فرش اصیل ایرانی چه ویژگی‌هایی دارد؟

می‌خواهیم سفر کنیم به دنیای هزار و یک شب، در میان تار و پود هنر ایرانی و سری بزنیم به بته جقه، گل و مرغ و هزاران طرح اسلیمی و هندسی زیبای دیگر مهمان خانه‌های گرم‌تان هستند.

مطمئنا به این موضوع دقت کرده‌اید که خانه هیچ ایرانی تا کنون هیچگاه خالی از فرش نبوده است، نام ایرانیان با فرش گره خورده و همه ما خانه‌های بدون فرش را بی روح و سرد می‌دانیم.

این خود دلیلی است بر این واقعیت که نیاز به خرید این محصول در کشور ما در همه زمان‌ها وجود دارد و هیچ گاه از بین نخواهد رفت. این موضوع حتی نشان‌دهنده قدمت فرهنگی مردم یک سرزمین با هنر اصیل ۲۵۰۰ ساله خودشان است.

صنعت فرش در ایران تا کنون رونق بی‌نظیری داشته، به استثنای این ماه‌های اخیر که به علت تحریم‌های ایجاد شده بر سر راه اقتصاد ایران که کمی از تب و تاب افتاده است. ما تقریبا چیزی حدود یک سوم بازار‌های جهانی فرش را در اختیار داریم و به کشور‌های زیادی از جمله امارات، آلمان، ایتالیا، ژاپن، کانادا، برزیل، سوئد، قطر، لبنان و استرلیا فرش صادر می‌کنیم، آمریکا هم که تا به حال یکی از بزرگترین بازار‌های صادرات فرش ایرانی بود به دلیل تحریم‌ها در حال حاضر از گردونه خارج شده است، در مورد واردات فرش دستباف هم آماری که اعلام می‌شود صفر است، اما نمونه‌های محدودی از فرش‌های بلژیکی در بازار وجود دارد که با وجود ماشینی بودن شباهت بسیار زیادی به فرش‌های دستباف ایرانی دارند و از کارخانه‌های معروف ورباتکس، بللو و گالاکسی وارد می‌شوند.

تا قبل از دهه ۵۰، تمام فرش‌های تولیدشده در ایران دستباف بودند، اما اوایل دهه ۵۰ اولین فرش‌های ماشینی نیز تولید شدند و بهترین فرش‌های ایرانی متعلق به قم، تبریز و کرمان هستند، اما نمی‌توان هنر بی همتای هنرمندان فرشباف شهرهایی چون بیرجند، کاشان، اراک و فرش‌های ترکمن را نادیده گرفت. صنعت فرش ایران همواره در معرض خطر الگوبرداری و تقلید کشورهایی چون هند، پاکستان و افغانستان، چین و ترکیه قرار داشته است و حتی نمونه‌های کپی شده بسیاری توسط این کشور‌ها در اروپا و آمریکا به فروش می‌رسد.
انواع فرش

به طور کلی فرش‌های دستباف از ابریشم و پشم بافته می‌شوند و فرش‌های ماشینی از نخ پلی‌پروپلین و نایلون به همین دلیل فرش‌های ماشینی به‌راحتی روی سنگ و سرامیک سر می‌خورند و جابه‌جا می‌شوند. نکته مهم دیگر در مورد فرش‌های ماشینی الیاف مصنوعی آن است که ممکن است برای شما و اعضای خانواده‌تان حساسیت‌های پوستی ایجاد کند و همین‌طور به‌راحتی مو و آلودگی را به خود جذب می‌کنند.

در مقابل، فرش‌های دستباف به خاطر الیاف طبیعی این مشکلات را ندارند و به خاطر نرمی و لطافت شان اگر روی آنها استراحت کنید، هیچ‌گاه کمر درد نخواهید گرفت و خاصیت دفع گرما در تابستان و دفع سرما در زمستان را هم دارند.

این روزها فرش‌های مدرن ماشینی با طرح‌های متنوع که اغلب ابعاد زیر ۹ متر مربع دارند در شکل‌های مربع، مستطیل و گرد به بازار عرضه می‌شوند طرفداران بسیاری پیدا کرده‌اند. فرش‌های پرز بلند نمونه رایجی از این فرش‌های امروزی هستند که درواقع همان قالی خرسک‌های قدیمی‌اند، تنها موضوعی که در مورد فرش‌های پرز بلند جدید اهمیت دارد این است که به سادگی گرد و غبار را داخل خود جمع می‌کنند و پیشنهاد من این است که اگر سابقه آسم یا آلرژی دارید، این فرش‌ها را در اتاق خوابتان پهن نکنید.

فرش‌های ابریشم‌گونه نمونه دیگری هستند که از ابریشم مصنوعی بافته می‌شوند و از ویژگی‌های مثبت این فرش‌ها این است که روی زمین سر نمی‌خورند و نیازی به ترمز فرش ندارند و ۱۰۰ درصد قابل شست‌وشو هستند.

راه تشخیص فرش تقلبی از اصلی

یکی از اولین تفاوت‌های فرش اصیل ایرانی در برابر نمونه‌های تقلبی تنوع بی‌شمار در طرح و رنگ است.

فرش‌های تقلبی مارک و مشخصات کامل و واضحی ندارد؛ یعنی در واقع شناسنامه فرش که در پشت آن نصب شده اطلاعات کاملی را در برمی‌گیرد شامل ؛ نوع و جنس الیاف، طول پرز، وزن فرش، تعداد گره در هر متر مربع، دستورالعمل شستشو و نام کارخانه و کشور تولیدکننده یا نام واردکننده که در صورتی که هر کدام از این اطلاعات ناقص باشد، می‌توان به اصلی بودن آن شک کرد.

پرز دادن بیش از حد فرش یکی دیگر از نشانه‌های تقلبی بودن آن است.

هنگام خرید حتما به این موارد توجه کنید

در فرش دستباف چند سانتی‌متر اختلاف در ابعاد فرش در قسمت‌های بالا و پایین یکی از مشخصات فرش است و عیب به شمار نمی‌رود، اما در صورتی که در قالیچه‌های کوچک به چشم می‌آید با تا کردن فرش از قسمت میانی می‌توانید از تقارن آن اطمینان پیدا کنید.

به تقارن رنگ در قسمت‌های متقارن توجه کنید و حتما در نور طبیعی آن را بررسی کنید، این نکته را در نظر بگیرید که رنگ فرش در جهت خواب آن تیره‌تر به نظر می‌رسد. حواستان باشد که اشکال و هندسه طرح جایی ناتمام نمانده باشد.

اگر قسمت انتهایی پرز با رنگ سطح فرش اختلاف داشته باشد، نشانه این است که با رنگ‌های جوهری فرش را رنگ کرده‌اند و ممکن است رنگ بدهد.

فرش‌ها با پرز خشن سخت‌تر تمیز می‌شوند، پس یادتان باشد که پرز فرش باید درخشان و انعطاف‌پذیر باشد.

منبع: کارپتور