شهرک های صنعتی هرمزگان با انبوه مشکلات

هرمزگان از استانهایی است که دربحث صنایع کوچک بویژه شهرک های صنعتی از ابتدا تاکنون با چالش های زیادی روبرو بوده و نتوانسته به لحاظ مشکلات و پیچ و خم اداری و مدیریتی نقش آفرینی و بازوی صنایع بزرگ در منطقه باشد.

به اعتقاد برخی کارشناسان، سیاست دولت ها در گذشته در بحث صنعت و معدن ایجاد واحدهای صنعتی در جوار شهرها با هدف توسعه اشتغال، تولید و مدد صنایع بزرگ بوده اما این برنامه بویژه در استان هرمزگان به خوبی تحقق پیدا نکرده است.

* پیشینه صنعت در هرمزگان

تاپیش از انقلاب اسلامی صنعت در هرمزگان به سه کارخانه یخ و یک کارخانه تولید تن ماهی خلاصه می شد که همه اینها درشهر بندرعباس مستقر بودند اما بعد از آن بحث داشتن واحد صنعتی و تولیدی در استان شدت گرفت و افرادی با گرفتن مجوز به دنبال داشتن واحد صنعتی بودند.

اوائل انقلاب بواسطه مسائل و مشکلات موضوع ایجاد اشتغال و تولید داخلی چندان در استان هرمزگان مطرح نبود تا اینکه طرح واگذاری واحدهای صنعتی از سال ۶۳ مصوب و آغاز شد، برخی افراد در استان با استفاده از فرصت هایی که در اختیارداشتند در مواردی بدون مطالعه و برنامه ریزی اقدام به دریافت مجوز برای تاسیس واحد صنعتی کرده ولی موفق به ادامه کار نشدند.

البته به این افراد هم نباید زیاد خورده گرفت زیرا در آن زمان نیروی متخصص و ماهر که بتواند راهنمای خوب برای استقرار صنعت باشد نبود و از یک سو چنین امکانات و تجهیزات مناسب در حوزه صنعت متناسب با استان بویژه در حوزه دریا و کشاورزی باشد فراهم نشده بود.

عمده این افراد به نوعی با اداره صنایع درارتباط بوده و با دراختیار گرفتن مجوز اقدام به ساخت سوله، انبار وساختمانی برای واحد صنعتی کرده و رسانه ها را برای افتتاح آنها دعوت می کردند ، ولی بواسطه نداشتن تخصص با مشکلاتی روبرو شدند و اکنون سه نسل به همین ترتیب گذشته است.

نسل اول کسانی بودند که ارتباط اداری با اداره صنایع داشته و مجوز تاسیس واحد صنعتی را گرفتند، زمین درشهرک های صنعتی بندرعباس به آنها واگذار شد اما حتی نتوانستند بعد ازآن به آنجا سرکشی کنند و پس از مدتی با پیگیری اداره صنایع مجوز آنها لغو شد.

نسل دوم کسانی بودند که ضمن دریافت مجوز و زمین اندک سرمایه ای داشتند و مقداری هم وام گرفتند و مدتی هم مشغول بکار بودند اما مشکلاتی از قبیل باز پرداخت وام ، بالا بودن سود بانک، نداشتن تخصص و بازاریابی باعث شد تا به زمین بخورند.

نسل سوم که اکنون سرپا مانده و گلایه و شکایت های زیادی دارند همچنان مشکلات سود بانکی ، نداشتن سرمایه در گردش ، نبود بازار مناسب برای فروش وبالا بودن هزینه و پایین بودن سود را به جان خریده ولی دوام وقوام اینها در آینده سخت است هرچند دربین شرکت های یاد شده افراد موفقی هم هستند که در سطح کشوربازار را در اختیار گرفته اند.

البته برخی از اینها دراین مدت سختی های فراوان دیده و نبود حمایت لازم از صنایع کوچک و دهها مشکل دیگر تحمل کرده و همچنان خود را سرپا نگه داشته اند اما روند فعلی با توجه به هزینه های بالا و سود کم به نفع آنان نیست.

قرار بود شهرها نواحی صنعتی به عنوان یک سوپاپ کاهنده تقاضای اشتغال در استانها و پشتیبان صنایع بزرگ و رونق اقتصادی برای هر منطقه باشد ولی وقتی درباره استقرار نوع صنایع مطالعه نشود منجر به نارضایتی از یک سو و ناموفق جلوه دادن صنایع کوچک از سوی دیگرمی شود.

