گره کور در بیمه‌ی فرشبافان ایلام
در بیمه‌ی فرشبافان ایلام گره‌کوری وجود دارد که موجب شده است بسیاری از فعالان واقعی این صنعت بیمه نباشند و در مقابل کسانی هستند که با وجود اشتغال به کارهای دیگر از بیمه بافندگان بهره‌مند می‌شوند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه ایلام، در گفت‌وگو با جمع زیادی از بافندگان متوجه خواهید شد که چند سالی از فعالیت مستمر آنها می‌گذرد و به صورت حرفه‌ای بافت فرش را به عنوان یک هنر صنعتی که ریشه در تاریخ تمدن باستانی آلامتو دارد، پیشه‌ی خود ساخته‌اند.
صنعتی کوچک که هنرمندان این دیار با گره‌هایی رنگین رج‌ها را کنار همدیگر نشانده و نقوشی از آفرینش را بر سینه‌ی تار و پودهای آویخته بر دار قالی می‌نگارند که دل آدمی از زیبایی‌اش شکفته می‌شود.
این روزها بدنه قالی‌بافی استان ایلام بر اساس آمار فربه شده است و از مرز ۱۴ هزار نفر می‌گذرد، اما بر اساس آمار سازمان تامین اجتماعی تنها ۳ هزار نفر فعال در این زمینه‌ی هنری وجود دارد.
حال سوال اینجاست چرا در این وسعت آموزش با هزینه‌های بالا داده شده است اما میزان تولیدات مغایر با آمارها است؟
چرا حتی با وجود بهره‌مندی بیش از ۳ هزار نفر بافندگان از خدمات بیمه‌ی تامین اجتماعی باز هم میزان تولید متناسب با فعالان صنعت فرش نیست؟
چرا شواهد میدانی نشان می‌دهد درصد قابل توجهی از تولید فرش ایلام از آن هنرمندانی است که از خدمات بیمه تأمین اجتماعی بی‌بهره هستند و بجز خدمات بهداشتی گاهاً سالیانه مراکز تحت حمایت‌شان هیچ خدمات درمانی دریافت نمی‌کنند؟ اما کسانی که هیچ تولیدی ندارند از خدمات درمانی، تسهیلاتی و آتیه این صنعت بهره‌مند شده‌اند مشکل کجاست؟
چرا سازمان تامین اجتماعی برای بافندگان فعال و متقاضی بیمه تامین اجتماعی سقف مشخص کرده است، مگر در صورت خارج کردن بافنده‌نماها، امکان بهره‌مندی فعالین از خدمات بیمه‌ای وجود ندارد! و دیگر اینکه بازرسی و تشخیص سره از ناسره در بیمه شدن با چه سازمانی است؟
«جمیل شوهانی» در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه از سال ۸۲ تاکنون حوزه فرش با تصویب هیئت دولت به صنعت معدن و تجارت سپرده شده است، اظهار کرد: در راستای توسعه صنعت فرش تاکنون ۱۴ هزار و ۲۱۹ نفر بافنده در سطح استان ایلام شناسایی شده است که این رقم به معنای فعال بودن همه‌ی آنها نیست و در حال حاضر در قالب اتحادیه‌های فرش شهری و روستایی، کمیته امداد و بهزیستی تنها ۳ هزار و ۸۳۷ نفر آنها در سال ۹۲ فعال بوده است.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان ایلام با بیان اینکه آمار واقعی بیمه‌شدگان باعث افزایش میزان تولید خواهد شد چون از بافنده‌ی بیمه‌شده به تبع انتظار تولید مستمر وجود دارد، ادامه داد: از ابتدای سال ۹۳ تعداد مشخصی بیمه شده به دلیل اعتبار بیمه‌ای مشخص به تأمین اجتماعی داده شده است که براساس سرانه تأمین اجتماعی آمار بیمه‌شدگان دو برابر سقف مورد نظر است، به همین علت نیز در ۶ ماهه گذشته یک تیم مشترک از کارشناسان هر دو ارگان در جهت حذف بافنده‌نماها از پوشش بیمه‌ای و جایگزینی بافندگان واقعی برآمده‌ایم، اما با وجود حذف بخشی از این بافنده‌ها به علت اعتبار کم سازمان تأمین اجتماعی تاکنون هیچ جایگزینی انجام نشده است.
شوهانی با اشاره به اینکه در ادوار گذشته تا ۹ هزار و ۵۰۰ نفر بیمه شده بافنده وجود داشته است اما با بازرسی و سالم بودن چرخه‌های نظارتی این آمار تا ۶ هزار و ۳۲۴ نفر بافنده ریزش داشته است، خاطر نشان کرد: هدف ما حمایت از بافندگان واقعی است چرا که قشر وسیعی از این افراد زنان سرپرست خانوار و بی‌بضاعت هستند بدین جهت نیز سیستم بازرسی‌ها فعال‌تر شده است تا آمار بافندگان فعال با بیمه‌شدگان به واقعیت‌های صنعت فرش و میزان تولید نزدیک‌تر شود.
«امیرهوشنگ همتی» نیز در گفت‌وگو با ایسنا گفت: در حال حاضر یک هزار و ۴۱۵ بافنده فعال در نهاد کمیته امداد فعال هستند که از این تعداد ۶۷۵ نفر از خدمات بیمه تأمین اجتماعی بهره‌مند شده و ۶۹۷ بافنده دیگر علی‌رغم فعالیت مستمر در لیست انتظار جهت استفاده از بیمه هستند، البته از این آمار ۴۳ نفر شرایط بیمه شدن را به خاطر دلایلی همچون سن بالا و… ندارند.
