تکنولوژی چاپ دیجیتال روی فرش ماشینی را چقدر می شناسید؟

مقدمه:

صنعت فرش ماشینی در دنیا هر روز درهای جدیدی از پیشرفت و تکنولوژی را باز می کند و روش های جدید تولید فرش همواره دست تولیدکنندگان را در خلاقیت و نوآوری بازتر کرده است و طیف وسیع تری از طرح و رنگ و نقش را به مصرف کنندگان نهایی ارائه می دهند و خرید و انتخاب را برای خریدار راحت تر و سهل تر می کند.

با پیشرفت تکنولوژی امروز امکان استفاده از روش های جدید تولید برای همه صنایع ممکن شده است. یکی از موارد پیوند صنعت فرش ماشینی و کفپوشهای نساجی با صنعت چاپ دیجیتال است.

صنعت چاپ دیجیتال در ۵ سال اخیر مرزها را شکسته و قابلیت های خود را از چاپ های کاغذی و نایلونی به تمام محصولات از جمله نساجی و فرش نیز گسترش داده است و لذا امروزه می توان از قابلیت های منحصر به فرد صنعت چاپ دیجیتال در صنعت فرش و کفپوش نیز به خوبی بهره برد. چاپ دیجیتال امکان رویاپردازی بیشتری را به خریدار و تولیدکننده می دهد. هر چند که این کار با ساخت و تولید روبات های فرش باف تا حدی امکان پذیر شده است و امروز روبات های فرش باف می توانند با قابلیت های چندین برابر ماشین های معمولی تولید فرش ماشینی به خلاقیت و نوآوری بپردازند. اما چاپ دیجیتال روی فرش را می توان قدمی دیگر در این عرصه به شمار آورد. به طوری که دنیای خیالی خریداران را زیر پای آن ها پدیدار خواهد کرد و با قیمتی ارزان و پروسه ای سریع این امکان را به آن ها می دهد که هر آنچه دوست دارند در خانه خود پهن کنند و دیگر وقت خود را برای انتخاب یک یا چند طرح از بین هزاران طرح و مدل موجود در بازار هدر ندهند. با توسعه ماشین آلات چاپ دیجیتال یا همان چاپگرهای دیجیتالی دیگر محدودیت سرعت، عرض چاپ، تعداد و … تا حدود زیادی از میان رفته و امکان سرمایه گذاری مطمئن تری را به علاقمندان و شرکت های پیشرو در این زمینه می دهد.

این گستردگی تا حدی است که امروزه تولیدکنندگان چاپگرهای دیجیتال فرش اعلام می کنند، دستگاه های آن ها قابلیت چاپ بر روی انواع کفپوش ها و محصولات نساجی از جمله کاشی فرش ها، پادری ها، فرش های حمام، فرش های ماشینی معمول، فرش های تافتینگ با حجم و متراژ بسیار بالا، فرش های مورد مصرف در محل های اداری و منازل مسکونی، پتوهای اکریلیک، انواع حوله، پارچه های پرده ای، روکش های اتومبیل و … را دارند.

چکیده ای در خصوص چاپ جوهر افشان

در سالهای اخیر، علاقه به چاپ جوهر افشان بر روی منسوجات و تحقیقات در مورد آن به سرعت افزایش یافته است. این تکنیک مزایایی از قبیل بدون تماس بودن، سرعت، انعطاف پذیری، خلاقیت، پاکیزگی، کیفیت قابل رقابت و دوستدار محیط زیست بودن را عرضه کرده است. بطور کلی، چاپگر جوهر افشان ساده ترین تکنولوژی چاپ است که شامل یک هد چاپ و جوهر چاپ می باشد. اما در حقیقت پیچیده تر است. تمام چاپگرهای جوهر افشان را می توان به دو گروه تقسیم کرد؛ سیستم پرتاب قطره بنا به در خواست و سیستم جت مداوم. در این مقاله تصویری کلی از روشهای چاپ جوهر افشان در صنعت نساجی، ارائه شده است.

