آسیب شناسی و بررسی مشکلات در حوزه‌ی صادرات فرش
هدف از نگارش این یادداشت، آسیب شناسی و بررسی مشکلاتی است که ما و همکاران در حوزه‌ی صادرات فرش با آن مواجه هستیم. در ادامه طیِ چند عنوان کلی این عوامل را شرح خواهم داد.
صادرات به طور کلی در کنار نام و ویژگی های جذاب آن، عواملی را برای تولیدکننده فراهم می سازد تا بتواند محصول خود را در سطح بین المللی به فروش برساند و با کسب اعتبار، آن را توسعه دهد.
اما مسئله آن است که این حوزه تفاوت هایی با بازار داخلی دارد؛ شرایط متفاوتی که موجب می شود در زمینه ی رتبه، نظم و شخصیتِ حرفه ای، جایگاه خاص خودش را بطلبد و بدیهی است در صورت عدم رعایت این اصول، شرکت با مشکلات جدی مواجه شده و به طور کلی بازار خارجی را از دست خواهد داد. برای جلوگیری از این وضعیت ویژگی هایی که یک تولیدکننده برای صادرات لازم است مدنظر داشته باشد به شرح ذیل می باشد:
- مشخص کردن بازار هدف
- بررسی ظرفیت آن بازار برای محصول تولید شده
- در نظر داشتن اقلیم، آب و هوا و فرهنگ خاص هر منطقه
- تولید محصول طبق شرایط فوق و نیاز مشتری
- و درنهایت تحویل اصولی محصول به مشتری
در وهله اول لازم است بدانیم کدام بازار با محصول ما هماهنگی بیشتری دارد؛ به‌عنوان مثال کشورهای حاشیه خلیج فارس، اغلب فرش هایی با رنگ بندی شاد می پسندند. رنگ هایی چون آبی فیروزه‌ای، لاکی، سبز و زرد که این رنگ بوم‌ها مطمئناً در بازار داخلی جایگاه خاصی ندارند. با در نظر گرفتن این مسئله باید استراتژی تولید شرکت را به گونه ای پیش برد که بتوان در کنار حفظ فروش داخلی، شرایط صادرات را هم داشته باشد.
در مرحله دوم با در نظر داشتن ظرفیت تولید و بازار هدف، می توان تمرکز خود را بیشتر بر کشورهایی داشته باشیم که از توانایی خرید بهتری بهره مند هستند.
در بحث شرایط جغرافیایی و فرهنگ مردم به عنوان مثال دو کشور عراق و کردستان همسایه یکدیگرند ولی بخاطر شرایط آب و هوا و سلیقه ای ،مردم کردستان بیشتر رنگ های روشن و لایت (light) اما در عراق از رنگ های شاد تر استقبال می شود
علاوه بر آنچه گفته شد، در بخش تولید و تحویل محصول، رعایت سه مؤلفه‌ی زمان‌بندی، قیمت و کیفیت بسیار مهم است:
زمان‌بندی به این معناست که فرش، بدونِ تأخیر حتی یک روزه،آماده‌ی تحویل شود.
در بحث قیمت در نظر داشته باشیم که در بازار رقابتی ،ارزان فروختن هنر نیست، چه بسا ارزش هنر ایرانی با این روش رو به زوال میرود و همچنین بدلیل عدم ثبات اقتصادی امکان تامین فرش با قیمت اولیه در هر سال امکان پذیر نخواهد بود در کنار اینکه میزان فروش بر حسب سفارش ، کم و فروش به صورت استوک بالا میرود.
در بحث کیفیت هم فرشی که تولید می شود مواد اولیه و شرایط بافت خاص خود را دارد، حتماً باید صداقت در بیان شما برای معرفی و تولید تا تحویل نهایی این محصول وجود داشته باشد.
اگر در یکی از این مواردِ گفته شده، ما سهواً یا عمداً کوتاهی کنیم در عین حال که عرصه را برای رقیبان خود در سایر کشورها باز می گذاریم تا مشتری را با شرایط بهتری حمایت کنند، اعتبار کشور در این صنعت را زیر سوال خواهیم برد نه صرفا شخص یا شرکتی خاص.
تولید کننده های محترم حتما در نظر دارند که حوزه صادرات بودجه هزینه و سرمایه گذاری مخصوص به خود را دارد افرادی که در این زمینه گماشته میشوند لازم است که از مهارت و توانایی بالایی برخوردار باشند. اگر بدانیم مدیر فروش ، قلب تپنده شرکت ماست ، صرفا با استخدام یک مترجم زبان انگلیسی یا هر زبان دیگری و با قرار دادن یک حقوق بسیار پایین، انتظار فروش صادراتی اصطلاحا میلیون دلاری را نمیتوانیم داشته باشیم حتما در این زمینه لازم است افرادی باشند چه از نظر علمی و چه از نظر تجربی شرایط و کلاسهایی را گذرانده باشند تا بتوانند برای شرکت موفق عمل کنند.
تأکید من بر مفهوم اعتبار، به دلیل این است که، با علم به جایگاه ایران و فرش کاشان در صنعت فرش بافی ، شرکت ما در حفظ این امر چه اقدام بسزایی دارد؟ البته روشن است که این مهم، کار آسانی نیست. چراکه چندین سال، زمان نیاز است که یک شرکت با سرمایه گذاری و چندین حضور در نمایشگاه های خارجی، بازاریابی و صرف هزینه های متعدد بتواند به جایگاهی برسد که مشتری حتی بدون حضور فیزیکی، فرش مورد نیازش را خریداری کرده و با خیالی راحت دریافت کند. شاید حصول به این امر، همان چیزی باشد که پایداریِ سود و دوام یک شرکت را تضمین میکند که متأسفانه برخی شرکت‌های بزرگ نیز از آن غافل‌اند.
یکی دیگر از مشکلات فاجعه باری که به طور آهسته در صنعت فرش رخ می‌دهد، تمایل بعضی از شرکت‌ها به فروش ماشین‌آلات و در کنار آن هنر فرش بافی ایرانی به دیگر کشورهاست. اینکه ما به دلیل مشکلات اقتصادی فروش یک محصول استراتژیک را از دست داده و صرفاً به فکر حل مشکل حال باشیم تیشه ای است که به ریشه‌ی خود و آینده‌ی این صنعت می‌زنیم.
بررسی و توجه مسئولین به این مسئله، امری ضروری است. تا از پیشروی آن جلوگیری کرده و با در نظر گرفتن شرایط بهتری برای تولیدکننده‌های ایرانی، این هنر در جایگاه واقعی خود قرار بگیرد تا جوانان ایرانی بتوانند باانگیزه‌ی بیشتری، کشوری بسازند آبادتر از قبل.
در آخر، تشکر ویژه ای دارم از عوامل مجله فرش کهن که این فرصت را در اختیار من گذاشته تا بتوانم سخنی در باب صادرات فرش و مسایل مربوط به این حوزه با خوانندگان عزیز داشته باشم
علی محمد ماهرو کاشانی- کارشناس حوزه صادرات فرش ماشینی
——————————-
این مطلب را نیز بخوانید
پیشنهاد سردبیر: آقای محمود مصلح مدیر عامل شرکت «فرش اکباتان»: نبودِ زیرساخت‌ها، مانع بزرگ صادراتی
——————————-
تحریریه مجله نساجی کهن
ارسال مقالات و ترجمه جهت انتشار در سایت : info@kohanjournal.com
