گزارشی از خدمت رسانی به فعالان صادراتی از سوی بانک توسعه صادرات

در آستانه ۲۹ مهرماه روز ملی صادرات و درسالی که حماسه اقتصادی نام گرفت درحالی به این روز نزدیک می شویم که چشم‌انداز دستیابی به ۵۹ میلیارد دلار حجم صادرات غیرنفتی در سال ۹۲ توسط مسوولان اقتصادی کشور تعیین و تبیین شده است.

بی تردید پیمودن این مسیر صعب در گذر از معبر تحریم، زمانی امکان پذیر خواهد شد که در پی ریزی سیاست های اقتصادی کلان کشور به نقش مهم نهادهای مالی کمک رسان به امر صادرات نگاهی ویژه داشت.

یکی از این مجموعه ها، بانک توسعه صادرات ایران است که با اندیشه کمک به صادرات غیرنفتی و گسترش مبادلات تجاری و اقتصادی با سایر کشورها و به عنوان اهرمی از اقتصاد کشور و یکی از مشوقان اصلی فعالان صادراتی قلمداد می شود.

توجه به رسالت این بانک در عرصه اقتصاد مقاومتی به عنوان تنها اگزیم بانک ایران ایجاب می کند ارائه خدمات به ناخدایان دریای تجارت به طور مستمر گسترده تر، تخصصی تر و کاراتر گردد.

گزارش پیش رو، گزیده ای از اقدامات و فعالیتهای اخیر این بانک در راستای ارائه خدمت به صادرکنندگان و بازرگانان است که توجه به آن، نشانگر ضرورت‌های افزایش سرمایه بانک در راه رسیدن به اهداف صادراتی است.

انعقاد قرار داد عاملیت و تفاهم نامه های همکاری دوجانبه با اتحادیه ها و تشکل ها

طی سال‌های اخیر، به منظور تعامل مؤثر با صادرکنندگان جهت شناسائی نیازمندی های ایشان و تلاش در جهت رفع آن اقداماتی از قبیل شرکت در جلسات اتحادیه ها و اتاق های بازرگانی استان و همچنین انعقاد قرارداد عاملیت و تفاهم نامه های همکاری دوجانبه با اتحادیه ها و تشکلهای صنفی به منظور افزایش سطح همکاری و ارائه خدمات و تسهیلات به نحو مطلوب تر به صادرکنندگان صورت گرفت که از آن جمله می توان به قرارداد عاملیت با صندوق توسعه ملی، تفاهم نامه با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، معاونت علمی و فناوری ریاست حمهوری درخصوص شرکت های دانش بنیان، اتحادیه فرش، اتحادیه طلا و جواهر، اتحادیه محصولات کشاورزی و… اشاره نمود.

به منظور حمایت از شرکت های دانش بنیان با مشارکت صندوق پژوهش و فناوری شریف، خط اعتباری خاصی برای حمایت از این قبیل شرکت ها با اولویت صادراتی بودن فعالیت این شرکت ها اختصاص یافته و با هدف تسریع در بررسی اینگونه درخواست ها مسیر ویژه ای متفاوت از روش معمول در بانک تعریف شده است.

صدور گواهی سپرده ارزی

صدور گواهی سپرده ارزی به مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار جهت تامین مالی برخی طرح ها از جمله طرح‌های پتروشیمی از اقدامات برجسته در حوزه تجهیز منابع مالی از خارج از کشور است . این تجربه در نوع خود نخستین تجربه از این دست می باشد که در قالب صدور گواهی سپرده ارزی در سیستم بانکی کشور توسط بانک توسعه صادرات انجام شده است.

اعطای تعداد ۲۹ خط اعتباری

تعداد ۲۹ خط اعتباری به مبلغ ۶/۲ میلیارد دلار از سال ۱۳۸۹ که تا کنون تحت این خطوط ۳۴۰ میلیون دلار تسهیلات در کشورهای مختلف پرداخت شده است.

همچنین انعقاد قراردادهای اعتبار خریدار به مبلغ ۳/۱ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۱ به گونه ای بوده که بالاترین رقم انعقاد قرارداد در سالهای مختلف را به خود اختصاص داده است. این عملکرد در شرایط تحریم محقق شده که بیانگر کارایی قراردادهای اعتبار خریدار در شرایط تحریمی است.