ساختار چاپ

فناوری های چاپ جوهرافشان به دو دسته عمده؛ سامانه پرتاب قطره به صورت مداوم و سامانه پرتاب قطره در صورت نیاز تقسیم می شوند. امروزه مهمترین تجهیزات چاپ سامانه پرتاب قطره در صورت نیاز می باشد و به دو دسته عمده؛ حرارتی و پیزوسرامیک تقسیم می شود اما سامانه پیزوسرامیک در صنعت نساجی بیشترین کاربرد را دارد. چراکه دارای مزایایی از قبیل کنترل بیشتر بر روی ریز قطره های تولیدی، سرعت تولید بیشتر نسبت به روش حرارتی و محدودیت کمتر در نوع جوهر مصرفی می باشد

انواع چاپگرهای جوهر افشان متداول در صنعت نساجی

چاپگرهای تولیدی توسط شرکتهایی چونDupont، Mimaki ،Reggiani و Stork از متداولترین چاپگرهای جوهرافشان در صنعت نساجی هستند. کارشناسان معتقدند، برای اینکه در چاپگرهای معمول (مانند چاپ شابلونی دوار)، تصویری با کیفیت چاپ خوب ارائه شود، قدرت تفکیک ۲۰۰ نقطه در اینچ نیاز است. در حالیکه این مقدار در چاپ جوهرافشان حداقل باید ۳۶۰ نقطه در اینچ باشد. بررسی های انجام شده بر روی ۳۱ چاپگر تجاری (سال ۲۰۰۶) نشان می دهد که تمام چاپگرهای تجاری قدرت تفکیک ۳۶۰ نقطه در اینچ را ارایه می کنند. با این همه، سرعت تولید یکی از چالشهای این روش در صنعت نساجی می باشد. در این زمینه تلاشهای فراوانی توسط برخی شرکتها از جمله Osiris و Reggiani انجام گرفته است. همچنین از سامانه هایی مانند تغذیه و برداشت پارچه و کنترل عملکرد نازلها در کلگی چاپ جهت بهبود کیفیت و میزان تولید استفاده می گردد.

فرآیند چاپ دیجیتال بر روی فرش های ماشینی

در پروسه چاپ در این دستگاه ها معمولاً رنگ ها مخصوص از طریق نازل ها به سطح فرش می رسند و توسط باز و بسته شدن جت های رنگ الکترومگنتیک به سطح فرش پاشیده می شود.

فشار جریان رنگ معمولاً ۱ تا ۳ بار (BAR) بالا می رود و پس از عبور از فیلترهای مخصوص پروسه چاپ را انجام می دهد.

جت های رنگ در این ماشین ها معمولاً به صورت گروهی حرکت می کنند و تعداد جت ها در هر یک از این گروه ها به سرعت تولید بستگی دارد. هر کدام از این گروه ها جت های رنگی در سطح فرش با حرکت تراورسی مداوم خود طرح و نقشه های متفاوت ایجاد و اجرا می کنند. معمولاً تعداد این جت ها در هر گروه از ۱۶ عدد فراتر نمی رود.

این ماشین آلات چاپ پیشرفته می توانند طیف های وسیعی از رنگ ها را ایجاد نمایند و این کار را معمولاً با استفاده از ۱۱ شید رنگی متداول تر انجام می دهند. ماشین آلات پیشرفته چاپ با قابلیت چاپ ۷۶ نقطه در هر اینچ می تواند در هر میلی تر مربع تا ۹ نقطه رنگی ایجاد نماید و بدین ترتیب امکان ایجاد تمامی طیف های رنگی را در اختیار تولیدکننده و طراح فرش قرار می دهد.

مزایا و معایب چاپ دیجیتال بر روی فرش های ماشینی

در این ماشین آلات برای تغییر طرح یا نقشه هیچ محدودیتی وجود ندارد و می توانید در یک لحظه و با یک کلیک طرح ها را عوض کنید، چرا که مخازن موجود برای رنگ همواره ثابت هستند و از رنگ های پایه و یکسان استفاده می کنند و با قابلیت ترکیب رنگ ها همانند یک دستگاه چاپ کاغذ طیف های جدید را ایجاد می کنند. در حالی که در یک ماشین فرش بافی معمول برای تغییر یک طرح یا نقشه نیازمند صرف زمان بسیار زیاد برای تغییر و تعویض بوبین های نخ در کریل های ذخیره نخ خاب هستیم و باید نخ های با نخ کشی و مناسب به دهانه بافت و سیستم های فرمان دهی و انتخاب رنگ هدایت شوند. در واقع می توان مزایای ماشین آلات چاپ دیجیتال در بحث رنگ را در سه عنوان اصلی خلاصه نمود.

