ملاحظات افزایش قیمت و فروش فرش ماشینی در دوران کرونا

همانگونه که از خبرها پیداست، متاسفانه بسیاری از صنایع تولیدی و خدماتی به دلیل شیوع اپیدمی کرونا آسیب دیدند و صنعت فرش ماشینی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. شهرک‌های صنعتی آران و بیدگل که قطب تولید فرش ماشینی کشور محسوب می‌شود در ماه‌های اخیر دچار رکود شده و واحدهای صنعتی فعال در آن نیازمند اقدامات عاجل به‌منظور برون رفت از این بحران هستند.

صادرات فرش ماشینی ایران در اردیبهشت گذشته به کمترین میزان خود رسیده و بسیاری از واحدهای صنعتی، تولید خود را متوقف کردند. از سوی دیگر تقاضا برای خرید فرش ماشینی نیز به تبع بحرانی ناشی از کرونا و همچنین کاهش قدرت خرید عمومی، کاهش یافته است.

از مشکلات دلالی و نقص نظام توزیع کالا که گریبان‌گیر تمام صنایع ازجمله فرش‌ ماشینی است که بگذریم، در پی بروز بحران‌ها اپیدمی و همچنین تشدید معضلات اقتصادی ناشی از آن، و همچنین به‌هم خوردن تعادل عرضه و تقاضای بازار فرش ماشینی در ماه‌های اخیر، یکی از پیامدهای ناگزیری که این صنعت با آن روبرو شده است، افزایش ناگزیر و قابل‌توجه قیمت‌ها است. افزایش قیمت فی‌نفسه یکی از چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگان به‌شمار می‌رود و معمولاً بخش تولیدی به‌دلیل افزایش در قیمت مواد اولیه و هزینه عملیات، اجباراً و با انگیزۀ حفظ و بقای بنگاه اقتصادی به آن تن می‌دهد. افزایش جهشی قیمت‌ها اگر کنترل‌ نشود و بدون برنامه‌ریزی اعمال گردد می‌تواند آسیب‌های قابل‌ملاحظه‌ای به حسن‌شهرت و سهم بازار شرکت‌ها وارد آورد.

بیشتر بخوانید: تاثیر کرونا بر تولید و توزیع فرش ماشینی زیاد بوده است

صنعت فرش ماشینی نیز به تبع روندهای موجود در اقتصاد از جمله، کاهش تقاضای ناشی از اپیدمی، کاهش قدرت خرید عمومی، کاهش صادرات، نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت مواد اولیه و هزینه عملیات، با افزایش قیمت مواجه شده است. طبقه اخباری که اخیرا توسط رئیس اتحادیه فرش ماشینی تهران شنیده شده است، قیمت انواع فرش ماشینی تا ۴۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.

خوشبختانه، توان فنی واحدهای فرش ماشینی در تولید انواع فرش ماشینی فانتزی که قبلاً در ید قدرت شرکت‌های ترکیه‌ای بود، و همچنین افزایش نرخ ارز که واردات این اقلام را غیرقابل توجیه کرده است، باعث شده که در این حوزه چندان با فشار رقابت خارجی مواجه نباشیم، ولی همین نوسانات قیمت نیز می‌تواند به حسن‌شهرت و سهم‌بازار شرکت‌های فعال در این حوزه لطمه بزند. قیمت الیاف متغیر است و به درستی نظارت نمی‌شود لذا در شرایط مشابه ممکن است قیمت تمام‌شده واحدها و در نتیجه قیمت‌های فروش ارائه شده توسط آنها متفاوت شود. چنانچه عرضه فرش ماشینی نسبت به تقاضا در کشور کمتر بود، این شرایط می‌توانست به جهش‌های قیمتی بزرگتری بیانجامد.

علی ایحال، همان‌طور که اشاره کردیم، افزایش قیمت در این شرایط مطابق میل هیچ تولیدکننده‌ای نیست ولی به‌ناچار باید اعمال شود چراکه در غیر اینصورت، بقای واحدهای تولیدی به‌خطر خواهد افتاد کما اینکه با همین وضعیت نیز بسیاری از واحدها ناگزیر به کاهش ظرفیت تولید خواهند بود.

در اینجا خالی از فایده نیست که برخی ملاحظاتی که در دوره نوسانات صعودی قیمت‌ها باید از سوی شرکت‌های تولیدی مدنظر قرار گیرد را مطرح کنیم.

