چرخش چرخ اقتصاد مقاومتی با دستان کارآفرینان فرش دستباف در کُردستان
فرش دستبافت ریشه در فرهنگ بومی کردستان دارد و هنری سنتی است که زنان کُرد نسل به نسل آن را انتقال داده و زنده نگه داشته اند. هنری که که با کار و درآمد توام است. زمانی نه چندان دور در گذشته فرش دستباف کردستان در بازارهای جهانی جایگاه ویژه ای داشت.
اما در سال های اخیر تمایل نسل جدید به ویژه بانوان به فرش دستبافت به دلیل تحصیل و گرایش به شغل های پشت میز نشینی کاهش پیدا کرد و همین امر باعث شد تا خانواده ها از این هنر سنتی درآمد آفرین فاصله بگیرند.
سارا نوخاصی و حمیده محمد نژاد دو بانوی کار آفرین سنندجی هستند که این هنر سنتی فرش بافی را با تمام چالش هایی که در استان با آن مواجه هستند زنده نگه داشته اند و برای تعدادی از بانوان سنندجی نیز ایجاد اشتغال کرده اند.
سارا نوخاصی می گوید: چون مادرم بافنده فرش بود از کودکی به این هنر علاقه مند شدم و شروع به فرش بافی کردم و دیپلم فرش را گرفتم.
وی در ادامه می گوید: علاقه به فرش دستبافی در من به اندازه ای بود که سعی کردم کارم را توسعه دهم و تصمیم به راه اندازی کارگاه قالی بافی گرفتم.
نوخاصی اظهار کرد: بعد از ۱۴ سال سابقه کار خانگی در حال حاضر حدود یکسال است که کارگاه قالی بافی رُز را به همراهی شریکم راه اندازی کرده ایم.
حمیده محمد نژاد یکی دیگر از کارآفرینان عرصه فرشبافی می گوید: از کودکی به هنر فرش بافی علاقه مند بودم ۱۰ سال بصورت خانگی مشغول به این کار بودم و دیپلم فرش را گرفتم و بعد ها با همکاری خانم نوخاصی تصمیم به راه اندازی این کارگاه گرفتیم.
به گفته این کارآفرینان فرش دستباف، برای ۵۰ نفر خانم ایجاد شغل کرده اند که ۳۰ نفر از آنها در کارگاه قالی بافی مشغول بکار هستند و عمدتا به بافت قالی در طرح سنه مشغول هستند و ۲۰ نفر نیز بصورت خانگی در خانه ها مشغول به بافت فرش هستند.
این خانم های کار آفرین میگویند: علاقه اهرمی قوی است که فرد را در راه اندازی کسب و کارش یاری می کند اما فراتر از علاقه به این هنر، هدف والاتری داشتیم و آن ایجاد شغل برای زنان به ویژه زنان سرپرست خانوار بود.
از کسادی بازار فروش فرش دستباف و مشکلات آن شکایت می کنند و ادامه می دهند: با وجود آنکه بازار فرش دستباف به دلایل مختلف از رونق افتاده و درآمد چندانی عایدمان نمی شود اما از اینکه توانسته ایم برای چند نفری اشتغال زایی کنیم واقعا از این کار لذت می بریم.
هیچ سازمان دولتی از کارآفرینان فرش دستباف حمایت مالی نمی کند
نوخاصی می گوید: برای درایفت تسهیلات به صندوق کارآفرینی امید مراجعه کردیم و قرار بر این شد که ۱۰۰ میلیون تومان وام درایفت کنیم اما فقط ۳۰ میلیون تومان به ما دادند و با وجود آنکه از اول فروردین امسال به دنبال وام تکمیلی هستیم اما همچنان موفق به دریافت آن نشده ایم.
وی ادامه می دهد: فقط سازمان صنعت، معدن و تجارت و خانه فرش راهنمای هایی در خصوص شرکت در نمایشگاه ها و … ارائه می دهند اما این راهنمایی ها تا با پشتوانه مالی همراه نباشد نتیجه ای ندارد.
این بانوان کار آفرین که سختی های زیادی در این راه متحمل شده اند می گویند: در بانک ها بارها مشاهده کرده ایم که فرد با عنوان کارآفرینی در خواست وام ۲۰۰ میلیون تومانی داده و دریافت نی کرده است بدون آنکه واقعا صرف اشغالزایی نماید. اصلا منصفانه نیست ما که برای ۳۰ نفر در کارگاه اشتغالزایی کرده ایم فقط ۳۰ میلیون تومان وام دریافت کنیم و بقیه سرمایه با کلی مشقت از جیب خودمان تامین کنیم.
محمد نژاد می گوید: همیشه سعی کرده ایم حقوق ماهانه بافنده ها را پرداخت کنیم با وجود اینکه توانایی مالی نداریم چرا که مثلا یک فرش ۲۴ متری ۲ سال بافته می شود و زمان زیادی است تا پول فروش آن به دستمان برسد به همین خاطر مجبوریم از جیب خودمان برای دستمزد بافنده ها هزینه کنیم.
وی ادامه می دهد: ادامه این وضعیت می توند به ورشکستگی ما منجر شود به ویژه اگر دولت حمایت مالی کافی نکند.
این کار آفرینان عرصه فرش دستباف در کردستان از وضعیت بازار فرش نگران هستند و می گویند: بازار فروش فرش در حال حاضر اصلا مناسب نیست و فرش های کارگاه ما با قیمت مناسب به فروش نمیرسند چون هنوز روی طرح های سنتی کار می کنیم.
به گفته این خانم های کار آفرین، آنها توانایی خرید طرح های جدید را ندارند و اگر بتوانند وام تکمیلی را دریافت کنند می توانند طرح های جدید را خریداری کرده و بر اساس نیاز مشتری تولید کنند.
نوخاصی می گوید: در استان تاجر قدری در حوزه فرش دستباف نداریم که فرش های تولیدی ما را صادر و بفروش برساند حتی آنهایی که حرفه ای کار می کنند باز هم راضی نیستند و باید بازار فرش و صادرات آن به خارج از کشور تکانی بخورد.
در ادامه از نبود حمایت مالی برای بازاریابی تولیدات کارگاه خود شکایت دارند که نمایشگاه ملی فرش هرساله در تهران برگزار می شود ولی ما حتی توانایی شرکت در این نمایشگاه و عرضه کردن تولیدات خود را نداریم.
محمد نژاد می گوید: اگر دولت با ارائه تسهیلات از ما کار آفرینان حمایت کند کار ماهم رونق پیدا می کند و میتوانیم بجای ۳۰ نفر برای ۶۰ نفر در کارگاه ایجاد شغل کنیم.