* استقرارصنایع فرآوری آبزیان و کشاورزی متناسب با استعداد هرمزگان

صنایع تبدیلی و فرآوری در زمینه ماهی ومیگو، خرما و مواد غذایی که در سالهای اخیر در هرمزگان جا افتاده در گذشته نبود و اینها تاحدی توانستند در بازار رقابت خود را نگه بدارند ولی این بخش نیازمند شدید حمایت است.

این درحالی است که اگر درگذشته بر روی این صنعت بیشترسرمایه گذاری می شد هرمزگان در این صنعت حرف اول درکشور برای گفتن را داشت زیرا با وجود دریای بیکران خلیج فارس و وجود گونه های متعدد ماهی و میگو در بخش فرآوری و صادرات نیز گام های بلندی برداشته می شد.

از شاخ وبرگ های اضافی درختان خرما در هرمزگان که سالانه به شکلی ازبین می رود ومی توانند در تولید نئوپان و ورق های ساخت کابینت آشپزخانه (ام دی اف) استفاده و بر روی این بخش سرمایه گذاری کرد.

از سوی دیگراستان هرمزگان درچهاردهه گذشته صاحب صنعت کشتی سازی و در دو دهه گذشته صاحب صنایع بزرگ نظیر پالایش نفت، سیمان و یک دهه اخیر نیز دارای صنعت تولید فولاد و روی شده که همه اینها نیازمند شهرهای صنعتی در جوار خود هستند که می توانند نیازهای تولیدی قطعات و تعمیرات این صنایع را برعهده گیرند.

با وجود این ظرفیت مهم، شهرهای صنعتی هرمزگان از این فرصت به خوبی استفاده نکرده و یا زمینه برای تعمیرگاهها و ساخت تجهیزات مورد نیازاین صنایع در استان جانمایی نشده و یا شاید مدیران و دست اندرکاران از این نوع خدمات حمایت نکرده و همه اینها در خاموشی شهرهای صنعتی موثر هستند.

تولید ورق پروفیل آلومینیوم ، تولید قطعات خودرو ، متالوژی پودر جهت تولید قطعات خودرو ، بازیافت زباله، رنگ آمیزی ،لنج فایبرگلاس ،بسته بندی وعمل آوری آبزیان، بسته بندی محصولات کشاورزی، خانه های پیش ساخته بتنی، مصالح ساختمانی، قالیبافی و گلیم بافی ، صنایع دستی خانگی ، تولید کولر گازی ، سیستم های هشدار دهنده و لوازم برقی والکترونیکی، بسته بندی آرد ، پوشاک ، نساجی وچرم ،تولید موکت و کفپوش خودرو،کفش و مصنوعات چرمی ، تولید پارچه ، کارتن سازی ، تبدیل ضایعات کارتن و کاغذ ، فرآوری محصولات نفت می تواند دراین شهرکها ونواحی صنعتی موثر باشد.

* چشم انتظاربسته حمایتی دولت تدبیر وامید

اینک مشکلاتی از قبیل نبود هماهنگی بین سیستم بانکی، صنعت ومعدن، شهرهای صنعتی با صاحبان صنایع ، قیمت گذاری مواد اولیه ومحصولات تولیدی، برخورد نکردن جدی با ورود کالاهای جانشین با کیفیت پایین تر از استانهای همجوار و غیره به عنوان مهمترین چالش پیش روی صاحبان واحدهای صنعتی هرمزگان عنوان شده است.

رییس اتاق بازرگانی و صنعت و معدن هرمزگان با اشاره به مشکلات واحدهای صنعتی و معدنی این استان گفت که همه ما چشم انتظار بسته حمایتی دولت هستیم.

‘محمد صباغ زاده ‘ با اشاره به مسائل و مشکلات برجای مانده ازسالهای گذشته ابراز امیدواری کرد که عملیاتی کردن محتویات این بسته منجر به شتاب بخشی به کار تولید واحدهای معدنی و صنعتی شود.

این مسوول با بیان اینکه ۷۰ درصد از صنایع این استان گرفتار مسائل و مشکلات بانکی از جمله جریمه دیرکرد هستند گفت: با تمهیدات اندیشیده شده از سوی استاندار درآینده ای نزدیک این مشکل برطرف می شود.

رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معاددن هرمزگان از تشکیل شورای گفت و گو بین دولت و بخش خصوصی به ریاست استاندار بعنوان یکی از مهم ترین راهکارهای بررسی مشکلات و برون رفت از آنها نام برد.

