روند گرایش به اخلاق تجاری در صنعت نساجی

تهیه و تدوین: دکتر امیررضا باودر

اخلاق تجاری که شکلی از اخلاق حرفه ای است که اصول اخلاقی، اخلاقیات، قواعد و مقرراتی را که باید در محیط کسب و کار رعایت شود، را بیان می‌کند. سیستم‌های حقوقی اغلب اخلاق تجاری را هدایت می‌کنند، اما این اصول اخلاقی دستورالعملی را ارائه می‌دهند که کسب‌وکارها باید برای دستیابی به اهداف سازمانی و اجتماعی از آن پیروی کنند. انطباق با اخلاق تجاری سطح پایه اعتماد را بین مصرف کنندگان و ذینفعان تضمین می‌کند. جهانی شدن اقتصاد و به رسمیت شناختن جهانی شرکت، به عنوان محرک نیروی رشد ارزش‌های اخلاقی جایگاه مهمی در استراتژی‌های بین المللی بزرگ دارد.

سازمان‌های تجاری هر روز با سوالات اخلاقی در مورد تمام جنبه‌های کسب‌وکار مواجه می‌شوند. امروزه تعداد فزاینده‌ای از شرکت‌ها در حال انجام ابتکارات مختلف برای مقابله با چالش‌های اجتماعی هستند. با جهانی شدن شرکت‌ها، روسای بنگاه ها در تلاشند برای بهبود شرایط کارکنان خود از طریق سیاست‌های پرسنلی نوآورانه یا با برجسته کردن نقش مسئولیت اجتماعی اقدام کنند. اتخاذ و اجرای کدهای اخلاقی شامل تعدادی از اصول تنظیم عملیات داخلی شرکت و روابط آن با شرکای تجاری آن، و به ویژه پیمانکاران فرعی، ملموس‌ترین بیان این حس رو به رشد را تشکیل می‌دهند.

کدهای رفتار یا آیین‌نامه‌های عملکردی که توسط تعدادی از شرکت‌های عمدتاً چند ملیتی اتخاذ شده‌اند شامل تعداد متغیری از اصول است که استانداردهای اخلاقی شرکت را تعریف می‌کند. مفهوم عمل اخلاقی در سال های اخیر در سیاست راهبردی صنعتی-تجاری بیشتر از همه در بخش نساجی و به ویژه در پوشاک ، نقش چشمگیری داشته است. این روند در شرکت های ایالات متحده که نقشی پیشگام در این زمینه ایفا کرده اند مشهودتر است.

در دهه ۱۹۷۰، انتقادات قابل توجهی از سوی اتحادیه‌های کارگری ملی و بین‌المللی علیه شرکت‌های چند‌ملیتی در رابطه با فعالیت در کشورهای درحال توسعه انجام گرفت. چنین انتقادی بود که منجر به ایجاد پیش‌نویس کدها توسط تعدادی از سازمانهای بین المللی دولتی شد. رفتارهایی که برخی از آنها در سازمان ملل متحد، به عنوان یک نامه مرده باقی مانده است. اما کم کم پیشرفت‌هایی در این زمینه حاصل شد و کارگران، انجمن‌ها و سازمان‌ها کمپین خود را با تلاش برای ترویج پیش بردند، که می‌توان به قرارداد انجمن تولیدکنندگان پوشاک ایالات متحده آمریکا(کارفرمایان) و اتحادیه کارگران منسوجات پوشاک (کارگران) اشاره کرد که یک کد رفتار دستمزد، ساعات کار، کار اجباری، کار کودکان، آزادی تشکل، عدم تبعیض و نیز ایمنی و بهداشت شغلی را شامل می‌شود.

البته دولت‌ها همچنان نقش مهمی در ارتقای استانداردهای مربوط احترام به حقوق بشر و قوانین رفتاری داشته اند، در اروپا دولت فرانسه خواستار احترام بیشتر به حقوق بشر در حوزه تجارت بین المللی و فعالانه هست. بین سال های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۶، دفتر امور بین المللی کار وزارت کار آمریکا سه جلسه استماع عمومی در مورد مسائل بین‌المللی کار کودکان برگزار کرد که شرایط استثمار کودکان در جهان در کلیه صنایعی که محصولات را به ایالات متحده صادر می کنند را تشریح کرد. واردات محصولات ساخته شده توسط کودکان، منعکس کننده نگرانی فزاینده محافل سیاسی در ایالات متحده بود. در سال ۱۹۹۶، وزارت کار نیز به درخواست کنگره، مطالعه ای در مورد تأثیر کدهای رفتاری اتخاذ شده توسط شرکت های پوشاک ایالات متحده بر کار کودک را مورد بررسی قرار داد.

