نمایشگاه های فرش ماشینی، چرا و چگونه؟

بهنام قاسمی

صنعت فرش ماشینی در سال‌های اخیر در وضع  نابسامان  اقتصادی کشور نشان داد که از مهمترین بخش‌های تولیدی و صنعتی کشور است و حداقل اگر از رقبای خود در بازارهای بین المللی عقب افتاده است می‌تواند در مقایسه با سایر بخش‌های زمین‌گیر شده تولیدی در ایران قد راست کند! اما در این شرایط نیز صنعت فرش ماشینی دستخوش تهدیدات زیادی است که قبلاً در مجله کهن و سایت نساجی کهن بدان پرداخته‌ایم.

یکی از مشکلاتی که به طور غیر مستقیم به صنعت فرش ماشینی ایران ضربه می‌زند تعداد زیاد نمایشگاه‌های داخلی در نظر گرفته شده برای این بخش است به طوری که کم و بیش در هر شهری یک نمایشگاه فرش ماشینی برگزار شده و یا قصد برگزار شدن دارد. از دید برگزار کنندگان و شرکت‌های نمایشگاهی کشور برای صنایعی که دارای پتانسیل هستند، تعریف نمایشگاهی اقدامی منطقی است اما آیا واقعا هنوز هم برگزاری نمایشگاه فرش ماشینی در کشور منطقی است؟ به نظر نویسنده جواب منفی است و با وجود نمایشگاهی قدرتمند نظیر نمایشگاه فرش تهران که آینه‌ای تمام قد از این صنعت را به نمایش می‌گذارد  و نیز نمایشگاه های بین المللی که بسیاری از شرکت ها از آن بازدید می‌کنند و یا در آن غرفه گذار هستند جایی برای برگزاری نمایشگاه دیگری باقی نمی‌ماند. شاید بتوان گفت اگر هم نمایشگاه دیگری را در این بخش از صنعت نساجی نیاز داشته باشیم نمایشگاهی تخصصی برای صنایع جانبی فرش ماشینی خواهد بود و نه خود محصول نهایی. که آن هم به دلیل حاشیه سود کم برای برگزار کنندگان تا به حال مورد توجه قرار نگرفته است.

اما آنچه بیشتر مورد نگرانی است استفاده ابزاری برگزارکنندگان نمایشگاه از نام فرش ماشینی و به زبان ساده گول زدن شرکت های فرش ماشینی و نیز اهالی صنعت است. بدین ترتیب که امروز می‌توان نام فرش ماشینی را در دنباله نام تمامی نمایشگاه ها و رویدادها و حتی مطبوعات غیر تخصصی فرش ماشینی هم مشاهده کرد و در عمل با نمایشگاه هایی مواجه می‌شویم که نارضایتی همگان را در بر دارد. مثلا یک شرکت فرش ماشینی را به بهانه نمایشگاه تخصصی ثبت نام می‌کنند در حالی که نمایشگاه به یک بازار فروش بهاره تبدیل می‌شود و از این موارد بسیار اتفاق افتاده است.

به نظر می‌رسد شرکت های برگزار کننده نمایشگاه باید به جای استفاده ابزاری از واژه هایی مانند “بین المللی و یا نمایشگاه فرش و موکت” به درستی و با صداقت با اهالی این صنعت برخورد کنند و نه اینکه تنها به دلیل تمول مالی فعلی و ظاهری فرش ماشینی این پسوند را به نام هر نمایشگاهی بچسبانند. چه بهتر که اگر واقعا قرار است نمایشگاهی برای فروش شب عید داشته باشیم به درستی به شرکت ها اطلاع رسانی کنیم و از ایجاد شبهه و نهایتا نازضایتی و هدر دادن پول تولید کننده به نفع خودمان خودداری کنیم تا واقعا شرکت هایی که قصد فروش دارند به نمایشگاه بیایند.

از این بدتر نمایشگاه های ناموفق نساجی هستند که از آنجایی که در برگزاری نمایشگاه تخصصی موفق نبوده اند و به دلایل مختلف نظیر برگزاری ضعیف، نارضایتی شرکت های غرفه گذار، عدم توجه به تعداد و کیفیت بازدیدکنندگان و … در حال نابودی هستند قصد دارند با  اضافه کردن نام فرش و موکت خود را احیا کنند و هیچ قصد و هدف و برنامه ای برای فعالان این صنعت و موفقیت  فرش ماشینی کشور ندارند.

گرچه  این تفکر غلط در بین برگزار کنندگان نمایشگاه در ایران وجود دارد اما تولید کنندگان نیز اغلب با عدم استقبال، به نمایشگاه هایی با هدف های سودجویانه نه می‌گویند و بازنده بزرگ این بازی تنها برگزار کننده نمایشگاه است.

هر چند که روی دیگر سکه یعنی نگاه شرکت های ایرانی به حضورنمایشگاهی،  انتظارات بیش از حد و غیر معمول آنها از این رویداد ها و … هم در جای خود جای بحث فراوان دارد و  می‌توان گفت تا وقتی دیگاه اغلب شرکت های تولید کننده ایرانی به نمایشگاه تنها صرف هزینه است و نه سرمایه گذاری برای آینده، این چرخه معیوب ادامه خواهد یافت. در مقالات آینده به بررسی این موضوع نیز خواهیم پرداخت.