ریشه کیفیت فرش دستبافت با الیاف دباغی‌شده خشک شد/ ایران سومین تولیدکننده کرک دنیا
بر اساس آمار مرکز تحقیقات فرش دست بافت سهم صادرات ایران از فرش دست بافت در گذشته ۸۰درصد بوده است اما به دلیل کاهش کیفیت فرش‌های دست بافت این میزان به ۲۹درصد رسیده که به گفته محققان استفاده از الیاف دباغی‌شده در تولید فرش‌های دست بافت مهمترین علت کاهش کیفیت بوده است. این در حالی است که ایران سومین کشور تولیدکننده کرک در دنیا محسوب می شود.
به گزارش خبرنگار مهر، ایران در گذشته و حال به لحاظ وجود تنوع بسیار در نژادهای دام های سبک در زمینه دامپروری در دنیا زبان زد بوده است و در حال حاضر با وجود ۵۴ میلیون راس گوسفند و ۲۵ میلیون راس بز رتبه چهارم دنیا در جمعیت دام های سبک را به خود اختصاص داده به طوری که دیگر کشورها ایران را یکی از متنوع ترین کشورها به لحاظ تنوع نژادی می شناسند.
کشورمان با تولید سالانه ۶۴ هزار تن پشم یکی از عمده تولید کنندگان پشم در دنیا محسوب می شود که غالب این تولیدات برای تهیه فرش دست بافت به کار می رود اما چند سالی است به دلیل استفاده از الیاف دباغی شده در فرش دست بافت این صنعت دچار تزلزل شده و بر اساس آمار مرکز تحقیقات فرش دست بافت، به دلیل افت کیفیت و ورود رقبای قوی صادرات ۸۰ درصدی آن به ۲۹ درصد کاهش یافته است که این امر زنگ خطری برای تولید کنندگان و صادر کنندگان محسوب می شود.
صادرات فرش نیازمند توسعه تجارت به روش های نوین است
رئیس بخش فرآوری تولیدات دامی موسسه علوم دامی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص اظهار داشت: یک و دو دهم دار قالی در کشور وجود دارد که برای هر یک چهار نفر فعالیت می کنند احتساب این جمعیت به علاوه تعداد اعضای خانواده های آنان جایگاه اجتماعی و اقتصادی فرش دست بافت را به خوبی نمایان می سازد.
حمید رضا انصاری ادامه داد: متاسفانه چند سالی است به دلیل حضور رقبایی همچون بنگلادش، هند، چین و پاکستان این صنعت مهم در کشور دچار تزلزل شده است که برای احیای آن باید از روش های سنتی صادرات خارج و به روش های نوین روی آورد.
وی با بیان اینکه این کشورها این هنر را از ایرانیان آموخته اند و به خوبی آن را پرورش داده اند، گفت: افت کیفیت فرش دستبافت ایران به دلیل استفاده از الیافت دباغی شده ضرر قابل توجهی به این صنعت زد.
رئیس بخش فرآوری تولیدات دامی موسسه علوم دامی کشور یادآور شد: برای بازگشت کیفیت به فرش دست بافت ایرانی باید این الیاف از بدنه فرش خارج شود البته کارهای خوبی در این زمینه انجام شده که متاسفانه موفق نبوده است.
طلای لطیف ایران نیازمند توجه و توسعه
رئیس بخش فرآوری تولیدات دامی موسسه علوم دامی کشور در ادامه با اشاره تولید کرک از پنج میلیون راس بز در کشور گفت: ایران بعد از کشورهای چین و مغولستان سومین تولید کننده کرک در دنیا است، الیافی که توسط بزها از نژادی خاص و مرغوب تولید می شود که متاسفانه در کشور مورد غفلت واقع شده است.
انصاری افزود: کرک الیافی است که در همه کشورها به عمل نمی آید و چین، ایران، مغولستان و افغانستان عمده تولید کنندگان ظریف ترین الیاف دنیا هستند.
وی اظهار داشت: نژاد رائینی، نژاد بیرجندی، نژاد ندوشن و نژاد آباده مهمترین نژادها بزهای ایرانی هستند که از آن ها کرک تهیه می شود اما متاسفانه اکثر کرک های تولیدی به صورت موکشی شده به اروپا صادر می شوند.
رئیس بخش فرآوری تولیدات دامی موسسه علوم دامی کشور ادامه داد: ۲۵ درصد از کرک افغانستان نیز پس از عملیات موکشی در شهرستان های مشهد و سمنان به بلژیک، ایتالیا، انگلستان و … صادر می شود.
انصاری با بیان اینکه کرک به الیاف ظریف و کوتاه بدن بز اطلاق می شود که به لحاظ تجاری بسیار حائز اهمیت است، تصریح کرد: در کشور تنها دو کارخانه وجود دارد که عملیات موکشی را انجام می دهند و پس از این الیاف صادر شده و در کشورهای اروپایی تبدیل به نخ می شود.
وی اذعان داشت: در کشور قابلیت تبدیل کرک به نخ و استفاده آن در پوشاک وجود دارد که این امر علاوه بر جنبه های اجتماعی، ارزآوری مناسبی برای کشور خواهد داشت اما متاسفانه این طلای لطیف مورد غفلت واقع شده است.
انصاری در ادامه تاکید کرد: البته در چهار سال گذشته با راه اندازی “طرح توسعه کرک ایران: با همکاری سازمان “ایکاردا” شامل کشورهای ایران، تاجیکستان و قرقیزستان، گام های موثری در جهت توسعه این صنعت برداشته شده است.
دست های واسطه مهمترین تهدید برای کرک ایران هستند
رئیس بخش فرآوری تولیدات دامی موسسه علوم دامی کشور وجود دست های واسطه و اجحاف در حق دامداران را مهمترین تهدید برای کرک ایران دانست و افزود: متاسفانه قیمت کرک موکشی نشده در کشور بسیار پایین است در حالی که قیمت صادراتی آن چندین برابر قیمت تولیدی آن است.
انصاری ضابطه مند شدن خرید و فروش کرک، صادرات آن به صورت موکشی شده، تبدیل کرک به نخ و صنایع دستی و صادرات این محصولات و …. را راه های توسعه این صنعت عنوان کرد.
وی همچنین از دولت خواست با تنظیم تعرفه های گمرکی خاص از صادرات بی رویه کرک خام جلوگیری کند.
رئیس بخش فرآوری تولیدات دامی موسسه علوم دامی کشور در انتها نقش اداره ترویج را در بحث های تحقیقاتی کمرنگ دانست و اظهار داشت: امیدواریم اداره ترویج به این صنعت توجه ویژه داشته باشد.
صنعت کرک ایران با فعالیت جمع کثیری از محققان و تلاش آنان برای شناساندن عشایر ایران و قابلیت های آن به دنیا و البته با یاری بخش های اجرایی و حمایت های آن می تواند به جایگاه واقعی خود دست یابد.
چه خوش است در سالی که مزین به حماسه اقتصادی است دستگاه های اجرایی از نعمت های الهی موجود در کشور غافل نباشند و با عزمی حماسه ای در حمایت از محققان قابلیت های بی نظیر کشور به منسه ظهور و بروز بگذارند.
گزارش از عاطفه بیات
