ترکیه ، بهشتی برای طراحان پارچه

وقتی در سالن های نمایشگاه قدم می زنم و با غرفه داران مختلف صحبت می کنم نشانه های بسیار خوبی را درک می کنم که نشان دهنده پیشرفت صنعت منسوجات خانگی ترکیه است. هر چند در نگاه اول زیبایی و زرق و برق زیاد نمایشگاه و غرفه ها می خواهند مرا اسیر خود کنند اما سعی می کنم بر آن چیره شوم و با دقت بیشتر و موشکافانه تر به آن نگاه کنم.

خاصیت نساجی و کالاهای نساجی این است که عادت داریم وقتی می خواهیم آنرا ارزیابی کنیم ابتدا آنرا لمس می کنیم و به اصطلاح نساج ها زیر دست آنرا احساس می کنیم. من هم بنابر عادت این گونه ام اما این زیر دست ها چه تفاوتی با سال های پیش و سالهای پیش تر دارد؟ کمی فکر که می کنم میبینم رنگ و بوی پارچه ها هر سال آشنا تر است. انگار به اصل ما نزدیک تر است. آری ، طبیعی تر است. این نکته مهمی بود که من از نمایشگاه بدست آوردم. وقتی موضوع را با مدیران ارشد شرکت ها در میان می گذارم و می خواهم حداقل خود را ارزیابی کنم خوشبختانه حرفهای من را تائید می کنند. یکی از مدیران شرکت ها می گفت : ” تا چند سال پیش تولیدات ما درصد بالایی پلی استر داشت اما امروزه تولید کنندگان ترک بسیار به استفاده از الیاف و نخ های طبیعی سوق پیدا کرده اند. درصد بسیار  زیادی از محصولات ما صد درصد پنبه هستند. حتی برخی از شرکت های ترکیه تمام محصولات خود را از پنبه های کاملا ارگانیک تولید می کنند که هدف اصلی آنها بازارهای اروپایی و آمریکایی است.

از نکات مهم دیگری که می توانید در نمایشگاه امسال ببینید توجه بیشتر و بسیار بنیادی ترکها به مبحث طراحی است. مدیر عامل شرکت گولسر ترکیه که به بیش از ۶۰ کشور جهان صادرات دارد می گوید: ” ما تا ۵ سال پیش طرح های خود را از دفاتر طراحی پارچه در ایتالیا ، فرانسه ، انگلستان و … تهیه و خریداری می کردیم اما چند سالی است که با استفاده از طراحان ترک و تحت آموزش طراحان خبره ایتالیایی واحد طراحی داریم و ۱۵ طراح به طور شبانه روزی برای این شرکت تلاش می کنند. ” در گفتگویی که با وی داشتم احساس کردم با این توان بالای طراحی اگر روزی بر روی کره ماه هم آدم فضایی ها خود را به ما نشان دهند اینها می توانند در سریع ترین زمان سلیقه بازار ماه را هم بفهمند و برای آنها هم منسوجات خانگی تولید و طراحی کنند!!

اما نکته مهم دیگر اینکه ترک ها دوست دارند آنچه را می بینند بفهمند. حتما تا حالا برای شما هم زیاد پیش آمده که طرح هایی را می بینید که آنرا نمی فهمید. ارتباط گرفتن با آن برایتان مشکل است. پس زود هم خسته تان می کند. اما  اگر طرح پارچه یا هر کالای نساجی را که می بینید به دلتان بنشیند یعنی آنرا می فهمید. دوستش دارید. هر طرح و پارچه ای فضای ذهنی خاصی را در بیننده یا به عبارتی همان خریدار ایجاد می کند.

در گفتگو با خانم اینکریت بربی از شرکت طراحی پارچه Lobster Concept  هلند و مجری بخش طراحی نمایشگاه اوتکس ترکیه هم نکات خوبی را می بینم که موید این مطلب است. ایشان اعتقاد دارند در حال حاضر ترکیه برای طراحان پارچه یک بهشت واقعی است چرا که ترک ها در حال حاضر مانند شاگردی است که تشنه یادگیری است و چنین شاگردی حتما در امتحان های سخت هم موفق می شود. وی می گوید : ” وقتی من به ترکیه آمدم و به طور ویژه با بخش طراحی نمایشگاه اوتکس همکاری کردم بسیاری از طرح ها و موتیف ها در بازار موجود نبود. اما من و محققان و دانشجویان کالج های طراحی پارچه توانستیم طرح های جدیدی را به تولید برسانیم که حقیقتا در ترکیه جدید است. من واقعا خوشحالم که در ترکیه فعالیت می کنم و رشد طراحی پارچه  را در اینجا به عینه مشاهده می کنم. یکی از نکات جالب در ترکیه این است که هر طرحی باید مفهوم خود را داشته باشد. مثلا من به عنوان یک طراح پارچه که از هلند به اینجا آمده ام ممکن است ۳ یا چها رنگ را کنار هم بگذارم که خیلی هم از نظر من زیباست اما وقتی یک فرد ترک آنرا می بیند مفهوم بدی را در ذهنش تداعی کند. بنابراین در بحث طراحی پارچه در کنار بحث فنی باید فرهنگ ، پیشینه و ذهنیت های ملت ها راهم مد نظر قرار داد.”

در بخش های بعدی گزارش به ابعاد تازه تری از نمایشگاه می پردازیم.

(می توانید متن کامل مصاحبه با خانم بربی را در شماره آتی مجله کهن بخوانید.)

تحریریه مجله کهن – بهنام قاسمی