صنعت مد؛ دومین آلاینده بزرگ جهان: هزینه پنهان هر لباس در کمد شما

صنعت مد و پوشاک که همواره به‌عنوان نماد خلاقیت و نوآوری شناخته می‌شود، امروز به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی جهان تبدیل شده است. گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که صنعت نساجی و پوشاک پس از نفت و گاز، دومین آلاینده بزرگ جهان به شمار می‌آید و ردپای سنگینی بر منابع آب، خاک و اقیانوس‌ها بر جای گذاشته است.

بحران زباله؛ هر ثانیه یک کامیون لباس دور ریخته می‌شود

سالانه حدود ۹۲ میلیون تُن منسوجات و پوشاک راهی محل‌های دفن زباله می‌شود. برای درک این حجم عظیم، کافی است تصور کنید که هر ثانیه یک کامیون پر از لباس دور ریخته می‌شود. تنها کمتر از ۱۵ درصد این لباس‌ها بازیافت یا دوباره استفاده می‌شوند و بیش از ۸۵ درصد باقی‌مانده یا سوزانده و یا دفن می‌شوند؛ هر دو روش پیامدهای شدید زیست‌محیطی به دنبال دارد.

ردپای آب؛ ۲۷۰۰ لیتر برای یک تی‌شرت

هزینه‌ی پنهان تولید یک لباس ساده تکان‌دهنده است. تولید تنها یک تی‌شرت پنبه‌ای به ۲۷۰۰ لیتر آب شیرین نیاز دارد؛ معادل آب آشامیدنی مورد نیاز یک فرد برای دو و نیم سال. از سوی دیگر، مصرف گسترده پلی‌استر که از نفت خام تولید می‌شود، ردپای کربنی این صنعت را به شدت افزایش داده و وابستگی به سوخت‌های فسیلی را تشدید کرده است.

آلودگی نامرئی؛ میکروپلاستیک‌ها در زنجیره غذایی

الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر پس از ورود به چرخه مصرف نیز بحران‌ساز هستند. هر بار شست‌وشوی لباس‌های پلی‌استری هزاران ذره میکروپلاستیک آزاد می‌کند که وارد رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها شده و از طریق آبزیان به زنجیره غذایی انسان منتقل می‌شوند.

نقش «مد سریع» در تشدید بحران

ریشه اصلی این بحران در مدل تجاری «مد سریع» (Fast Fashion) است؛ مدلی که مصرف‌کنندگان را به خرید مداوم لباس‌های ارزان و یک‌بارمصرف ترغیب می‌کند. این روند باعث شده عمر متوسط یک لباس به کمتر از سه سال کاهش یابد، در حالی‌که پوشاک باکیفیت می‌تواند بیش از ده سال عمر کند.

راهکار؛ مصرف آگاهانه و انتخاب پایدار

• با وجود این تصویر تاریک، راهکارهایی وجود دارد. کاهش خریدهای غیرضروری نخستین و مؤثرترین گام است. هر خرید کمتر به معنای صرفه‌جویی در انرژی، آب و کاهش مستقیم ردپای کربن است. از دیگر اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• تعمیر و استفاده مجدد از لباس‌ها،
• خرید از فروشگاه‌های دست‌دوم،
• اهدای لباس‌های بلااستفاده به جای دور ریختن.

خوشبختانه، بازار جهانی لباس‌های دست‌دوم در حال رشد سریع است و به‌عنوان یک گزینه هوشمندانه و پایدار شناخته می‌شود.

🌍 جمع‌بندی

صنعت مد امروز در نقطه‌ای حساس ایستاده است: ادامه مسیر مخرب فعلی یا حرکت به سمت پایداری. پیام روشن است؛ هر انتخاب ما اهمیت دارد. کمد کوچک‌تر می‌تواند به معنای زمینی سبک‌تر باشد.

برای مشاهده جدیدترین اخبار صفحه اینستاگرام مجله نساجی کهن را دنبال کنید.