چرم ایران جهانی اما بدون نشان

aایرانیان با سابقه‌ای ۳ هزار ساله، نخستین و قدیمی‌ترین تولیدکنندگان چرم در جهان به شمار می‌روند و آثار باستانی به یادگار مانده از دوران پیش از میلاد نشان می‌دهد که ایرانی‌ها حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد از پوست برای تهیه لباس، کفش و جنگ‌افزار استفاده می‌کردند.

به گزارش روزنامه گسترش صمت هم‌اکنون مواد اولیه صنعت چرم ایران و همچنین سالامبور آن، یکی از بهترین سالامبورهای دنیا است که با فرآوری آن در داخل کشور می‌توان به بهبود صادرات محصولات چرمی و اشتغال در این صنعت کمک کرد. این صنعت ازجمله صنایع مرجع کشور است که صنایع وابسته‌ای همچون تولید کیف، کفش و کمربند و سایر محصولات چرمی مصرفی نیز در گرو تولید بهینه و مطلوب چرم به‌عنوان مواد اولیه است. اما با این شرایط این روزها صنعت چرم ایران دستخوش نامهربانی‌هایی ناهم‌سو با هدف ایجاد ارزش‌افزوده داخلی بالاتر شده که باعث کاهش توان رقابت تولیدکنندگان محصولات چرمی تولید شده در داخل کشور است و کیفیت و کمیت تولید را تحت‌تاثیر قرار داده است. حذف یکباره عوارض صادرات سالامبور از یک طرف و واردات بی‌رویه از طرف دیگر که بیشتر از طریق قاچاق انجام می‌شود، ضررهای زیادی را به تولیدکنندگان وارد کرده و انگیزه صنعتگران این صنعت را از بین برده و سبب تعطیلی بعضی کارخانه‌ها شده است. برای بررسی بیشتر موضوع به سراغ اهالی این صنعت رفته‌ایم تا از زبان آنها موانع پیش روی این صنعت را جویا شویم.

فعالیت واحدهای تولیدی با ۴۰ درصد ظرفیت

جهانگیر مجیدی، دبیر سابق انجمن صنایع چرم ایران با بیان این که صنعت چرم با وجود سرمایه‌گذاری‌های بالا در کشور چنان که باید به جایگاه واقعی خود دست نیافته، اظهار کرد: واحدهای تولیدی تنها با ۴۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند.

وی افزود: با وجود این که کشور ایران از سابقه تاریخی در صنایع چرم برخوردار است و پوست دام‌های ایرانی از لحاظ ژنتیکی جزو بهترین پوست‌های جهان هستند، اما کشورمان متأسفانه به جایگاه خاصی در حوزه صنایع چرم در بازارهای بین‌المللی دست پیدا نکرده است.

مجیدی تصریح کرد: صادرات سالامبور به خارج از کشور نه تنها کمکی به صنعت چرم ایران نمی‌کند بلکه به اشتغال و ارزش‌افزوده این محصول لطمه می‌زند.

مجیدی تصریح می‌کند: در هیج جای دنیا ماده اولیه یک صنعت را در اختیار کشور دیگر قرار نمی‌دهند، اما صادرات سالامبور آماده ایران باعث شده تا کشورهای دیگر بهترین چرم جهان را تولید کنند.

این کارشناس صنعت چرم معتقد است: ایران در چرم سنگین بسیار خوب کار می‌کند، اما متاسفانه سیاست غلط خصوصی‌سازی در دهه گذشته منجربه تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها شد بنابراین اگر دولت بنا دارد که صادرات سالامبور را آزاد کند می‌تواند پوست را خشک کرده و سپس به صادرات آن اقدام کند، نه اینکه تمام زحمت تولید سالامبور برای کشور باشد.

دبیر سابق انجمن صنایع چرم ایران با بیان اینکه دولت باید به چرم ایرانی نگاه ویژه‌ای داشته باشد، می‌گوید: صنعت چرم با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند که از جمله آنها می‌توان به تعرفه واردات ماشین‌آلات و مواد شیمیایی، نبود سرمایه‌گذار، ورود کالاهای قاچاق و صادرات سالامبور بدون عوارض اشاره کرد.