شرکت های بزرگ تولید و بازاریابی پوشاک در ایالات متحده، به وضوح تایید کردند که پذیرش و بکارگیری کدهای رفتاری که حاوی ارجاع به ممنوعیت کار کودکان (در ۴۲ شرکت از ۴۸ شرکت) باعث کاهش کار کودکان در پیمانکاری فرعی شده است. با تقویت نقش کشورهای در حال توسعه در تجارت بین المللی و جهانی شدن اقتصاد، همچنین آگاهی بیشتر از اهمیت تجاری احترام یا رعایت استانداردهای اساسی مربوط به حقوق بشر کشورهایی که خواهان افزایش یا حفظ نفوذ خود در بازارهای صنعتی هستند دیگر برای کشورهای درحال توسعه امکان پذیر نیست که از وجود انواع فشارهای موجود در این حوزه چشم پوشی کنند.

در نتیجه، در سال های اخیر، تعدادی از دولت‌ها، اغلب با کمک سازمان بین‌المللی کار، تلاش کرده‌اند موانع تصویب این استانداردهای اساسی و اعمال موثر آنها را کاهش دهد. چشمگیرترین پیشرفت در این حوزه از کار کودکان حاصل شده است که از مزایای گسترده‌ای پوشش رسانه ای و فشارها در زمینه آزادسازی تجارت بیشتر برخوردار است. در کشورهای صنعتی، انگیزه‌های بنگاه‌هایی که قوانین رفتاری را اتخاذ کرده‌اند، اغلب پیچیده‌تر از این است که فشارهایی که از سوی اتحادیه‌های کارگری و انجمن‌های مصرف کنندگان وارد می‌شود موجب تشویق و توجه بیشتر به مسائل اجتماعی باشد با این حال، عامل تعیین کننده برای تصویب چنین کدهایی است. احتمالاً تصویر عمومی که شرکت می خواهد به مشتریان، کارمندان، تامین‌کنندگان وسهامداران ساخته یک تصویر عمومی مثبت، که در آن مفهوم مسئولیت اجتماعی کارفرما اهمیت جدیدی پیدا کرده است. تصویر عمومی یک شرکت اکنون یک دارایی است که باید حداکثر محافظت و توسعه یابد. در نساجی و در بخش‌های مختلف آن، تصویر عمومی یک شرکت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اغلب در تصمیم‌گیری مردم برای خرید کالا را تعیین می‌کند.

در این بازار بسیار رقابتی، بنابراین برای یک شرکت برای ارائه تصویری مثبت و حفظ شهرت خوب در دراز مدت بسیار مهم است. شرکت‌ها از طریق کدهای رفتار برای اتخاذ یک نگرش اخلاقی اقدام می‌کنند.حدود ۸۰۰ شرکت از جمله Reebok، Levi Strauss و The Gap. هدف اصلی آن این است که به شرکت‌ها کمک کنند، تصمیمات تجاری آنها بدون لطمه به سودآوری آنها و صرف‌نظر از حوزه فعالیت‌شان، ملاحظات اخلاقی را در نظر بگیرند. در کل این کدهای رفتار برای کمک به آنها در بهبود یا ایجاد یک سیاست اجتماعی ایجاد شده است. این کدهای رفتار بر موارد مختلف تمرکز دارند و حوزه‌هایی از مسئولیت اجتماعی گرفته تا محیط زیست. همچنین نظارت بر اجرای آیین نامه رفتاری برای ا

طمینان از رعایت شرایط کاری بسیار مهم است، داشتن یک آیین نامه رفتاری کافی نیست. نظارت بر اجرای یک آیین نامه، اعتبار آن را تضمین می‌کند.

چند سالی است که کمپین‌های حساس‌سازی مصرف‌کنندگان بیشتر و بیشتر شده‌اند و به عنوان وسیله‌ای برای اعمال فشار بر شرکت‌ها رایج شده‌اند. اهداف این کمپین‌ها ممکن است متفاوت باشد، اگرچه هدف اصلی آنها در مورد شرکتهای بخش نساجی تشویق آنها به رعایت اخلاق تجاری است شرکتها به طور کلی به فشارهای عمومی واکنش مثبت نشان می‌دهند. این واکنش ها به طور معمول باید منجر به ایجاد کد رفتار و سیستمی برای نظارت مستقل بر اعمال آن گردد. پس از موفقیت کمپین راه‌اندازی شده با The Gap توسط NLC، همبستگی بسیاری صورت گرفت و سازمان‌ها و انجمن‌های مصرف‌کننده از این روند پیروی کرده‌اند.

