود قیمتی در بازار قوت می‌گیرد.
خواجه‌نصیری با اشاره به اینکه تغییر شرایط بازار زمان‌بر است، گفت: در بازاری که هیچ خریداری در ابتدای ماه وجود نداشت، نباید انتظار تحول یکباره و رسیدن به معاملات چشمگیر را داشت. حتی ممکن است اگر حمایت‌ها قطع شود دوباره ضعف را در بازار ببینیم. بنابراین در حال حاضر نیز حمایت‌ها همچنان ادامه دارد، حتی اگر سهامداران حقیقی آن را به طور ملموس حس نکنند. نتیجه عملی چنین اقداماتی نیز از سوی حقوقی‌ها، اقبال دوباره به بازار از سوی خریداران حقیقی است.
اگر بیایید، بازده خوبی می‌گیرید
وی خاطرنشان کرد: اگر سرمایه‌گذاران با امیدواری معاملات خود را از سر گیرند می‌توان امیدوار بود در سایه آرامش حاکم شده با حمایت‌های مسوولان اقتصادی، سرمایه‌گذاران با توجه به تقاضایی که در بازار ایجاد شده در میان‌مدت و بلندمدت بازده مناسبی را شاهد باشند.
مشکل از خریدار است، نه فروشنده
این مقام مسوول درخصوص عرضه پالایشگاه شیراز و قیمت‌های مختلف در این عرضه گفت: اولویت سازمان این است که سرمایه‌گذاران بتوانند در عرضه‌های اولیه با یک قیمت خرید کنند، اما به دلیل دولتی بودن ماهیت عرضه‌کننده و ملاحظاتی که در آن وجود داشت وقتی خریداری قیمتی را پیشنهاد می‌کند نمی‌توان آن تقاضا را رد کرد. ضمن اینکه همواره به سرمایه‌گذاران توصیه کردیم که در هنگام وارد کردن تقاضای خرید با تحلیل و دقت خریداری کنند و تابع جو روانی بازار نباشند.
خواجه‌نصیری همچنین درخصوص پذیره‌نویسی روز گذشته بانک خاورمیانه نیز گفت: کنترل‌ها و موافقت‌‌های اصولی که سازمان بورس در مورد دیگر بانک‌های پذیره‌نویسی شده انجام داده بود، درخصوص بانک خاورمیانه نیز با همان دقت انجام داده است. ضمن اینکه مشکلات به وجود آمده درخصوص بانک‌های قبلی ناشی از تغییر استراتژی بانک مرکزی درخصوص بانک‌ها بوده و در زمان پذیره‌نویسی آنها از نظر سازمان بورس مغایرتی با مقررات و قوانین وجود نداشت.
خواجه‌نصیری همچنین درخصوص لزوم تغییرات در قوانین صندوق سرمایه‌گذاری نیز گفت: قوانین ثابت‌شده‌ای در دنیا وجود دارد و به دلیل عدم رعایت همین مقررات در سال گذشته چند صندوق که اقدام به تشکیل سبدهای غیرمتنوع کرده‌ بودند به شدت زیان کرده‌اند.
بنابراین تنوع‌سازی پرتفولیو را نمی‌توان نادیده گرفت. ضمن اینکه سرمایه‌گذاری که وارد صندوق می‌شود تا یک حدی می‌تواند ریسک را تحمل کند. به نظرم تغییر حد نصاب‌ها باید با رعایت قوانین و استانداردها صورت گیرد.
حقیقی‌ها پای بازار ایستاده‌اند
در همین حال، رییس اداره نظارت بر بازار سازمان بورس و اوراق بهادار نیز گفت: متاسفانه برخی بدون بررسی دقیق و تنها بر اساس حدس و گمان، چنین عنوان می کنند که روند صعودی تنها به دلیل خرید دستوری برخی از اشخاص حقوقی است که در این خصوص توجه به چند نکته ضروری است. به گزارش سنا، مسلم پیمانی ادامه داد: اول اینکه در هفته‌هایی که شاهد کاهش شاخص کل بودیم، با هماهنگی‌های انجام شده و حمایت‌های موثر اشخاص حقوقی معتبر بازار و همچنین قول‌ها و کمک‌های مساعد مسوولان‌ عالی‌رتبه کشور در حمایت از بازار، روند نزولی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران متوقف و این شاخص به مدار صعودی بازگشت. وی اظهار کرد: به همین علت نقش شرکت‌های حقوقی در حمایت قابل توجه از بازار به خصوص در روزهای اولیه کاملا جدی و موثر بوده و همچنان این شرکت‌ها در حمایت از سهام خود در صورت نیاز، حضور فعال داشته و خواهند داشت. رییس اداره نظارت بر بازار سازمان بورس اضافه کرد: دومین نکته‌ای که در این خصوص قابل توجه است، نقش فعالان حقیقی بازار در خرید سهام است که بر‌خلاف شایعات، این دسته از سهامداران نقش پررنگی در خرید سهام داشته‌اند. پیمانی تصریح کرد: بر اساس آمار شرکت بورس که هر روز از طریق سایت اینترنتی این شرکت برای عموم منتشر می‌شود، این ادعا که خریداران سهام تنها چند شخص حقوقی خاص بوده و اشخاص حقیقی در حال خروج از این بازارند، صحت ندارد. برای نمونه در تاریخ ۱۲/۰۴/۱۳۹۱، خالص معاملات حقیقی به حقوقی برابر منفی ۱۰۲ میلیارد ریال است. وی افزود: به زبان ساده، این رقم با توجه به منفی بودن علامت آن، نشان‌دهنده این امر است که در تاریخ یادشده، به طور خالص و با در نظر گرفتن تمامی خریدها و فروش‌های اشخاص حقیقی و حقوقی، جابه‌جایی سهام مورد معامله بازار از اشخاص حقوقی به حقیقی رخ داده است. به عبارت دیگر، این اشخاص حقیقی بوده‌اند که خرید بیشتری داشته‌اند. این موضوع مختص این تاریخ نبوده و در روزهای دیگر نیز مانند ۱۰/۰۴/۱۳۹۱ و ۰۴/۰۴/۱۳۹۱ نیز رخ داده است. پیمانی اظهار کرد: در سایر روزها نیز اشخاص حقیقی سهم بسزایی از خریدها را به خود اختصاص داده‌اند. به عنوان مثال، تنها در تاریخ ۱۱/۰۴/۱۳۹۱، ارزش سهام خریداری شده توسط اشخاص حقیقی بالغ بر ۱۳۹ میلیارد ریال بود که این امر حاکی از این است که اشخاص حقوقی تنها خریداران سهام در بازار روزهای اخیر نبوده و با توجه به حمایت‌های انجام شده، بازار برای اشخاص حقیقی نیز جذاب و در برخی موارد برای این دسته از سهامداران با استقبال بیشتری نسبت به اشخاص حقوقی مواجه بوده است. وی خاطرنشان کرد: به طور کلی و برای جمع‌بندی موضوع باید گفت بازگشت اعتماد به بازار تا حد زیادی مرهون حمایت‌های قوی انجام شده و البته ادامه‌دار، اشخاص حقوقی معتبر بازار است؛ اما این ادعا که اشخاص حقیقی نقشی در این روند نداشته و تنها در سمت فروش بوده و به طور تدریجی در حال خروج از بازارند، صحت نداشته و اشخاص حقیقی نیز حجم قابل توجهی از خریدها را به خود اختصاص داده‌اند.