-عدم نیاز به تغییر رنگ و امکان استفاده از رنگ های مشابه برای تمامی طرح ها و نقشه ها

-امکان چاپ تقریباً تمامی طرح ها و نقشه ها

-عدم وجود محدودیت در سفارش زیاد یا کم و کار بدون توقف

سوالی که برای خریدار یا تولیدکننده ایجاد می شود این است که آیا این نوع فرش ها می توانند دوام خوبی در برابر نور و یا شستشو داشته باشند و یا خیر؟!!!

در جواب این سوال باید گفت قیمت کمتر و پروسه تولید ساده تر در این نوع تولیدات قطعاً برای خریداران و بازارهایی مناسب است که می خواهند فرش های خود را هر چند سال یکبار با توجه به تغییر مد و یا سلیقه افراد خانواده تغییر دهند و همواره مدرن و به روز باشند.

اگر بخواهید این فرش ها را با تفکر غالب در بازار ایران که از فرش ماشینی انتظار کارکرد مادام العمر!!! را دارند مقایسه کنید کار بیهوده ای انجام داده اید چرا که مقایسه ای از پایه بی اساس انجام داده اید.

اما تولیدکنندگان ماشین آلات چاپ فرش رنگ های مورد مصرف خود را بسیار مناسب با قابلیت های منحصر به فرد معرفی می کنند. به طوری که مواد رنگی مورد مصرف در مخازن ماشین آلات چاپ دیجیتال دارای درخشندگی قابل قبول، پوشش دهی بسیار خوب، پایداری در برابر شستشو و در برابر اشعه آفتاب مقاوم هستند. معمولاً رنگ های موجود بهترین کیفیت و نتیجه را بر روی الیاف پشم و پلی آمیدها می دهند و فرش های چاپ شده از الیاف پشم و پلی آمیدها بدون شک بهترین هستند. سیستم های چاپ دیجیتال می توانند با تغییر نوع رنگ ها نتیجه بهتری را در دوام محصول ایجاد کنند.

– استفاده از رنگ های پیگمنتی برای کفپوش های COCO، Sisal hemp و پادری های ساخته شده از الیاف جوت

– استفاده از رنگ های کاتیونیک برای پتوهای آکریلیک و پلی استر

حالا به طور خلاصه هفت مزیت و هفت محدودیت سیستم های چاپ دیجیتال روی فرش را ذکر می کنیم.

۷ مزیت چاپ دیجیتال روی فرش:

۱-عدم محدودیت در رنگ و طیف های رنگی

۲-عدم نیاز به کارهای آزمایشگاهی و لابراتور رنگ در کنار خط تولید

۳-عدم نیاز به مخلوط کردن رنگ ها قبل از تولید

۴-بهره وری بسیار بالا

۵-عدم محدودیت در سفارش، سفارش پذیری از یک متر تا ده هزار متر

۶-استفاده از تنها ۵ رنگ اصلی

۷-دوستدار محیط زیست بودن این سیستم، به دلیل عدم نیاز به تغییر رنگ و نیز ساختار سبز رنگ های مورد استفاده

۷ محدودیت چاپ دیجیتال روی فرش:

۱-سرعت محدود (حداکثر تا ۵ مترمربع در دقیقه)

۲-نفوذ رنگ محدود به عمق بافت

۳-قابلیت انتخاب نوع رنگ و مواد شیمیایی

۴-محدودیت در استفاده از رنگ ها خارج از محدوده استاندارد

۵-نیاز به استفاده از نرم افزارهای تطبیق دهنده

۶-نیاز به دقت بسیار بالا در کار با دستگاه و نیروی آموزش دیده

۷-توقف سیستم در صورت عدم وجود یکی از رنگ ها

در انتها باید به این نکته اشاره کرد که از آنجائیکه فناوری چاپ دیجیتال روی فرش و تولید صنعتی آن در ایران هنوز جایی باز نکرده است میتواند محل مناسبی برای تحقیق و توسعه بازار جدید باشد. مسلماً بازار ایران از محصولات جدید و مدرن استقبال می کند و شرکت های پیشرو در این زمینه می تواند بازار مناسبی را در ایران و حتی کشورهای هدف صادرات خود بدست آورند.

بهنام قاسمی – تحریریه مجله نساجی کهن