وی گفت: دراولین جلسه این شورابه پیشنهاد اعضا کارگروهی با هدف پیگیری مسائل و مشکلات بانکی واحدهای صنعتی ومعدنی این استان تشکیل شد که معدنکاران و صنعتگران می توانند برای حل ریشه ای به آن مراجعه کنند.

رییس اتحادیه کارگزاران گمرکی هرمزگان با بیان اینکه وارث مشکلات قدیمی هستیم گفت: از دولت انتظار داریم همچون بهره برداران بخش کشاورزی مشکل معوقات بانکی به خصوص جرایم را از روی دوش صنعتگران بردارند.

نماینده مردم بندرعباس، حاجی آباد، خمیر، قشم و ابوموسی در مجلس شورای اسلامی معتقد است که بهره برداری صحیح و افزایش حضور صنعتگران در شهرک های صنعتی در گرو ساخت این شهرک ها با بهترین کیفیت است.

‘ابوالقاسم جراره ‘ که چندی پیش ازشهرک صنعتی شماره یک بندرعباس دیدن کرده افزود: باید با همفکری با صنعتگران، مدیران بانک ها و دستگاه های متولی مشکلات موجود در عرصه سرمایه گذاری شهرکهای صنعتی را کم و سرمایه های خرد را به این سمت به منظور افزایش اشتغالزایی و تولید سوق داد.

وی گفت: تفاوت سرمایه گذاری در صنایع بالا دستی با میان دستی و پایین دستی در این است که با حداقل سرمایه، اشتغال زایی بیشتری ایجاد شده و از طرفی از خروج مواد اولیه و خام به خارج از کشور جلوگیری می گردد و اگر قرار است اشتغال زایی در کشور انجام شود باید در بخش تولید باشد.

*تعطیلی ۱۰۵ واحد صنعتی هرمزگان در چند سال اخیر

مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی هرمزگان با اشاره به مشکلات فراوان واحدهای صنعتی در استان گفت: ۱۰۵واحد از مجموع صنایع ایجاد شده درچند سال اخیر در شهرکهای این استان تعطیل شده اند.

‘بهمن غلامپور ‘ با تاکید بر احیای شهرهای صنعتی درهرمزگان، میانگین اعتبار مورد نیاز برای آغاز به کار هر یک از صنایع تعطیل شده در شهرکهای صنعتی این استان را پنج میلیارد ریال عنوان کرد.

وی آمار واحدهای نیمه تمام نیازمند به سرمایه گذاری را نیز ۱۰۱ واحد عنوان و افزود: با پرداخت ۱۰ میلیارد ریال به هریک از آنها می توان ضمن راه اندازی خطوط تولید نیاز آنان به سرمایه در گردش را نیز تامین شود.

مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی هرمزگان ابراز امیدواری کرد که بتوان با استفاده از توانایی های موسسه بنیاد برکت بتوان بخشی از مشکلات صنایع مذکور را برطرف کرد.

وی با اشاره به مشکلات موجود در شهرک صنعتی شماره یک بندرعباس گفت: به منظور اصلاح زیرساخت های شبکه آب شهرک صنعتی با شرکت آب و فاضلاب استان رایزنی هایی انجام شده و با اختصاص اعتبار مورد نیاز این مشکل برطرف خواهد شد.

غلامپور تصریح کرد: در خصوص فضای سبز و ساماندهی شرکتهایی که دارای بدهی و در اختیار بانک هستند نیز رایزنی هایی به منظور رفع مشکلات موجود انجام شده است.

مدیرعامل شرکت شهرهای صنعتی هرمزگان گفت که پارسال ۲۳ میلیارد و ۷۴۹ میلیون ریال در شهرکها و نواحی صنعتی بندرعباس سرمایه گذاری شدو ۳۸۶ قرارداد در این اداره ثبت شده که میزان اشتغالزایی این قراردادها هشت هزار و ۴۵۹ نفر می باشد که از کل قراردادها ۱۸۷ واحد صنعتی به بهره برداری رسیده است .

غلامپور افزود: از یک هزار و ۶۲۸ هکتار زمین درپنج شهرک و یک ناحیه صنعتی در بندرعباس ۳۵۹ هکتار زمین به متقاضیان واگذار شده که متقاضیان سرمایه گذاری صنعتی می توانند برای دریافت زمین پس از کسب مجوز تأسیس از سازمان صنعت، معدن و تجارت و مراجع ذیربط ، به این شرکت مراجعه کنند.