برنامه راهبردی حمایت از صنعت چرم

اما رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به این که پس از بررسی تطبیقی چندین کشور از جمله ترکیه، مالزی و کره به این نتیجه رسیدیم که عامل پیشرفت این کشورها در صنعت چرم و کفش حمایت قاطعانه دولت‌ها بوده، بیان کرد: با وجود قدمت چندین ساله این صنعت در کشور به خصوص در تبریز انتظار می‌رود دولتمردان نگاهی دلسوزانه‌تر نسبت به این صنعت داشته باشند.

رضا رحمانی، خواستار ایجاد برنامه‌های راهبردی دولت برای احیای این صنعت شد و گفت: حفظ و تعالی این صنعت در گرو همکاری‌ها و همدلی‌های دولت و مجلس خواهد بود و کمیسیون صنایع و معادن مجلس آمادگی خود را برای احیای این صنعت اعلام کرد.

وی برنامه‌های مجلس درباره بهره‌وری فضای کار را خوب ارزیابی و خاطرنشان کرد: مجلس برای بهبود فضای کسب و کار و حمایت همه جانبه از تولید، دولت را موظف کرده در مدت ۳ ماه، تمامی فرآیندهای صنعت را بررسی و تکالیف را موشکافانه نقد کند.

نماینده مردم تبریز در مجلس با بیان اینکه حمایت از تولید و سرمایه ایرانی اولویت اصلی برنامه‌های امسال را تشکیل می‌دهد، تصریح می‌کند: با توجه به این مهم که صنعت چرم و کفش کشور جزو مزیت‌های ملی کشور محسوب می‌شود، ضروری است برای تولید تمام‌عیار کفش ایرانی قدم برداریم.

رحمانی از روسای اتحادیه‌های صنعت چرم و کفش خواست با برقراری ارتباط مستمر با نمایندگان، مجلس را در جریان ریز برنامه‌های این اتحادیه قرار دهند.

ضرورت واردات بدون تعرفه مواد اولیه

اما در همین حال رییس انجمن صنایع چرم ایران واردات بی‌رویه گوشت از خارج کشور و کاهش کشتار دام در داخل کشور را یکی از معضلات بزرگ کارخانه‌های چرم‌سازی دانست و اظهار کرد: با وجود کاهش تولید پوست دام در کشور همین مقدار اندک هم در سال‌های اخیر صادر شد که این روند باعث افزایش قیمت خرید کارخانه‌های چرم‌سازی شد.

علی حسن‌زاده گفت: تامین مواد اولیه برای کارخانه‌های داخل کشور به دلیل مشکلات دامپزشکی و بالا بودن تعرفه واردات بسیار مشکل شده است.

وی با بیان اینکه با توجه به قیمت پوست که همان مواد اولیه چرم بوده و محدود است، واردات را پرهزینه دانست و گفت: به‌طور قطع تولید چرم به دلیل اینکه به پوست وابسته است پرهزینه خواهد بود.

وی حمایت دولت از کارخانه‌های چرم کشور به منظور برطرف کردن مشکلات دامپزشکی این قشر را خواستار شد و گفت: دولت باید راهکاری را فراهم کند تا مواد اولیه بدون تعرفه به کشور وارد شود و در اختیار کارخانه‌های چرم‌سازی قرار گیرد و این همان کاری است که در بیشتر کشورهای دنیا اتفاق می‌افتد.

حسن‌زاده از مخالفت خود با حذف عوارض به‌منظور صادرات سالامبور خبرداد و تاکید کرد: حذف این عوارض باعث شده تا دلالان سالامبور را به جای اینکه در کارخانه‌های چرم‌سازی مورد استفاده قرارگیرد به شکل مستقیم به کشورهای هدف صادر کنند و از این طریق پول‌های کلانی به جیب بزنند.

رییس انجمن صنایع چرم ایران در این‌باره معتقد است: در هر حال صنعت چرم در کشور امروز با رکود روبه‌رو شده است که عوامل مختلفی ازجمله تحریم و دامپزشکی به همراه صادرات بی‌رویه نقش در این مسئله دارند.

وی نبود مرکز آموزشی در صنعت چرم کشور را از عوامل مهم و آسیب‌پذیر این صنعت عنوان کرد و بر آموزش نیروی انسانی جوان در صنعت چرم کشور تاکید کرد.