کمپین حساس سازی با عنوان ” Soyez Sport” که توسط آگیر ایچی راه‌اندازی شده است نیز بخشی از یک کمپین اروپایی است. جنبشی که با هماهنگی Christian Aid (بریتانیا)، IRENE (هلند)، Evangelische Kirchengemeinde Duisburg-Neumühl (آلمان) و Centro Nuovo Modello di Sviluppo (ایتالیا). این کمپین با تمرکز بر تولید کنندگان کفش ورزشی (نایک، آدیداس،، Puma، و غیره) و خرده فروشان عمده فرانسوی (Décathlon، Courir، Leclerc، Auchan، و غیره)،یک تلاش برای تشویق این شرکت ها برای تضمین شرایط کاری مناسب از طریق اتخاذ کدهای رفتاری و ایجاد یک سیستم نظارت مستقل است. البته سالها بود که اقدامات انجام شده توسط این شرکت‌ها با وجود این بسیج گسترده، پاسخ‌های دریافتی چندان دلگرم‌کننده نبود. همچنین کنوانسیون‌های سازمان بین المللی کار در حوزه تجارت هستند.

لوی اشتراوس پیشروترین تولیدکننده پوشاک در جهان است که در زمینه تولید و بازاریابی لباس برای مردان، زنان و کودکان فعالیت می‌کند. صاحب و مدیر اجرایی، باب هاس، در طول سال ها استراتژی توسعه‌ای را توسعه داده است که در آن اخلاق صنعتی نقش عمده‌ای داشته است. منشور اخلاقی لوی اشتراوس از دو مجموعه دستورالعمل تشکیل شده است. اولی، شرکای تجاری به موضوعاتی می پردازد که شرکای تجاری شرکت می توانند در مورد آنها فعالیت کنند و کنترل مستقیم اینها به ویژه استانداردهای اخلاقی عمومی، الزامات قانونی، محیط زیست را شامل می شود الزامات، و بالاتر از همه، استانداردهای کار. مفهوم «شرکای تجاری» شامل پیمانکاران می شود و پیمانکاران فرعی که محصولات شرکت را تولید یا تکمیل می‌کنند و تامین کنندگانی که مواد استفاده شده در این محصولات ارائه می‌دهند.

مجموعه دوم دستورالعمل ها به معیارهایی می‌پردازد که فراتر از توانایی کسب و کار فردی است شریک برای کنترل زیرا آنها مربوط به انتخاب کشورهای تامین کننده هستند (ارزیابی کشور هدف از آنچه در واقع یک کد جداگانه اما مکمل است، اطمینان از این است که شرکت در کشورهایی فعالیت نمی کند که ممکن است تأثیر نامطلوبی بر وجهه عمومی و آن داشته باشد شهرت به عنوان یک کارفرمای خوب تحلیلی از تصویر اجتماعی یا سیاسی یک کشور و تأثیر این تصویر بر شهرت شرکت؛ شرایط عمومی در مورد ایمنی و سلامتی؛ محیط حقوق بشر؛ نظام قانونگذاری و سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ثبات کشور اگر لوی اشتراوس معتقد باشد که کشوری ضمانت‎های کافی در آن ارائه نمی کند در هر یک از این حوزه ها از توسعه روابط تجاری با آن کشور خودداری خواهد کرد.

شرکت ممکن است تصمیم بگیرد که روابط قراردادی خود را در کشورهایی که در آنها وخامت وجود دارد، تمدید نکند موقعیت. بنابراین لوی اشتراوس از روابط تجاری خود با تعدادی از آنها خارج شده یا به پایان رسیده است و این عمدتاً به دلیل عدم رعایت حقوق بشر است. علاوه بر این دو مجموعه معیار، کار کودک، کار اجباری، عدم تبعیض، شرایط کاری، سلامت و امنیت، همبستگی، ثبات اجتماعی و سیاسی، الزامات قانونی اطلاعاتی در مورد اجرای کدها، استخدام وآموزش، رفاه کارکنان، محیط‌زیست، دستمزد و پاداش، ساعات کاری و تحریم ها در صورت نقض کدهای رفتار از جمله موارد مهم مدنظر لوی‌اشتراوس است.

