بافت قالی و تابلو فرش با تار و پود عشق

یکی از هنرهای اصیل ایرانی «فرش» است و از این منظر طرقبه یکی از باسابقه ترین مراکز تولید فرش بوده که متاسفانه به دلیل برخی سیاست های غلط و دشواری قالی بافی این هنر اصیل در طرقبه در حال نابودی است، خوشبختانه اکنون بافت تابلو فرش ها چند سالی است که با حمایت دولت و همت فرزندان نسل قالی باف طرقبه دوباره در حال شکل گیری است. هر چند شاید این هنر تازه و نوبنیاد هم حال و روز مناسبی نداشته باشد. همین امر انگیزه ای شد تا پای صحبت های یکی از هنرمندان جوان و پرتلاش و کارآفرین شهر بنشینیم که مدتی است به طور مستمر در حال گسترش فعالیت های کاری و تجربه اندوزی در این حوزه است این کارشناس فرش و یکی از هنرمندان شهرستان طرقبه شاندیز از فعالیت هایش چنین می گوید: «عاطفه مداح» هستم، به همراه دیگر هنرمندان از سال ۸۷ فعالیت در حوزه بافت تابلو فرش را شروع کرده ایم تاکنون حدود ۳۰۰ بافنده داریم که بافت فرش و تابلوفرش را آموزش دیده و مدرک گرفته اند و البته ۵۰ نفر از این بافندگان هم اکنون مشغول کارند و در حال احیای این هنر با ارزش هستند.

وی در ادامه می افزاید: با توجه به رکود هنر سبدبافی با ارغوان و ساقه گندم که در طرقبه تقریبا بازار خود را از دست داده است این هنر به مراتب درآمدزاتر و ارزشمند تر است. هنر بافت تابلوفرش نیاز به فضای زیاد و سرمایه زیادی ندارد، بنابراین اکثریت بافنده های ما از فعالیت اقتصادی و هنری خود بسیار راضی هستند. امروزه عمده فعالیت مان در زمینه بافت تابلوفرش و بافت فرش های تزیینی است که سعی داریم بافت گبه و گلیم را نیز در شهرستان رونق بدهیم که البته همه این ها منوط به حمایت های دولتی است. وی می گوید: برای بافت تابلو فرش ۱۰ جلسه ۲ ساعته، یک آدم کاملا بی اطلاع از هنر قالی بافی را تبدیل به یک بافنده آشنا به صنعت قالی بافی می کند. «مداح» می افزاید: اکثر بانوان در طرقبه با استعدادند و از آن جایی که استعداد هنر قالی بافی را از پدر و مادرها به ارث برده اند، خیلی زود ماهر می شوند.

متاسفانه آقایان زیاد از این هنر استقبال نکردند. در حالی که قبلا آقایان قالی باف های توانمندی بوده اند و می شود حدس زد اگر علاقه نشان بدهند، خیلی زود می توانند در این هنر موفق شوند. این هنرمند کارآفرین می افزاید: سال گذشته فرمانداری و شوراهای شهر طرقبه و شاندیز مبلغ ۴۰ میلیون تومان برای حمایت از این هنر در شهرستان اختصاص دادند که این مبلغ به صورت وام پرداخت می شد ( نفری ۲۰۰ هزار تومان) که با این رقم آموزش می دیدند، مواد اولیه می خریدند و در خرید آثار هم حمایت می شدند. یک شرکت هم زیر نظر کمیسیون امور بانوان بخشداری ها و فرمانداری شهرستان احداث شد به نام «زرباف ییلاق» که هنرمندان را از تنهایی و انزوا نجات داد و آن ها احساس کردند پشتوانه جدی دارند. البته مدتی بعد متاسفانه حمایت ها قطع شد و از آن جا که قالی بافی در طرقبه یک هنر نوپاست و نیازمند تداوم حمایت هاست، بسیاری از فعالان با دلسردی در نتیجه گرانی مواد اولیه ناچار به خالی گذاشتن «دارها» شدند. وی می افزاید: باید با حمایت جدی از هنرمندان نگذاریم برخی شرکت ها با قیمت های نازل دسترنج هنرمندان طرقبه ای و شاندیزی را به دست آورند. نباید بگذاریم اتفاقی که برای «قالی» افتاد برای تابلو فرش هم بیفتد. «عاطفه مداح» یادآور می شود اولین کسی هستم که به خاطر علاقه، سال های پیش موفق به کسب مدرک مربوطه شدم و هم اکنون حدود ۵ میلیون تومان سرمایه ام را به این کار اختصاص دادم که همه این سرمایه ها از دل فروش همین تابلو فرش درآمده است. هم اکنون برای ۵۰ نفر اشتغال زایی کرده و به عنوان یک کار آفرین معرفی شده ام. وی خاطرنشان می کند: اکنون نیازمند حمایت هستم اما متاسفانه چندان شاهد این حمایت ها نبوده ام. من معتقدم اگر یک بازار مستقل برای ارائه آثارمان به صورت مستقیم و بی واسطه به مشتریان داشته باشیم که البته با حمایت جدی بخشداری ها و به ویژه فرمانداری امکان پذیر است چون اصلا بودجه لازم برای تشکیل یک نمایشگاه عرضه مستقیم فرش را نداریم و اگر بتوانیم دوباره از وام های حمایتی بهره مند شویم این هنر در منطقه پررونق خواهد شد.

نیازمند معرفی هستیم

کیفیت فرش طرقبه با تبریز و امثال آن به خوبی رقابت می کند اما متاسفانه کسی فرش طرقبه را نمی شناسد پس باید هنر قالی بافی و بافت تابلوفرش شناسانده شود.

ما دوست داریم فرش ها را در نمایشگاه های متعدد به نمایش بگذاریم اما متاسفانه امروز فرش ما با برند تبریز و نقاط دیگر گاه با قیمت های بالا به فروش می رسد، در حالی که به هنرمند طرقبه ای منفعت زیادی نمی رسد و سود اصلی را دلالان می برند.

جالب است بدانید رشته تحصیلی من علوم سیاسی بوده است و از روز اول نگاه اقتصادی و نگاه بازاری به این هنر نداشتم. فقط علاقه به هنر قالی بافی بود و بس. فرش را عمیقا دوست دارم گره زدن پای دار را دوست دارم و الان هم با این همه مشغله وقتی به خانه می رسم، دوست دارم پای دار، قالی ببافم.

وی می افزاید: برای هنر امروز قالی بافی در طرقبه خیلی تلاش کردم و مشقات زیادی را تحمل کردم. در ابتدا مردم متاسفانه به علت سابقه ظلم هایی که به قالی بافان شده بود، نگاهی کاملا منفی به قالی بافی داشتند و البته هنوز هم بخشی از این نگاه منفی وجود دارد ولی به تدریج وقتی اقشار بالای جامعه که نیاز مالی زیادی هم به این کار ندارند با عشق و علاقه قالی می بافند، احساس خوبی پیدا می کنم و می بینم تلاش های چند ساله نتیجه داده است. حرف آخر این که از همه بانوان و آقایان خواهش می کنم نگاه خود را به هنر قالی بافی عوض کنند. این هنر یک هنر اصیل و پرافتخار است. به این هنر فاخر احترام بگذارید و یک بار دیگر بیاییم از اول شروع کنیم. دارهای قالی را به پا کنیم و دوباره قالی ببافیم. اما این بار با عشق تا بار دیگر شهرت قالی طرقبه تا آن سوی مرزها برود.

منبع: کارپتور