وضعیت طراحی امروز، نتیجه هنر سفارشی و فرمایشی است

گزارشی از بررسی وضعیت امروز طراحی فرش در صحبت با دو تن از طراحان فرش

به سراغ دو تن از اساتید حرفه‌ای در حوزه طراحی فرش رفته‌ایم که در سال‌های اخیر هم در زمینه آموزش نیروهای طراح جوان هم در ایجاد طرح‌های جدید فعالیت‌های بسیار مفید و مثمر ثمری داشته‌اند. محور گفتوگوی ما با دو استاد بزرگوار حول مسئله رکود حاکم در بازار طرح و نقش، نبود خلاقیت و نوآوری در ایجاد طرح شکل گرفت. آقای خلیقی از پیشرو نبودن همکاران طراح خود گلایه‌های فراوانی داشتند. ایشان نسل دیروز را جسورتر و شجاع‌تر از نسل امروز خواند و اتفاقاتی که افتاده را با جزِیات شرح دادند.

علی خلیقی از اساتید برتر و به‌نام تهران، طراح شرکت سهامی فرش و مدیر شرکت سهامی گره و استاد علی دادخواه نیز از اساتید شناخته شده اصفهان، پسر استاد جعفر قلی دادخواه، استاد دانشگاه کاشان و تولید کننده فرش‌های نفیس دادخواه است.

مختصری از طراحان

در ابتدای صحبت از هر دو عزیز خواستیم که ضمن بیان بیوگرافی مختصری از خود و به نحوه ورودشان به حوزه طراحی بپردازند. استاد دادخواه اینگونه شرح دادند: اساسی ترین علت ورود من به این رشته، پدر بزرگوار، استاد جعفرقلی دادخواه از اساتید به نام طراحی و مادرم که از هنرمندان معروف بافت فرش هستند به حساب می‌آیند.

آقای دادخواه از ۸ سالگی به صورت خیلی ابتدایی آموزش طراحی را نزد پدر شروع کرده و در دوره متوسطه به پیشنهاد پدر به هنرستان هنرهای زیبا در اصفهان رفته و در رشته نگارگری زیر نظر استاد مصری‌پور مشغول به تحصیل شدند. در دانشگاه نیز شاخه طراحی فرش را ادامه دادند و امروز ۱۸ سال است که به تدریس طراحی مشغول هستند.

آقای خلیقی اینگونه شروع کردند: دوران ابتدایی و متوسطه داستانی است تکراری که فکر نمی‌کنم جذابیت خاصی برای خوانندگان مجله داشته باشد و چون تخصصی می‌خواهیم طراحی را بررسی کنیم خلاصه‌وار بگویم در سال ۱۳۶۸ شرکت سهامی فرش ۶۰ نفر را به عنوان بورسیه در رشته فرش جذب کرد که من هم جز نفرات جذب شده این شرکت در این رشته بودم.

ما اولین گروه آکادمیک فرش دستباف در دانشگاه هنر تهران بودیم که بعد از پایان دوره تحصیلات جذب شرکت فرش شدیم. از آنجایی که من در دوره ۴ ساله دانشجویی تمرکز خاصی بر فرش‌های قشقایی داشتم اولین تجربه کاری شخصی‌ام تأسیس شعبه قشقایی و تولید فرش‌های قشقایی در شرکت فرش شیراز بود. به مدت دو سال در شعبه قشقایی مشغول به کار بودم. بعد از آن به عنوان کارشناس در بخش طرح و رنگ شرکت سهامی فرش به کار خود ادامه دادم. در مدت زمان فعالیتم در این بخش قریب به ۵۰۰ طرح طراحی کردم تا اینکه در سال ۷۹ به سمت مدیر بخش طراحی شرکت سهامی فرش و رئیس سفارشات شرکت سهامی فرش منصوب شدم. تأسیس شرکت سهامی فرش گره اولین کار من بعد از جدایی از شرکت سهامی فرش بود.

متن کامل این گزارش را می‌توانید در شماره ۴۴ مجله کهن مطالعه کنید.