انصاری دبیر خانه صنعت و معدن هرمزگان نیز گفت: جریمه های شهرک های صنعتی، کمبود آب، روشنایی و فضای سبز ، نماز خانه و رستوان و اماکن اقامتی از مشکلات شهرک صنعتی شماره یک بندرعباس است که نیازمندحمایت هر چه بیشتر مسوولان از بخش صنعت است.

*حل مشکل شهرک های صنعتی هرمزگان با یکهزارو ۵۵۰میلیاردر ریال اعتبار

چندی پیش در کمیسیون اموراقتصادی استانداری هرمزگان اعلام شد که در صورت تامین و پرداخت یکهزار ۵۵۰ ملیارد ریال می توان ضمن راه اندازی ۲۰۶ واحد صنعتی تعطیل شده و نیمه تمام به همراه تامین سرمایه در گردش واحدهای نیمه تمام در شهرکها و نواحی صنعتی هرمزگان زمینه اشتغال مستقیم و پایدار افزون بریکهزار و ۵۰۰ نفر را فراهم کرد.

دراطلاعات منتشره آمده است که تاکنون ۶۶۵ قرارداد با متقاضیان سرمایه گذاری منعقد شده که درنتیجه ۳۳۴ واحد صنعتی در ۲۱ شهرک و ناحیه صنعتی مصوب این استان بادو هزارو ۲۰۹هکتار مساحت به بهره برداری رسیده است.

* استان هرمزگان می تواند محور تجارت الکترونیک باشد

چندی پیش بزرگان صنعت الکترونیک جهان در هرمزگان جمع شده بودند و این استان را بواسطه شرایط مناسب،بهترین نقطه برای سرمایه گذاری در این بخش صنعت از هرحیث مطرح کردند که بنظر می رسد شهرک های صنعتی برای استقبال از ایجاد شهرهای الکترونیکی مقاومت نکنند ازاین فرصت برای جنب وجوش وایجاد فرصت های شغلی و کسب درآمد در بازارهای بین المللی تلاش کنند.

نقش واهمیت تجارت الکترونیکی با شتاب خیره کننده توسعه وسایل ارتباط جمعی برکسی پوشیده نیست و اگر از این بستر بهره برداری لازم صورت نگیرد در عرصه اقتصاد جهانی بازی را به رقبای قدرتمند واگذار خواهیم کرد.

ظرفیت های مهم توسعه دربخش های مختلف و دسترسی استان به شاهراه بین المللی تجارت جهانی قابلیت تبدیل شدن به مرکز تجارت الکترونیک کشور را به این استان داده است.

یکی از مدیران سابق صنعت ،معدن وتجارت هرمزگان چندی پیش گفته بود ظرفیت های بسیار مهم و بکر سرمایه گذاری در استان هرمزگان که در پیشانی شاهراه بین المللی کشورقرار دارد، جایگاه این استان را به نسبت سایر نقاط کشور متمایز کرده است که این ویژگی باید در خدمت رشد و بالندگی اقتصاد ملی بکار گرفته شود.

بنا به اظهار شیرعلی زاده خوشبختانه روند توجه به جایگاه مهم استان هرمزگان با استقرار صنایع بزرگ ملی و نیز تسهیل مبادلات تجاری در سایه تدابیر دولت یازدهم، هرمزگان را از استانی محروم به خط مقدم توسعه اقتصادی کشور تبدیل می کند.

از مزایای تجارت الکترونیک و یکی از مهمترین اهرم های آن فعلیت بخشیدن به این ظرفیت هاست زیرا دنیای امروز از روش های منسوخ سنتی استقبال نمی کند و به سمت تجارت الکترونیک در حال حرکت است.

درتجارت الکترونیک همه فرآیندهای تجاری از بستر شبکه جهانی اینترنت انجام می پذیرد به مزایای این رویکرد پرداخت و بستر مناسب وقدرتمند برای تبادل اطلاعات، حذف واسطه ها و روش دلالی دربازار، بالا رفتن قدرت خرید خریداران و از همه مهمتر پیدایش بازارهای بیشتر برای تولید کنندگان و فروشندگان در مناسبات اقتصاد روز جهان که باخدمات پشتیبانی از طریق شرکت های عرضه کننده صورت می گیرد.

قرارگرفتن در چرخه رقابت جهانی از اهم این موارد است که جای کمترین تردید را برای حرکت شتابان به سمت تجارت الکترونیک باقی نمی گذارد.

اکنون استان هرمزگان دارای ۱۳ شهرک صنعتی و هفت ناحیه صنعتی است.

گزارش از : خلیل تنیده رییس خبرگزاری جمهوری اسلامی هرمزگان