لوی اشتراوس از زمان ایجاد کدهای رفتاری خود در سال ۱۹۹۲ (با بازنگری در سال ۱۹۹۴) ابزاری برای اجرای آنها در یک چشم انداز جهانی با هدف این موارد به دست آورد رهنمودها بیشتر برای بهبود وضعیت موجود در برابر شرکای تجاری خود است تا اعمال تحریم علیه آنها در مرحله اول، معیارهای انتخاب کشور امکان جلوگیری از این امر را فراهم می کند توسعه روابط تجاری در کشورهایی که خطر بزرگی برای عدم احترام به انسان تلقی می شود حقوق در عمل در مرحله دوم، قبل از انتخاب یک پیمانکار فرعی یا، به طور کلی، یک تجارت شریک، شرکت یک ارزیابی اخلاقی از پتانسیل شرکت های مربوطه انجام می‌دهد.

این ارزیابی توسط تیمی از ستاد متشکل از نمایندگان مختلف انجام می شود بخش های فنی این تیم همیشه شامل یکی از ۵۰ نفری است که به طور ویژه در مسائل عمل اخلاقی توسط لوی اشتراوس آموزش دیده اند. هنگامی که یک شریک تجاری انتخاب شده است، ممیزی های دوره ای انجام می شود با توجه به احترام شرکت به تعهدات اجتماعی خود انجام می شود. این نظارت که ممکن است در حین بازرسی های کیفی و همچنین در طی بازدیدهای برنامه ریزی نشده از پیمانکاران فرعی انجام شود رویه داخلی در شرکت شرکت به طور منظم نتایج این بازرسی ها را منتشر می کند ممیزی ها به صورت خلاصه در برگه اطلاعات دستورالعمل های جهانی منبع یابی آن. اینها را می توان در درخواست به دست آورد. لوی اشتراوس، که نقش پیشگامی در حوزه اخلاق کسب و کار ایفا کرده است، در این زمینه نقش داشته است سال ها اعتبار خود را در بین مصرف کنندگان و کارکنان خود به عنوان یک شرکت مسئولیت اجتماعی حفظ کرد. به لطف گفت‌وگوی دائمی با شرکای تجاری و نمایندگان کارگران، چنین بوده است قادر به حل اکثر مشکلات اجتماعی ذاتی هر فعالیت صنعتی، موفقیت تجاری رشک برانگیز بدون آسیب به آن است.

همچنین نایک به عنوان رهبر غیرقابل انکار جهانی کفش ورزشی تبدیل شناخته شده است. به منظور تثبیت موقعیت خود در بازار جهانی، Reebok را خرید این دو شرکت استراتژی‌های متشکل از استفاده گسترده از قراردادهای فرعی بین المللی و ترویج آنها و تولید محصولات با نام های اصلی در ورزش را دنبال می‌کنند. به دلیل استفاده سیستماتیک آنها از پیمانکاری فرعی، بلکه شاید به دلیل موفقیت آنها، نایک و ریباک در رسانه ها مورد حملات بسیاری قرار گرفته است. رهبران آنها به جمع آوری ثروت قابل توجهی از طریق پرداخت دستمزدهای ناچیز به کسانی که کفش های خود را در این کشورهای در حال توسعه تولید می‌کنند متهم شده‌اند.

مقایسه بین هزینه ساخت یک جفت کفش ورزشی (به ویژه جزء نیروی کار) و قیمت خرده فروشی حاشیه سود عظیمی را نشان می‌دهد. شخصیت‌های ورزشی که حامی این دو علامت تجاری هستند، قراردادهای بسیار بالایی دریافت می‌کنند و چیزی که حتی بیشتر به وجهه عمومی شرکت ها آسیب می رساند، نظرسنجی های انجام شده توسط روزنامه‌نگاران و اتحادیه‌های کارگری فاش کرده‌اند که برخی از پیمانکاران فرعی به ابتدایی ترین حقوق احترام نمی گذارند از کارگران آنها این توهین باعث شده است که این دو شرکت بر رویکرد اخلاقی خود تأکید کنند. بنابراین ریباک کارخانه های نمونه راه اندازی کرده که باید به شرایط بسیار سختگیرانه، به ویژه در مورد کار کودکان احترام بگذارند. این شرکت همچنین یک جایزه Reebok را در تلاش برای ارتقای حقوق بشر ایجاد کرده است که هر ساله به افراد یا انجمن‌ها اعطا می‌شود.

