تولید آب از طریق بارورسازی ابرها اقتصادی است
تهران – مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات باروری ابرها گفت: بررسی های کارشناسان بین المللی و داخلی حاکی از آن است که تولید و تامین آب از طریق بارورسازی ابرها کاملا اقتصادی است.
‘مهدی جوادیان زاده’ روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: بررسی کارشناسان کشورمان طی دو سال اخیر نشان می دهد که تولید آب از طریق بارورسازی ابرها با روش‌هایی چون آب شیرین کن و تغذیه مصنوعی اقتصادی تر است.
وی در خصوص قیمت تمام شده آب از طریق بارورسازی ابرها اظهار داشت: اگر کل میزان آب تولید شده را محاسبه کنیم، قیمت تمام شده آب در این روش در حدود ۱۰ تا ۱۵ ریال است، در حالی که اگر مبنا، آب قابل استحصال از قبیل آب‌های زیرزمینی و آب پشت سدها باشد، هر متر مکعب آب بین ۱۷۰ تا ۲۰۰ ریال برآورد می شود.
** باروری ابرها مرهمی بر زخم‌های دریاچه ارومیه است
جوادیان زاده با اشاره به برنامه بارورسازی ابرها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اظهار داشت: در این منطقه ۲ گروه فعالیت می کنند که یکی از این گروه‌ها توسط سازمان محیط زیست و با انعقاد قراردادی با طرف خارجی اقدام به بارورسازی ابرها می کند و گروه دوم از مجموعه وزارت نیرو اقدام به باروری ابرها خواهد کرد.
وی با بیان این که، باروری ابرها بر اساس دو شیوه ژنراتورهای زمینی و هوایی در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی اجرا می شود، خاطر نشان کرد: در استان آذربایجان شرقی بارورسازی ابرها به شیوه هوایی انجام و در استان آذربایجان غربی از ژنراتورهای زمینی استفاده می شود.
وی افزود: تجهیزات مورد نیاز باروری ابرها در حوضه آبریز ارومیه به ارزش پنج میلیارد تومان، توسط شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی خریداری شده است و هر زمان شرایط برای باروری ابرها مناسب باشد، نسبت به آن اقدام می شود.
جوادیان زاده با بیان این که، تجهیزات بارورسازی ابرها چندان پیچیده نیست، اظهار داشت: از مهمترین اجزای این تجهیزات سنسورها هستند که برای تامین آن در سال گذشته قراردادی با کارخانه سازنده این تجهیزات منعقد شد و مشکلی از این بابت وجود ندارد.
وی با تاکید بر این که، نباید درباره قابلیت باروری ابرها اغراق شود، اظهار داشت: قرار نیست با استفاده از این روش معجزه ای رخ دهد و باروری ابرها تنها مرهمی بر زخم دریاچه ارومیه است.
به گفته مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات باروری ابرها، برای نخستین بار در کشور مطالعات امکان سنجی و شناسایی مناطق مستعد برای باروری ابرها توسط سازمان هواشناسی انجام شده که در این طرح مناطق مستعد اجرای باروری ابرها مشخص خواهند شد.
** باروری ابرها میزان بارش را ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش می دهد
جوادیان زاده در خصوص میزان افزایش بارش ناشی از باروری افزود: بر اساس مطالعات سازمان جهانی هواشناسی’wmo’ و بررسی‌های کارشناسان داخلی، باروری زمینی و هوایی ابرها حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد میزان بارش‌ها را افزایش می دهد.
وی همچنین درباره منابع اختصاص یافته برای بارورسازی ابرها گفت: در سال گذشته با اختصاص ۴۲ میلیارد ریال برای باروری ابرها، شاهد جهش خوبی در این بخش بودیم، چرا که در سال قبل از آن بودجه اختصاص یافته به بارورسازی ابرها یک میلیارد ریال بود.
یادآور می شود؛ سابقه باروری ابرها به ۶۰ سال قبل باز می گردد. ایده اولیه باروری ابرها مربوط به روس‌هاست، اما بعدها آمریکایی‌ها در آزمایشگاه جنرال الکتریک اولین بار طرح باروری ابرها را عملیاتی کردند و در حال حاضر این دو کشور به صورت رقابتی تکنولوژی بارورسازی ابرها را توسعه می دهند.
طی این سال‌ها کشورهای مختلف شیوه‌های متفاوتی برای دستیابی به این تکنولوژی را دنبال کردند، برخی همچون ایران راسا به دنبال توسعه تکنولوژی باروری ابرها رفتند و برخی دیگر مانند عربستان، لیبی و امارات به صورت پروژه ای و قراردادی با کشورهای دارای این تکنولوژی اقدام به بارورسازی ابرها می‌کنند.
سابقه باروری ابرها در ایران به سال ۱۳۴۶ باز می گردد که البته پیگیری نشد. بعدها در سال ۱۳۴۸ و بر اساس قانون توزیع عادلانه آب، وزارت آب و برق وقت مکلف شد از راه‌های مختلف برای تولید و تامین آب استفاده کند.
در این راستا قرار شد برای نخستین بار در سال ۱۳۵۳ ایران با همکاری یک شرکت کانادایی در منطقه جاجرود و لتیان به صورت زمینی و هوایی ابرها را بارورسازی کنند.
با این حال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۶۷ تاسیسات به جا مانده قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ارتفاعات شیرکوه نصب شد.
به دنبال راه اندازی و تاسیس مرکز ملی تحقیقات باروری ابرها در سال ۱۳۷۵قراردادی با رصد خانه آب و هواشناسی روسیه ‘CAO’ با هدف انتقال تکنولوژی، آموزش نیروی انسانی و فعالیت در فلات مرکزی منقعد شد.
علاوه بر این در سال ۱۳۸۷ ، طرح گیلان ۲ توسط تیمی ایرانی اجرایی شد و هم اکنون باروری ابرها در ۱۵ استان توسط متخصصین ایرانی و به صورت کاملا مستقل اجرا می شود.