تامین سرمایه در گردش با حداقل نرخ سود

طی سال‌های اخیر، تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی- صادراتی در قالب عقود مبادلاتی و غیرمبادلاتی با حداقل نرخ سود به منظور کاهش قیمت تمام شده تولیدکنندگان در اولویت قرار گرفت. در این راستا نرخ سود تسهیلات ریالی صادراتی در صورت ارائه پوشش ضمانت نامه صندوق ضمانت صادرات ۲% کاهش یافت. همچنین در خصوص تسهیلات ارزی، نرخ سود برای صادرکنندگان نمونه و خوش حساب به حدود ۴.۵ تا ۶% تعدیل گردید.

از سوی دیگر به منظور تسهیل در وثایق این دسته از مشتریان، انعقاد قراردادهای لازم الاجرا جایگزین سایر اسناد تجاری شد.

افزایش سقف اختیارات شعب بانک

افزایش سقف اختیارات شعب بانک به منظور تسریع در بررسی درخواست های واصله از سوی صادرکنندگان و به تبع آن تداوم سیاست ساده‌سازی و سیستمی نمودن فرآیندهای اعتباری به منظور افزایش سرعت و رضایت مشتریان بانک، از اقدامات مهم سالهای اخیر است.

افزایش دوره تأمین مالی سرمایه در گردش و بخشش جرایم دیرکرد

افزایش دوره تامین مالی سرمایه در گردش در خصوص اقلامی نظیر فرش، پسته و خرما، با توجه به طولانی شدن دوره گردش عملیات شرکت‌های تولید کننده محصولات مذکور و با توجه به مشکلات سالهای اخیر کشور افزایش یافت.

یکی دیگر از اقدامات بعمل آمده در سالهای اخیر، تقسیط بدهی و یا بخشش جرایم دیرکرد تولیدکنندگان به منظور ایجاد زمینه مساعد برای تداوم فعالیت واحدهای تولیدی بود که به دلایل موجه و خارج از اختیار خود با مشکل نقدینگی مواجه شده‌اند. همچنین استفاده از عقد خرید دین اعتبارات اسنادی صادراتی و چک‌های خریداران محصولات واحدهای مذکور از دیگر اقدامات بانک به منظور فراهم نمودن امکان تداوم فعالیت واحدهای مذکور بوده است.

تعامل سازنده و مؤثر با مشتریان صادراتی دارای بدهی غیرجاری از طریق تقسیط بدهی، پرداخت تسهیلات نظارت شده و … یکی دیگر از ابعاد حمایتی از صادرکنندگان بوده است.

بانکداری شرکتی

در سال‌های اخیر بانکداری شرکتی به عنوان یکی از اجزاء مهم در حمایت از تولید و توسعه صادرات مدنظر قرار گرفته است و در این راستا معاونت پژوهشی پروژه بانکداری شرکتی را به منظور شناسایی و رفع نیازهای مشتریان شرکتی از طریق ارایه راه‌حل‌های بانکی و مالی متناسب پایه‌گذاری نموده‌است. بدین‌گونه ضمن کمک به مدیریت منابع مالی، زمینه‌های رشد و شکوفایی مشتریان بیش از بیش فراهم می‌شود.

اقدامات صورت گرفته در این حوزه را می‌توان در سه بخش اصلی شناسایی و دسته‌بندی مشتریان هدف بانکداری شرکتی، طراحی خدمات مبتنی بر نیازهای مشتریان شرکتی و مدیریت پرتفوی مشتریان شرکتی با توجه به بخش‌های اقتصادی دسته بندی نمود.

شناسایی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برخوردار از توانمندی صادراتی

امروزه شرکت های دانش بنیان، بطور بالقوه دارای مزیت های رقابتی در زمینه تولید و صادرات کالا و خدمات هستند، ولی به دلیل عدم تجربه و اطلاع از موقعیت بازارهای خارجی و چگونگی انجام صادرات، عدم توانایی مالی و همچنین در اختیار نداشتن وثایق جهت اخذ تسهیلات، ظرفیت‌های صادراتی آنها به فعلیت درنیامده است.

