تبلیغات و بازاریابی قالی ایرانی، ریشه در تاریخ کهن دارد

فرش ایران به دلیل سابقه طولانی در تولید و تجارت کشور و تنوع در طرح‌ها و نقش‌های خود و نیز پراکندگی مناطق جغرافیایی که در آن تولید می‌شود و سبک خاصش در همه جهان شناخته شده است.

پادشاهان ایرانی در دوران گذشته یکی از اقلامی را که به عنوان هدایا برای همتایان خود می‌فرستادند، فرش دستبافت بوده که این روش تبلیغی، سهم عمده‌ای در بازاریابی و معرفی قالی ایران داشته است. همچنین گردشگران زیادی که از عهد صفویه به ایران سفر کرده بودند در سفرنامه‌ها و یادداشت‌های خود به کیفیت و تنوع منحصر به فرد این دست بافته‌های نفیس اشاره داشتند که همگی این‌ها باعث رقم خوردن نام نیک و معتبر برای فرش ایران در جهان گردیده است.

در بسیاری از نقاط دنیا فرش دست بافت را با نام ایران و ایران را نیز با نام قالی آن می‌شناسند به‌عبارتی می‌توان گفت فرش دستبافت پرچم دوم کشور ما محسوب می‌شود.

دکتر کارگر مشاور رسانه‌ای و تبلیغات شرکت سهامی فرش ایران ضمن اشاره با مطالب فوق، بازاریابی برای حفظ و گسترش بازارهای هدف را نیازمند بهره‌گیری از متدهای متنوعی دانست و اظهار داشت: با توجه به اینکه پیشینه فرهنگی و هنری مسیر ساده‌تری برای تبلیغات، پیش روی این صنعت قرار داده و در عین حال فرش ایرانی در بازاهای جهانی شناخته شده است، اما بی‌نیاز از تبلیغات نیست.

او با اشاره به اینکه اقدامات بازاریابی در دو بخش خصوصی و دولتی پیگیری و اجرا می‌شود گفت: بخش خصوصی شامل تجار و صادرکنندگانی است که از دیر باز برندهای خود را معرفی و به بازارهای خارجی عرضه می‌کنند و بخش دولتی نیز با حضور در نمایشگاه‌های عمومی و تخصصی و استفاده از ابزارهای تاثیرگذار مثل صنعت سینما و نشریات نقش مهمی در معرفی فرش ایرانی ایفا می‌کند. به‌عنوان نمونه مرکز ملی فرش ایران در اقدامی هدفمند با حمایت از فیلم‌های داخلی و خارجی و نیز مشارکت در ساخت مستندی با عنوان فرش ایرانی از حضور۱۵ کارگردان مطرح سینما استفاده کرد که این فیلم در فستیوال‌های معتبر نیز حضور یافت.

همچنین در نمایشگاه‌های مختلفی که در حوزه دکوراسیون داخلی منزل در کشورهای مختلف برگزار شده، شرکت فعال داشتیم و با نشریاتی نیز که در این حوزه مطلب چاپ می‌کنند همکاری‌هایی در جهت بازاریابی و تبلیغات فرش دستبافت در همه دنیا انجام شده است.

وی گفت: بهره‌گیری از سایر ابزارهای تبلیغاتی مثل اهداء فرش و تابلو فرش‌های نفیس به اعضای تیم‌های ورزشی و رخدادهای بزرگی مثل بافت تابلو فرش‌هایی از تصاویر سران کشورها و اهدا به سازمان ملل متحد، در واقع بهانه‌ای برای حفظ و ایجاد بازارهای جدید در دنیا می‌باشند.

مشاور رسانه‌ای و تبلیغاتی مرکز ملی فرش ایران با تاکید به این موضوع که فرش ایران دارای مشتریان ثابت دربازارهای سنتی است گفت: به دست آوردن مشتریان و بازارهای تازه نیز در دستور برنامه‌های تبلیغاتی این مرکز قرار دارد که بر همین مبنا اقداماتی در جهت تحقیقات بازار صورت می‌گیرد.

