روح ایرانی بر تارو پود فرش دستباف دمیده شده است

بیست و سومین نمایشگاه بین المللی فرش دستباف

فرش برای ما ایرانی ها تنها یک کفپوش نیست، بخش جدا نشدنی از زندگی و خانه و کاشانه ماست. ما با فرش ها و قالی هایمان زندگی می کنیم. به اطمینان  آن ها بر زمین قدم می گذاریم و راه رفتن می آموزیم؛ سال های کودکی را ترسیم طرح های انتزاعی بر بدن فرش پشت سر می گذاریم. بزرگ می شویم فرش را به عنوان بخشی از زندگی به دوش می گیریم و راهی خانه بخت می شویم. باز این این داستان برای فرزندان مان تکرار می شود. اهمیت فرش در زندگی ما تا جایی است که می توان گفت هویت ایرانی و فرش آنچنان به هم گره خورده است که نمی توان فرش را بی نام ایران توصیف کرد.
نمایشگاه فرش دستباف تهران هر ساله تجلی شکوه، زیبایی، دقت، هندسه خیال، هارمونی بی نظیر رنگ ها و توانمندی دستان زنان و مردانی لحظه ها و ثانیه های عمرشان را با گره بر تار و پود قالی به آینده پیوند می زنند. از منظری دیگر این نمایشگاه جلوه گاه سرمایه غیرنفتی ایران برای کسب سود و ارزآوری برای اقتصاد کشور است. چرا که این نمایشگاه توان لازم برای معرفی هر چه بیشتر فرش ایرانی  را دارد. بیست و سومین دوره از این نمایشگاه از یکم تا هفتم شهریور ماه در محل  دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار شد.

روبان افتتاحیه به دست معاون اول رئیس جمهور بریده شد
در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه  دکتر اسحاق جهانگیری؛ معاون اول رئیس جمهور ایران، مهندس نعمت زاده؛ وزیر صنعت، معدن و تجارت به عنوان نمایندگان دولت و افرادی چون دکتر اسفهبدی؛ مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه ها، دکتر حمید کارگر؛ سرپرست مرکز ملی فرش ایران و… حضور داشتند. علاوه بر این جمع ایرانی، آیین افتتاحیه نمایشگاه میزبان مهمانان خارجی از سایر کشورها و چند مهمان ویژه ازجمله مدیران برگزارکننده نمایشگاه دموتکس بود. در این مراسم مهندس نعمت زاده، دکتر جهانگیری و حمید کارگر ضمن خیر مقدم به حضار سخنرانی کردند و به اهمیت و جایگاه ویژه این صنعت –هنر دیرینه در ایران ابعاد اقتصادی آن اشاره داشتند. در ادامه«مهندس نعمت زاده بر اهمیت صادرات فرش و تلاش برای بی اثر ساختن تحریم های آمریکا علیه فرش ایران و یافتن بازارها و بسترهای جدید برای صادرات تاکید کردند». در پایان افزودند: باید بازار فرش را احیا کنیم و نباید از بازار فرش بیرون بکشیم.
در ادامه مراسم حسین علیزاده به همراه گروه اش نغمه ای ایرانی برای حاضران اجرا کردند و در پایان مراسم نیز آیین گشایش نمایشگاه طبق رسم همیشگی با بریدن روبان توسط مقامات مسئول انجام گرفت.

بیست و سومین دوره؛ تجربه ای بسیار متفاوت
مسئولان و مدیران فرش دستباف ایران بیست و سومین دوره از برگزاری این نمایشگاه را دارای ویژگی های متفاوت از سایر دوره های پیشین توصیف می کنند و معتقدند در این دوره شاهد جهش هایی مثبت بوده ایم. البته انتظار عمومی آن است که این روند سیر صعودی خود را ادامه دهد و ما شاهد جایگاه حقیقی فرش ایرانی در جهان باشیم. به گفته مسئولان امر آنچه این دوره را از سایر دوره های پیشین متمایز می سازد؛ توجه بی نظیر مسئولان امر به برگزاری این نمایشگاه، عدم همزمانی نمایشگاه با سایر نمایشگاه ها و برگزاری مسقل آن، افزایش تعداد غرفه ها به ۷۰۰ غرفه (با رشد ۲۰ درصدی نسبت به سال گذشته) و اختصاص فضایی ۲۹ هزار متر مربعی ( با رشد ۱۲ درصدی نسبت به سال گذشته)، انعکاس اخبار نمایشگاه در صدا و سیما، امکان ورود رایگان بازدیدکنندگان به نمایشگاه است.
علاوه بر سایر موارد مذکور شاهد برنامه های جانبی بودیم که منافع بلند مدت تولید کنندگان فرش و فرش دستباف ایرانی را تضمین می کند. به طور مثال درآمد حاصل از اجاره غرفه ها صرف تبلیغات برون مرزی برای معرفی فرش ایرانی خواهد شد. از دیگر مواردی که می توان به آن اشاره کرد برگزاری نشست ها و همایش «پژوهشگران فرش ایران» و «نشست مرکز ملی فرش با بازرگانان  خارجی» برای تقویت زیرساخت های لازم برای تولید و  تجارت این فرش ایرانی در جهان. علاوه بر این ها؛ همایش «فرش ایران؛ برند ملی»  برگزار شد که طی آن از برگزیدگان فرش برتر نیز تقدیر به عمل آمد.
از دیگر برنامه های جانبی نمایشگاه می توان کارگاه های آموزشی در حوزه های مرتبط با تولید و تجارت فرش چون کارگاه تجارت الکترونیک، مقررات تجارت بین المللی، حمل و نقل، بیمه و سیستم خرید و انبارداری و فنون مذاکرات تجاری اشاره کرد.
از دیگر  اتفاقات خوب و امیدوارکننده در بیست و سومین دوره از نمایشگاه ، حضور دکتر توفیق؛ معاون پژوهش و فناوری وزارت صنعت در نمایشگاه و تاکید ایشان بر علمی تر شدن تولید این محصول بود. ایشان در پی دیدار از غرفه یکی از شرکت ها مرتبط با حوزه نانو و نساجی به توان بهره گیری از این علم نوین در تولید فرش ایرانی اشاره کردند.