کارشناس ناظر فرش کمیته امداد امام خمینی (ره) استان ایلام افزود: سهمیه‌بندی بیمه بافندگان باعث شده است در ترغیب مددجویان به کار بافندگی محدودیت ایجاد شود در حالی‌که افرادی که خارج از کمیته امداد از خدمات بیمه‌ای بهره‌مند هستند بافنده‌نما بوده و صاحب شغل دیگر با بیمه بافندگی هستند.
همتی با بیان اینکه اداره کل تامین اجتماعی به عنوان متولی اخذ سهمیه، در جهت کاهش سهمیه در میان کارفرمایان خاطی و افزایش سهمیه ارگان‌هایی همچون کمیته امداد به علت دارا بودن بالاترین تعداد بافنده فعال، راهکاری بیندیشد، اضافه کرد: در صورت امکان سازمان تامین اجتماعی در جهت ترغیب بافندگان فعال، خارج از نحوه سهمیه‌بندی به کمیته امداد در این رابطه سهمیه بیشتری دهند.
«کیومرث احمدی» نیز در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا در مورد تعداد بافندگان بیمه‌شده فرش و گلیم، گفت: در حال حاضر ۵ هزار نفر به عنوان صنعتگر معرفی شده است که تنها یک هزار نفر آنها در طول سال فعال هستند.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی ادامه داد: بافندگان اگر پشتوانه‌ای مانند بیمه داشته باشند، دیگر به دنبال شغل دیگر نیست حال اینکه قطع بیمه بافندگان که در بازرسی‌ها غیرفعال معرفی می‌شوند، راهکار درستی نیست و امنیت شغلی ایجاد نمی‌کند بدین‌جهت باید در حمایت از فعالین صنعتگر اعتبارات بالایی جذب شود تا فعالین بدلیل فقدان پشتوانه از تولید جدا نشود.
وی افزود: قبل از هر کاری یک سایت جهت ثبت‌نام بافندگان معرفی شود تا مقدمتاً آمار دقیقی از فعالین حوزه فرش، صنایع دستی و تعداد افراد بیمه نشده، مشخص شود، بدین صورت سازمان تامین اجتماعی احساس تعهد بیشتری نسبت به تخصیص اعتبار و سهمیه بیشتر به حوزه مربوطه خواهد داشت.
«علی میرزاحسینی» نیز در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد سهمیه بیمه‌شدگان صنعت فرش در استان ایلام گفت: در حال حاضر جمع کل بیمه‌شدگان بافنده در استان ایلام ۶ هزار و ۴۰۹ نفر است در حالی که براساس ابلاغیه سازمان تأمین اجتماعی باید این تعداد ۳۲۰۰ بافنده می‌بود که الان دو برابر رقم ابلاغی از خدمات بیمه‌ای بهره می‌گیرند.
کارشناس امور بیمه‌شدگان تامین اجتماعی افزود: در جهت کاهش تعداد بیمه‌شدگان فعلی و رساندن به عدد موجود در سقف بیمه‌شدگان بافنده برنامه‌ریزی شده است تمام کارگاه‌های بافندگی مورد بازرسی قرار گیرد و با شناسایی افراد غیرفعال، آنها را از گردونه حذف کنیم که اگر این حذفیات منجر به رسیدن به رقم واقعی بیمه‌شدگان شود، بافندگان متقاضی دریافت خدمات بیمه تأمین اجتماعی جایگزین می‌شوند.
میرزاحسینی با اشاره به اینکه امسال هیچ بافنده‌ای مورد پذیرش جهت بهره‌مندی از خدمات بیمه‌ای قرار نگرفته است و از جهتی برنامه کاهش تعداد بافندگان بالاتر از ۳۲۰۰ نفر دیر ابلاغ گردید، افزود: در سال ۹۴ بازرسی از فعالیت بافندگان کارگاهی و خانگی در اولویت کار کارشناسان تأمین اجتماعی قرار خواهد گرفت تا با حذف بافنده‌نماها شرایط برای شناسایی فعالان واقعی این صنعت فراهم گردد و جابه‌جایی بین بافنده فعال با غیرفعال صورت گیرد.
وی با بیان اینکه سازمان فنی و حرفه‌ای علاوه بر آموزش به بافندگان کارت مهارت داده اما صنعت، معدن و تجارت و صنایع دستی اقدام به برگزاری آزمون و صدور کارت مهارت می‌کنند، خاطر نشان کرد: صنعت، معدن و تجارت گواهی اشتغال به کار را به بافنده اعطا می‌کند، اما صنایع دستی بازرسی و اشتغال به کار را به صورت همزمان انجام می‌دهد، در چنین شرایطی اگر گواهی اشتغال به کار از سوی ارگان تایید شد اداره کل تامین اجتماعی کار بیمه را انجام خواهد داد.
میرزاحسینی تاکید کرد: از آنجایی‌که کمک یارانه دولت در رابطه با بافندگان حذف شده است این سازمان در جهت رساندن بافندگان به سقف مجاز، اولویت اصلی در بیمه را به فعالان این رشته هنری و درآمدزا داده است و در مورد ادامه این برنامه و افزایش یا کاهش مجدد این رقم منتظر مصوبه هیئت دولت به عنوان ادامه راه در سال ۹۴ هستیم.
گزارش از: رقیه کاظمی، خبرنگار ایسنا، منطقه ایلام
