اثرات دراز مدت جنگ روسیه و اوکراین بر وضعیت جهانی صنایع نساجی و پوشاک

تهیه: ساناز اصلاح- انجمن صنایع نساجی ایران

مدتی است که از زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین می گذارد و هیچ نشانه ای از آتش بس بین این دو کشور به چشم نمیخورد؛ این درحالیست که اثرات آن بر وضعیت زنجیره منسوجات پنبه ای روز به روز در حال افزایش است.

۱ .اثرات جنگ بر روند مبادلات منسوجات و پوشاک
عمده ترین منابع واردات منسوجات در روسیه، چین با سهم ۴۳.۸ درصدی، ایتالیا با ۸.۱ درصد، بنگالدش با ۶.۴ درصد، جمهوری بالروس ۶.۳ درصد، ترکیه با ۶.۱ درصد و ویتنام با ۶.۱ درصد می باشند.

با بررسی روابط روسیه و چین و تغییر مبادلات جهانی، سهم چین از بازار وارداتی منسوجات و پوشاک در روسیه در دراز مدت ممکن است افزایش یابد؛ تا شکاف زنجیره تأمین ناشی از تحریم های اروپا و ایالت متحده پر گردد. صادرات منسوجات و پوشاک به روسیه برای چین تنها بخش کوچکی را به خودش اختصاص داده و به راحتی میتواند نیاز جدید روسیه در این بخش را تأمین میکند.

با این حال، اگر جنگ بر روابط بین اتحادیه اروپا، ژاپن و ایالت متحده با چین تأثیر بگذارد؛ صادرات نساجی و پوشاک چین ممکن است با فشار آشکاری مواجه شود؛ چراکه سهم بزرگ صادرات چین به اتحادیه اروپا، ژاپن و ایالت متحده تحت تأثیر قرار میگیرد (در مقایسه با سهم ۲.۵ درصدی صادرات چین به روسیه و اوکراین) شکل ۲ .

از آنجاییکه ایتالیا عضو اتحادیه اروپا و ناتو است؛ روابط روسیه با اتحادیه اروپا و ناتو بعد از رخداد جنگ روسیه- اوکراین دشوارتر خواهد شد و ناگزیر بر روابط اقتصادی و تجاری آنها اثرگذار خواهد بود.

صادرات پوشاک بنگالدش به اتحادیه اروپا و ایالت متحده نسبت به کل میزان صادرات این کشور سهم ۸۱ درصدی داشته و این در حالیست که صادرات به روسیه تنها سهم ۲ درصد از کل صادرات پوشاک این کشور را تشکیل میدهد. بنابراین اگر اتحادیه اروپا و ایالت متحده ، بنگالدش را تحت فشار قرار دهند؛ برای بنگالدش قطعا در اولویت نسبت به بازار روسیه قرار خواهند گرفت.

گزارش شده در ترکیه نیز تولیدکنندگان نساجی و چرم بدلیل حمله روسیه به اوکراین تحت فشار قرار گرفته اند. مقامات دولتی این کشور اذعان داشته اند؛ که طی هفته اول شروع جنگ، مشتریان در مسکو و کیاف سفارشات خود به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار را لغو نموده اند. مقامات تخمین زده اند که در صورت ادامه درگیری ها در اوکراین، ریسک بیش از یک میلیارد دلار فقط برای صنعت نساجی وجود دارد.

در مورد ویتنام، صادرات نساجی و پوشاک به ایالت متحده و ژاپن سهم ۶۱ درصدی از کل صادرات را به خودش اختصاص داده است؛ در حالیکه سهم روسیه به مراتب کمتر از این مقدار بوده و مشابه سناریوی بنگالدش می باشد.

به طور کلی ، تحریمهای اقتصادی و سایر تحریمهای ناشی از جنگ روسیه و اوکراین ممکن است منجر به کاهش صادرات منسوجات و پوشاک از چندین کشور عمده صادرکننده به روسیه شود و این بخش از کاهش احتمال دارد توسط چین جبران شود.
با این حال، از آنجاییکه نیاز به واردات منسوجات و پوشاک روسیه سهم نسبتاً کوچکی را در جهان دارد، جنگ روسیه و اوکراین ممکن است بر جریان تجارت جهانی تأثیر بگذارد، اما تأثیر آن بر تقاضای کل جهان ممکن است نسبتاً محدود است.

۲ .اثرات بلند مدت بر صنعت نساجی و پوشاک

روسیه یک صادرکننده بزرگ نفت خام و گاز طبیعی بوده و پس از جنگ قیمتها افزایش یافته است. افزایش سرسام آور قیمت انرژی، هزینه های جهانی فرآیندهای نساجی و پوشاک را افزایش می دهد. پاکستان با کمبود عرضه گاز طبیعی و برق مواجه است و قیمت بالاتر انرژی به صادرات نساجی و پوشاک این کشور آسیب می رساند.

پس از شکل گیری وقفه در عرضه منابع روسیه، کشورهای اروپایی شروع به خرید گاز طبیعی از بازارهای جهانی کردند. پاکستان با کمبود ذخایر و قیمتهای بالا مواجه است.
همچنین روسیه صادرکننده عمده کودهای شیمیایی نیز میباشد.

در سال ۲۰۲۱ ،حجم صادرات اوره از روسیه ۷ میلیون تن بوده که این میزان ۵۶.۳ درصد از تولید جهانی را تشکیل می دهد. برزیل در صدد واردات کودهای بیشتر از کانادا برای جبران کمبود واردات کود برزیلی ناشی از جنگ بین روسیه و اوکراین است.

طبق گزارشات، کودهای پتاس تولید شده در کانادا، اسرائیل، روسیه، بلاروس و آلمان ۸۰ درصد از کل سهم جهان را تشکیل می دهند. این کاهش عرضه کود و طبیعتا افزایش قیمت جهانی کود موجب افزایش قیمت جهانی کاشت پنبه شده است و کمبود کود موجب نگرانی کشاورزان در فصل کاشت پنبه خواهد شد و عدم قطعیتهای ز یادی در مورد مناطق کشت پنبه در ۲۰۲۲ /۲۰۲۳ بوجود آمده است.
علاوه بر این، جنگ همچنین به کمبود ناوهای دریایی منجر شده است و زنجیره تأمین جهانی ممکن است با اختلال مواجه شود. بطور کلی میتوان گفت در کوتاه مدت، تحریم روسیه ممکن است باعث شود صادرکنندگان عمده منسوجات و پوشاک حجم صادرات خود به روسیه را کاهش دهند و این کاهش حجم میتواند توسط چین جبران شود.

با این حال، از آنجاییکه نیاز روسیه به واردات منسوجات و پوشاک سهم نسبتاً کمی را در جهان دارد؛ جنگ روسیه و اوکراین میتواند بر روند مبادلات جهانی تأثیر بگذارد و این در حالی ست که تأثیر آن بر تقاضای کل ممکن است نسبتاً محدود باشد. در طولانی مدت، ادامه جنگ موجب گران شدن هزینه های انرژی و در نتیجه فرآیندهای صنایع نساجی خواهد شد و همچنین در مورد زنجیره صنعت پنبه، کمبود ناوگانهای دریایی، زنجیره حمل و نقل را با مشکل مواجه کرده و در نهایت قیمت محصولات نهایی در انتهای این زنجیره افزایش خواهد یافت.

منبع: مرکز خبری CCFGROUP