نمایشگاه از قاب چشم بازدیدکنندگان
حضور افرادی از اقشار مختلف جامعه، قومیت ها و زبان های مختلف نشان از اهمیت فرش ایرانی برای گروه های مختلف اجتماعی و تفاهم همگانی بر سر زیبایی، شکوه و کیفیت آن دارد. دوربین هایی که در دست فرش دوستان ایرانی و خارجی تصویر این شوکت جلال را در آلبوم تاریخ ثبت خواهد کرد.  ارتباط بازدیدکننده با فرش ها به گونه ای  نزدیک به نظر می رسید که گویی سال هاست با این طرح ها و نقش ها زندگی کرده اند و هیچ عامل بازدارنده ای چون مسافت، گرما و خستگی و… نمی تواند مانع از بازدید کامل آن ها در نمایشگاه شود.
غرفه آرایی شاید بخش گمشده از نمایشگاه فرش دستباف بود. نکته ای که به رغم محسوس  بودن آن توجه اندکی از بازدیدکنندگان را به خود جلب کرده بود. بسیاری از بازدیدکنندگان بر این باور بودند که زیبایی های حاصل از فرش های عرضه شده در نمایشگاه به حدی است الزامی برای غرفه آرایی نمی گذارد.
یکی از زیباترین سالن های نمایشگاه از چشم بازدیدکنندگان سالن ۳۸ بود که از توانسته بود حجم زیادی از بازدیدکنندگان را پذیرا باشد. یکی دیگر سالن های بسیار زیبا و دلنشین نمایشگاه سالن سنتی نمایشگاه بود که با دیوارهای آجری و کاشی کاری شده و حضور غرفه های از استان های مختلف کشور چون آذربایجان، قم، اصفهان و به طور خاص شهر کاشان، کرمان، کردستان و ایلام و… با محصولاتی متنوع و خاص هر ناحیه که جلوه و نماد فرهنگ های متنوع در این آب و خاک است؛ بیش از پیش فضای نمایشگاه فرش را ایرانی ساخته بود.

یکی از بازدیدکنندگان نمایشگاه با اشاره به تابلو فرش ها می گفت: «زیبایی و شکوه این تابلو ها به حدی است که انسان را وادار می کند ساعت ها به تماشای آن ها بنشیند». از دیگر مواردی که اغلب بازدیدکنندگان به آن اشاره داشتند این بود که لطافت و دقت در بافت این فرش ها به حدی است که آدم نمی تواند روی آن راه برود، ترجیح می دهد چون عکسی یادگاری آن را به دیوار بیاویزد.
یکی دیگر نکاتی که توجه ما را به خود جلب کرد، حضور چشمگیر جمعیت جوانی بود که نه برای خرید فرش های مدرن بلکه برای خرید فرش هایی با نقش ها و طرح های ایرانی به نمایشگاه آمده بودند و با چنان لذت و رغبتی به سراغ طرح های قشقایی و انواع گلیم و گبه می رفتند که آدمی گاهی فراموش می کرد در قرن بیست و یکم و عصر سلطه تکنولوژی و … زندگی می کند.

کلام آخر …
از زیبایی و تاثیری که این نمایشگاه می تواند بر فرهنگ و اقتصاد ایران داشته باشد هر چه بگوییم کم است. شاید حضور محمد جمشیدی؛ تولیدکننده قمی که فرش گفت و گوی تمدن ها را به عنوان یک ایرانی به سازمان ملل تقدیم کرده است می تواند به خوبی  لطافت و ظرافت نهفته در این هنر- صنعت را نمایان سازد که به حق آن را از ذات ایرانی می گیرد.

امروز ایران بیش از گذشته توان و  پتانسیل و نیروی متخصص و مجرب و برای پاسخگویی به روح هنر دوست و نیازمند به این جلوه ی فرهنگ ایران را در اختیار دارد. گوش چشمی به این نمایشگاه و انگیزه مدیران و مسئولان این صنعت- هنر می توان امید را در دل تمام ایرانی ها و تولیدکنندگان تبریزی و کاشانی و قمی  برای حیات در عرصه جهانی و دستیابی به بازارهای وسیع تر در اروپا، آمریکا و استرالیا و در یک کلام آن سوی مرزها و آب ها  زنده نگه دارد که فرش ایرانی همواره زنده است.

تهیه و تنظیم: شیما شعاعی

منبع: شماره ۲۶ مجله کهن

تلفن اشتراک : ۷۷۲۴۵۷۸۰-۰۲۱