او مشخصه خاص: تنوع در طرح و اندازه و سبک و رنگ فرش دستبافت ایران را عامل مهم گرایش مشتریان به دست بافت‌های توام با هنر ایرانی دانست و افزود: فرش ایرانی می‌تواند پاسخگوی سلایق مختلفی باشد. وی با بیان این نکته که برخی مردم دنیا فرش‌هایی با رنگ سرد می‌پسندند و برخی رنگ‌های گرم را ترجیح می‌دهند، در برخی فرهنگ‌ها اندازه و قطع کوچک و در برخی دیگر مثل کشورهای عربی فرش‌های بزرگ پارچه به خاطر معماری منازلشان متقاضی بیشتری دارد که این ابعاد فقط و فقط در ایران تولید می‌شود گفت: بزرگترین فرش دستبافت دنیا به سفارش عمارات، در نیشابور در ابعاد ۶ هزار متر مربع بافته شد و بعد از رونمایی در مصلای تهران و ثبت در کتاب گینس در یکی از مساجد ابوظبی پهن شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که برای مقابله با رقبایی که اقدام به کپی‌برداری از طرح‌ها و نقشه‌های فرش‌های ایرانی کرده‌اند چه تدابیر اندیشیده شده افزود: هندوستان، چین، پاکستان از جمله کشورهایی بودند که اقدام به کپی‌برداری از نقشه و طرح‌های ایرانی و عرضه آن به بازار نمودند، که دولت ایران نیز از طریق همکاری با سازمان جهانی مالکیت فکری یا wipo و حافظه یونسکو نسبت به ثبت نقوش و طرح‌های نقاط مختلف جغرافیایی تولید کننده‌ی فرش ایرانی اقدامات موثری را تا کنون صورت داده و برای جلوگیری از این‌گونه اقدامات راه‌های قانونی را در سطح ملی و بین‌المللی دنبال می‌کند. او در مورد کپی‌برداری کشور چین از نقوش ایرانی گفت: در چند سال گذشته این کشور اقدام به تولید فرش دست بافت با طرح‌های ایرانی کرده بود ولی در حال حاضر تغییر شرایط اقتصادی این کشور و ظهور طبقه ثروتمند باعث شده تا چین حتی به عنوان وارد کننده فرش ایران مطرح باشد.
البته باید به این موضوع اشاره داشت که ویژگی هنر اصیل ایرانی در فرش دستباف کاملاً متمایز است و مشتری که به‌دنبال کالای اصیل باشد به‌خوبی آن را تشخیص می‌دهد مثل آنکه کسی بخواهد ساعت ساخت کشور سوییس را تهیه کند که قطعاً برای ساعت کپی شده ساخت چین هزینه نمی‌کند.

دکتر کارگر در مورد شرایط کنونی بازار فرش دستبافت ایران گفت: تقریباً سالانه در کشور ۵ میلیون متر مربع فرش بافته می‌شود که دوسوم آن صادر شده و یک سوم دیگر در داخل متقاضی دارد اما با توجه به اینکه عموماً فرش دستبافت به‌خصوص در خارج از کشور نوعی کالای لوکس محسوب می‌شود، چالش‌های اقتصادی به‌وجود آمده در اروپا و آمریکا به‌نوعی باعث شده فرش ایرانی از سبد خانوارهایی که به آن علاقه داشتند حذف شود و همچنین کشور آمریکا به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و پرتقاضاترین بازارهای فرش دستبافت ایرانی در جریان تحریم‌ها از دو سال گذشته واردات فرش را از ایران ممنوع اعلام کرد که این عامل تاثیر زیادی در کاهش صادرات فرش داشت ولی صادرات به کشور چین تا حدودی این کاهش را جبران کرد.
در کل باید گفت: در سال ۹۱ صادرات فرش ایران شرایط خوبی نداشت همچنان که در تاریخ تجارت این کالا پیوسته فراز و نشیب‌هایی وجود داشته و در نهایت به‌خاطر اصالت این هنر منحصر بفرد دوباره جایگاه واقعی خود را باز یافته است.

مشاور رسانه‌ای شرکت سهامی فرش ایران برگزاری نمایشگاه‌های سالانه داخلی که مهمترین آن اوایل مهر ماه هر سال با دعوت از تجار داخلی و خارجی در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌شود را عامل تاثیرگذاری در معرفی و ایجاد ارتباط تولیدکننده‌ها و تجار عنوان کرد و همچنین برگزاری فروش ویژه فرش دستبافت در فروشگاه‌ها را که برای سومین سال متوالی با همکاری اتحادیه‌های فروشندگان و وزارت صنعت معدن و تجارت و مرکز ملی سهامی فرش ایران در اواخر اسفند درهمه استان‌ها که با تخفیف و تسهیلات خاص برگزارشد را از دیگر رخدادهایی دانست که در رونق بازار داخلی تاثیر مهمی بر جای می‌گذارد.

خبرنگار: مریم غضنفری

منبع: کارپتور