فرش ماشینی را دور نیندازید… بازیافت کنید

گفتگو با مهندس ناصر زجاجی در مورد صنعت بازیافت فرش ماشینی در ایران

صفحه اطلاعات جامع در مورد بازیافت فرش و کالاهای نساجی

 به عنوان یک کارشناس با تجربه، وضعیت کلی بازیافت فرش ماشینی در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در ارتباط با بازیافت فرش ماشینی هنوز برنامه‌ریزی خاصی در کشور انجام نشده است. فرش ماشینی یک مجموعه کارگاهی بزرگ دارد که خطوط ریسندگی و اجزای مصرفی در فرش ماشینی مثل نخ تار،  نخ  پود، نخ خاب، چله پیچی و تکمیل را شامل می‌شود.

به دلیل عدم وجود ارتباط موثر بین صنعت فرش ماشینی و دانشگاه ها، هنوز محاسبات دقیقی در ارتباط با مسئله‌ی درصد ضایعات انجام نشده است. ارزیابی ما این است که دانشجوها و اساتید صنعت نساجی به کارفرمایان دلسوز نزدیک شوند و مقدار مواد مصرفی در صنعت فرش ماشینی و درصد ضایعات را بررسی کنند و بعنوان یک پروژه ارائه دهند.

در حال حاضر سالانه هزاران تن فرش ماشینی فرسوده در ایران راهی مراکز دفن زباله می شوند و یا سوزانده می شوند که می توان از این ظرفیت بالا به خوبی استفاده کرد.

روش‌های بازیافت فرش ماشینی چیست؟

بازیافت فرش ماشینی با توجه به جنس نخ خاب که تقریبا بیشترین بخش فرش را دارد متغییر خواهد بود. بخش آکریلیک، پلی استر و نخ تار و پنبه یا جوت مصرفی بصورت ۱۰۰% جدا است. پلیمرهایی مانند نایلون و پلی استر می توانند دوباره در پروسه ذوب ریسی به نخ فرش تبدیل شوند.

همچنین سایر الیاف با سیستم ریسندگی پشمی می‌توانند بصورت نخ‌های ضخیم یا تار عنکبوتی درامده یا در بافت زیراندازها (جاجیم) استفاده کرد و حتی می‌توان آنها را در صنعت بی‌بافت یا در پتوهای نمدی استفاده کرد. در کل در صنایع مختلف مصارف زیادی وجود دارد و مستلزم این می‌باشد که علاقمندان در صنعت و دانشگاه نگاه ویژه تری به این موضوع داشته باشند.

در وهله‌ی اول نخ خاب از جنس مخلوط پلی‌استر- پنبه و نخ پود پنبه‌ای یا از جنس کنف را جداسازی می‌کنیم. درصد بالایی از فرش‌هایی که امروزه تولید می‌شوند پلی استر هستند و پلی استر نیز قابل بازیافت می‌باشد.

صفحه اطلاعات جامع در مورد بازیافت فرش و کالاهای نساجی

کشورهای مهم دنیا در صنعت نساجی چگونه به بازیافت فرش ماشینی پرداخته‌اند؟

در حال حاضر در کشورهای پیشرفته بحث بازیافت فرش ماشینی بسیار داغ است و فعالیت های فوق العاده ای انجام شده و فرش هایی با استفاده از نخ های بازیافتی درخواست بالایی دارند. کشورهایی نظیر آمریکا و انگلستان در این امر پیشرو هستند و تحقیقات زیادی را انجام دادند.

در ایران نیز محققانی نظیر آقای دکتر پیروی – رئیس پژوهشکده‌ی دانشگاه یادگار امام – فعالیت های خوبی را روی این موضوع انجام دادند. در ایران توجه لازم روی این موضوع انجام نمی‌شود زیرا کسی به فکر این مسائل نیست و به درآمدی که از این روش بدست می‌آید توجهی نمی‌شود.

چرا ضایعات نساجی و بازیافت آنها تا این اندازه مهم هستند؟

در دنیا به ضایعات طلای کثیف می‌گویند. افراد بسیاری هستند که وارد این مقوله شده‌اند و به نتایج بسیار خوبی رسیده‌اند. مواد پلاستیک یا بطری‌ها بصورت کیلویی حدودا ۱۰-۱۵ هزار تومان به فروش می‌روند. الیاف بازیافت پلی‌استر همان ریسایکل (Recycle) است که در صنعت الیاف ریسایکلی، تولید الیاف هالو (Hollow) و مصارف دیگر استفاده می‌شود و با بلوجین که ماده‌ی اصلی پلی‌استر است، مخلوط می‌شود. بنابراین بسیار با ارزش هستند و به نفع محیط زیست می‌باشند و باید بسیار روی این کار فکر و مدیریت صورت بگیرد.

این در حالی است که الیاف به کار رفته در خاب فرش ماشینی مانند پلی استر، ویسکوز ، بامبو و علی الخصوص اکریلیک به قیمت دلاری وارد ایران می شود و بسیار گران و ارزشمند است، تصور کنید وقتی یک فرش ۱۲ متری به زباله دان انداخته میشود انگار دهها دلار الیاف به کاررفته در آن را به زباله تبدیل کرده ایم در حالی که می تواند این الیاف دوباره به چرخه بازگردد.

در پایان از مجله نساجی کهن تشکر می کنم که حقیقتا به موضوعاتی بکر و عالی در صنعت نساجی و فرش ماشینی می پردازد که پاشنه آشیل صنعت ماست و همین دقت نظر دلیل متفاوت بودن و موفقیت روزافزون مجله کهن می باشد. امیدوارم بتوانیم از ضایعات فرش ماشینی که حکم طلا را دارد به نحو احسن استفاده کنیم.

صفحه اطلاعات جامع در مورد بازیافت فرش و کالاهای نساجی