شبکه‌های عمده خرده‌فروشی نقش مهمی را در نساجی و پوشاک ایفا می‌کنند. به ویژه در منسوجات با تعداد زیادی از مراکز فروش آنها، که گاهی اوقات در چندین مرکز ایجاد می‌شود. از آنجایی که این شرکت ها به طور کلی برای انبوه تهیه می‌کنند در بازار، سیاست های منبع یابی آنها بسیار متنوع است، اگرچه همیشه با جستجوی هزینه های تولید پایین اداره می‌شوند. به منظور حفظ یک تصویر عمومی خوب، بدون نادیده گرفتن امکان افزایش روابط تجاری خود با پیمانکاران فرعی که در کشورهای در حال توسعه تولید می کنند شبکه های خرده فروشی از اهمیت اتخاذ یک رفتار اخلاقی مسئولانه آگاه شده اند. بنابراین آنها کدهای رفتاری مشابه با همتایان خود در تولید را اتخاذ کرده اند. وال مارت از اصولی پیروی می‌کند که اساس اخلاق تجاری آن را تشکیل می دهد. این اصول عبارتند از: ارائه ارزش و ارائه خدمات با کیفیت و قیمت پایین به مشتریان است. به منظور توسعه این ارزش ها در چارچوب جهانی شدن، در وال مارت یک آیین نامه دقیق رفتاری را در قالب استانداردهایی برای شرکای فروشنده ایجاد کرد.به ویژه آنهایی که در خارج از قلمرو ایالات متحده قرار دارند. بنابراین در سراسر زنجیره تامین این کدهای رفتاری اعمال و موجب ارتقا و بهبود اوضاع در صنعت نساجی گردید.

از مزایای اخلاق تجاری میتوان به بقا و رشد واحدهای تجاری – هر واحد تجاری برای بقا و رشد مهم است که نتایج منصفانه را به جامعه ارائه دهد. یک کسب و کار نمی تواند به گونه ای اجرا و رشد کند که برای منافع خود جامعه تجاری مضر باشد. بنابراین، اخلاق تجاری برای رشد و بقای هر سازمانی ضروری است. افزایش حسن نیت – سازمانی که به اخلاق تجاری خود توجه می کند می تواند تصویر مثبتی را برای عموم منعکس کند.

مردم چنین سازمان هایی را می بینند که برای مردم بیش از سود ارزش قائل هستند و تلاش می کنند با صداقت و صداقت کار کنند. حفظ روابط متقابل – هیچ واحد تجاری نمی تواند به تنهایی کار کند. هر کسب‌وکاری با کسب‌وکار دیگر و جامعه‌ای که در آن فعالیت‌های یک واحد تجاری با نتایج برای کل جامعه جدایی‌ناپذیر است، رابطه نزدیک دارد. رفتار اخلاقی تضمین می‌کند که واحد تجاری رابطه‌ای هموار با دیگران داشته باشد.

کار تیمی قوی و بهره‌وری خلاق – توصیه‌های قوی برای ارزش‌های موجود در محل کار باعث ایجاد یکپارچگی، انصاف، باز بودن و برابری در محل کار می‌شود که اجزای اصلی تیم‌های قوی هستند. یک سازمان تجاری که به صورت تیمی برای دستیابی به یک هدف مشترک با بهره وری، بهره وری، رشد و موفقیت بیشتر کار می کند. افزایش اعتماد به نفس کارکنان – توجه به اخلاق باعث می شود که کارکنان با موقعیت های بد و خوب در سازمان مواجه شوند و اعتماد به نفس برخورد با موقعیت های کاری پیچیده را به دست آورند. سازمانی که به اخلاق تجاری پایبند باشد همچنین در جایی که کارمند از رفتار منصفانه و برابر بدون جانبداری و تبعیض مطمئن باشد، اعتماد و اعتماد کارکنان را به دست می‌آورد.

بنابراین، مدیریت اخلاقیات همراه با بهینه‌سازی سودآوری، اقدامات مدیریتی را اعتبار می بخشد، روابط درون و بیرون سازمان را تقویت می کند، فرهنگ سازمان را متعادل می‌کند و از ثبات بیشتر در استانداردها و کیفیت محصولات حمایت می‌کند. آخرین اما نه کم اهمیت، توجه مناسب به اخلاق کسب و کار، جهتی را برای یک سازمان تجاری تعیین می‌کند تا رشد کسب و کار و رفاه اجتماعی را در کنار هم قرار دهد.