در این مسیر اقداماتی چون برقراری ارتباط با معاونت پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور و اخذ اطلاعات اولیه ۳۲۵ شرکت‌ برخوردار از توانمندی صادراتی مستقر در ۳۰ پارک و مرکز رشد علم وفناوری سراسر کشور، برقراری ارتباط با پارک علم و فناوری استان مرکزی به نمایندگی از سایر پارک‌ها و مراکز رشد سراسر کشور و برگزاری جلساتی با شرکت‌های دانش بنیان مستقر در آن پارک‌ به منظور شناسایی مشکلات این قبیل شرکت‌ها و چگونگی حمایت از آن‌ها به عمل آمده است.

مدیریت دانش بانکی و صادراتی و حمایت‌های مالی از پژوهش‌های علمی

حمایت مالی و اطلاعاتی از پژوهش‌های انجام شده در قالب پایان‌نامه‌های دانشجویی با محوریت شناسایی مسائل، ظرفیت‌ها و راهکارهای ارائه خدمات بهتر در حوزه توسعه صادرات از اقدامات مهم مدیریت دانش بانک توسعه صادرات است.

همچنین تهیه و تدوین طرح ثبت تجربیات مشتریان، برای دانش‌افزایی و آسان‌سازی دسترسی به اهم تجربیات دیگر صادرکنندگان به عنوان یکی از خدمات بانک به مشتریان صادرکننده مطرح گردیده است.

مدیریت دانش بانکی و دانش‌افزایی و تسهیم تجارب در حوزه توسعه صادرات برای همکاران بانک، ‌در قالب انتشار نشریه، راه‌اندازی تالار گفتگو و … به منظور بالابردن کیفیت خدمات به مشتریان صادر کننده اقدام دیگری در جهت خدمت رسانی هرچه بیشتر به صادرکنندگان است.

تدوین و اجرای طرح مستندسازی تجربیات مدیران، برای دانش‌افزایی در زمینه تصمیم‌گیری‌های مدیریتی در راستای بهبود خدمات مرتبط با حوزه صادرات را می توان از دیگر خدمات جدید این بانک برشمرد.

پایان سخن

بانک با هدف گسترش صادرات “غیر نفتی” همواره تلاش کرده است تا صادرکنندگان جایگاه رفیع و شایسته خود را در بازارهای جهانی بیابند و خوشبختانه نگاه همه جانبه و جامع مجموعه دولت تدبیر و امید این ضرورت را به خوبی دریافته است.

همچنین به ‌تازگی بعد از جلسه فراکسیون صادرات مجلس با بانک توسعه صادرات، وزیر محترم صنعت معدن و تجارت طی نامه‌ای به معاونان ریاست جمهوری برای افزایش سرمایه بانک توسعه صادرات به صورت لایحه به منظورطرح در قالب متمم بودجه به مجلس شورای اسلامی نوشته است: “بانک توسعه صادرات ایران به عنوان تنها بانک تخصصی حامی صادرات کشور طی سالهای اخیر به نحو شایسته‌ای نسبت به تأمین مالی صادرات کشور اقدام نموده است که با افزایش سرمایه آن اهداف کلان توسعه صادرات و تحقق اهداف پیش بینی شده در قانون برنامه پنجم توسعه در بخش صادرات تسهیل می‌شود.” این مهم بیانگر نگاه ویژه و متفاوت دولت تدبیر و امید به امر صادرات در اولین سال آغاز فعالیت است.

گرچه مشکلاتی نظیر تحریم اقتصادی و بانکی علیه جمهوری اسلامی ایران و عدم امکان استفاده از خطوط اعتباری بانک‌های خارجی و توقف فعالیت کارگزاران مرتبط با بانک توسعه صادرات در سراسر جهان ، ارائه خدمت به صادرکنندگان را دچار مشکل کرده است اما تلاش بی وقفه کارشناسان و مسوولان بانک توسعه صادرات در جست وجوی طرق جدید برای ارائه خدمت رسانی ادامه دارد و روزهای روشنی برای تعامل با سایر کشورها، برقراری روابط بانکی و حضور صادرکنندگان در اقصی نقاط جهان پیش‌بینی می‌شود.