بیشتر بخوانید: کاهش جهانی تقاضا برای پنبه در پی بحران کرونا

چانه‌زنی در تامین مواد اولیه را جدی بگیرید

وقتی موج افزایش قیمت در بازار ایجاد می‌شود، به‌دلیل فقدان سازوکارهای شفاف در بازار، معمولاً این نوسانات و شدت آنها در تمام بازار یکسان نیست. برخی شرکت‌ها با سرعت بیشتر و برخی با سرعت کمتر، قیمت‌ها را افزایش می‌دهند. با توجه به اینکه شرکتها‌ی تولیدی اغلب در یک زنجیره تامین مشخص فعالیت‌ می‌کنند و صنایع بالادستی و پایین دستی آنها کما بیش ثابت است، در هنگام بروز چنین نوساناتی در قیمت ممکن است افزایش قیمت‌های اعمال شده را ناگزیر بپندارند و چندان برای تغییر آن تلاش نکنند. اما تجربه نشان داده است که چانه‌زنی خریدار در این موقعیت‌ها و تغییر موقت سیاست‌های خرید و تنوع بخشی به تامین‌کنندگان در این بازه زمانی می‌تواند تا حدودی سرعت و شدت جهش‌های قیمتی را کند کرده یا به تاخیر بیاندازد. لذا تغییر سیاست‌های خرید مواد اولیه در این دوران از مهم‌ترین نکاتی است که نباید دست‌کم گرفت.

راهکارهای کاهش قیمت‌تمام‌شده را سریعاً بررسی کنید (قطعا موثر است)

قیمت‌تمام‌شده متاثر از عوامل متعددی است که قطعاً در ذهن یک کارشناس یا مدیر نمی‌گنجد و در این راستا باید از نظرات تمام ذینفعان زنجیره تامین، ازجمله مشتریان، مدیران و کارکنان استفاده شود. در این رابطه، گاهی اوقات حتی مشتریان می‌توانند با هدف حفظ حیات زنجیره تامین، پیشنهادات موثر و کاربردی ارائه دهند که البته در صورت عدم جلب مشارکت آنها، دستیابی به این راه‌حل ها امکان‌پذیر نخواهد بود. کاهش قیمت‌تمام شده می‌تواند کاهش مزایای جانبی محصول و یا حتی کاهش کیفیت هسته محصول باشد که به فراخور نوع محصولات و مشتریان مربوطه قابل بررسی است. این کاهش کیفیت در قالب برند دوم نیز امکان‌پذیر است تا از آسیب‌رسیدن به برند اصلی شرکت جلوگیری شود و از طرفی امکان فروش بیشتر محقق شود.  جلب مشارکت مشتریان در امر صرفه‌جویی و تنظیم کیفیت محصولات خروجی، در پذیرش افزایش قیمت‌ها توسط آنان نیز موثر خواهد بود.

مراقب مشتریان کلیدی و ارزشمند خود باشید

ممکن است افزایش قیمت‌ها ناگزیر باشد، اما حتماً برای مشتریان کلیدی و ارزشمند (که معمولاً جزو بیست درصد اول فهرست مشتریان هستند) تمایزاتی هرچند اندک قائل شوید و تلاش برای متقاعد کردن ایشان را جدی بگیرید. ساعت‌ها وقت‌گذراندن با مشتریان در این مقطع و تبادل نظر و توجیه و تفسیر رویدادها، می‌تواند روابط ارزشمند آتی با این مشتریان را حفظ کند. مراقب باشید چراکه شرکت‌های زیرک در این دوران با استفاده از همین نقطه ضعف می‌توانند به سهم بازار شما نفوذ کنند، و بودجه‌های تبلیغاتی خود را در قالب تخفیفات نقدی با هدف جلب مشتریان ارزشمند شما به آنان ارائه دهند. برقراری ارتباط میان این شرکت‌ها و تامین‌کنندگان دیگر که رقیب شما هستند و یا از دست رفتن مشتری، به‌سادگی قابل جبران نخواهد بود و به تناسب حجم فعالیتی که دارد، از منافع شرکت آتی شما کاسته خواهد شد. بنابراین، مشتریان کلیدی را عضوی از سازمان خود بدانید، و نهایت تلاشتان را چه به لحاظ حمایت‌های مادی و چه حمایت‌های معنوی و اطلاعاتی برای به‌حداقل رساندن نارضایتی ایشان در این شرایط به‌کار گیرید.

از تمام ظرفیت‌ها استفاده کنید

در این شرایط هیچ امکانی را نادیده نگیرید. هرچند حمایت از صنایع کشور یکی از وظایف ذاتی مسئولین و دولتمردان به‌شمار می‌رود، ولی دریافت این کمک‌ها و تسهیلات و امکانات نیز نیازمند پیگیری‌ و پشتکار است. به هیچ عنوان ناامید نشوید و از تمام ظرفیت‌های حکومتی و حمایتی پیرامونتان استفاده کنید یا حداقل در جهت کسب آن تلاش کنید. در همین شرایط، بسیاری شرکت‌ها می‌توانند حمایت‌های درخور توجه و موثری از منابع گوناگون کسب کنند.

در پایان برای تمام فعالین صنعت فرش ماشینی که با دشواری‌های متعددی روبرو هستند، آرزوی موفقیت داریم.

نویسنده: علی قسام

بیشتر بخوانید: آثار مخرب کرونا بر صنعت نساجی اروپا

بیشتر بخوانید: گره کرونا بر تار و پود قطب صنعت فرش ماشینی کشور