فرش دستباف ایرانی در معرض نابودی است
تولید و صادرات فرش دستباف ایرانی، سال ها است که بخشی از چرخ اقتصاد کشور را چرخانده است. با این که به گفته تولید کنندگان فرش دستباف، می توان برای رهایی از اقتصاد تک محصولی و وابستگی به نفت و مشتقات آن روی این صنعت حساب کرد، اما متاسفانه بنا به دلایل گوناگون از جمله تحریم آمریکا، بحران مالی در اروپا و البته واردات فرش ماشینی، این هنر در معرض نابودی قرار دارد. به همین سبب خبرنگار خبرگزاری موج، گفت و گویی با رضی میری یکی از تولید کنندگان و صادر کنندگان فرش دستباف به شرح زیر انجام داده تا ضمن بررسی مشکلات موجود، وضعیت این صنعت را نیز بررسی کند:
صنعت تولید و صادرات فرش دستباف در حال حاضر با چه مشکلاتی مواجه است؟
بسیاری از مشکلات موجود، مربوط به زیر ساخت های اقتصادی کشور و مسائل سیاسی است. مثلا یکی از مشکلاتی که این صنعت در زمینه تولید و صادرات فرش دستباف، با آن رو به رو است، کمبود نقدینگی است. از آن مهم تر بی ثباتی اقتصادی کشور آفت جان تولید کنندگان فرش دستباف شده است. به همین سبب سرمایه گذاران نمی توانند با خیال راحت سرمایه گذاری کنند.
مشکلات مربوط به تورم و عدم هماهنگی آن با نرخ ارز چطور؟
آن هم مزید بر علت است. نرخ ارز سال ها به شکل دستوری و کنترل شده و تورم رو به فزونی بوده در نتیجه تولید، صرفه اقتصادی نداشته است. از طرفی به دلیل تورم بالا و نرخ ارز پایین در بازارهای بین المللی حضور پیدا نکرده و در فضای رقابت قرار نگرفته ایم. به همین سبب بازار هایمان را از دست داده ایم. در حال حاضر نیز که به دلایل سیاسی نرخ ارز ترقی کرده، با توجه به این که حساب شده نبوده است و دولت نسبت به این که نرخ ارز چه تغییری پیدا خواهد کرد مسئولیتی را قبول نمی کند، باز هم در این باره بی ثباتی وجود دارد و سرمایه گذاری نمی صرفد.
با این حساب نمی توانیم به کاهش نرخ تمام شده فرش دستباف امیدوار باشیم.
درست است. وضعیت اقتصادی وقتی به گونه ای است که تورم ۲ رقمی است و با شتاب رو به فزونی است آرزوی کاهش نرخ فرش دستباف، خواب و خیالی بیش نیست. مسئله ارزان بودن فرش وارداتی با پایین بودن نرخ ارز مواجه است. وقتی از نرخ اش پایین باشد واردات ارزان و تولید داخلی گران تمام می شود. در نتیجه مردم به ناچار به خرید کالای ارزان تر میل می کنند . زیرا قدرت خرید شان پایین تر است و ما نمی توانیم کاری کنیم . مگر این که فرهنگ سازی کرده و آن ها را از مضرات فرش ماشینی مطلع کنیم.
با توجه به این که ۳۰ درصد صادرات ما به آمریکا بوده، آیا می توان جایگزینی برای این کشور پیدا کرد؟
بازار فرش ایران در آمریکا در طول سالیان کهن به وجود آمده است. بازار را در ۵ ماه و ۵ سال به وجود نمی آورند. کشور آمریکا بیش از ۱۴۰ سال است که فرش ایران را وارد می کند و مصرف کنندگان آمریکای در طول این یک و نیم قرن در رشد و توسعه فرش ایرانی نقش بسزایی داشته اند. اکنون هم اگر در دنیا فرشی تولید می شود به تقلید از سبک و سیاق فرش ایرانی است. در نتیجه این اقبال در آمریکا وجود دارد مشروط بر این که صدماتی که اخیرا به این بازار وارد آمده از بین برود. از آن گذشته ما به فرض محال و در شکل رویایی این ۳۰ درصد را به کشور دیگری اختصاص دهیم این به معنی افزایش صادرات نیست تازه توانسته ایم تغییر ۳۰ درصدی را به شرایط قبلی برگردانیم و کار راضی کننده ای برای رشد اقتصادی کشورمان انجام نداده ایم.
با این تفاسیر باید گفت که شمارش معکوس برای نابودی این هنر ایرانی آغاز شده است.
کاملا درست است. استفاده نکردن از محصولی منجر به نابود شدنش هم خواهد شد. صادرات فرش دستباف ایرانی به دلایلی که ذکر شد کاهش پیدا کرده در این حالت خروجی تولید بسته می شود و کاهش پیدا می کند و در این حالت بخشی از مولفه های تولید از بازار خارج می شوند در آینده ای نه چندان دور این هنر و صنعت رو به کاهش و نابودی می رود و این از نکات هشدار دهنده است که کسی به آن توجهی ندارد.
