از فرش تا تی شرت: چگونه برندهای پارچه ترک دنیا را تسخیر کردند

در سال ۲۰۲۱، صنعت نساجی ترکیه به رکورد تاریخی رسید: ۱۲.۹ میلیارد دلار صادرات با بیش از ۲۰۰ کشور و منطقه در سراسر جهان.
احمد اوکسوز، رئیس انجمن صادرکنندگان نساجی و مواد خام استانبول، اخیراً گفته است که انتظار می‌رود صادرات در سال ۲۰۲۲ به ۱۵ میلیارد دلار افزایش یابد.

وی در گفتگو با رسانه‌ها درباره دستاوردهای تولیدکنندگان و کارآفرینان ترکیه‌ای گفت: صادرات به آمریکا به تنهایی طی سه سال گذشته به طور پیوسته افزایش یافته و تا پایان سال جاری به بیش از یک میلیارد دلار خواهد رسید.

ایالات متحده یکی از رهبران جهانی در تولید و صادرات مواد خام نساجی، پارچه، نخ، پوشاک، لوازم خانگی و سایر محصولات نساجی است. بنابراین تسلط بر بازار رقابتی ایالات متحده به عنوان یک دستاورد بزرگ برای شرکت های ترکیه تلقی می شود. بر اساس یک مطالعه بازار تاثیرگذار توسط Statista، در اوایل سال ۲۰۲۰، در بحبوحه همه‌گیری، ترکیه در صادرات پوشاک جهانی از ایالات متحده پیشی گرفت.

بیش از ۴۰۰۰۰ شرکت و حدود ۴ میلیون نفر شاغل در صنعت نساجی به این پیشرفت کمک کردند.

مسیر موفقیت صنعت فرش ترکیه چه بود؟

از عثمانی تا جمهوری

توسعه صنعت فرش ترکیه در زمان امپراتوری عثمانی آغاز شد. فرش های دستباف نفیس شرقی همیشه در سرتاسر جهان تقاضای زیادی داشته اند.

در اواسط قرن نوزدهم، تقاضا برای فرش ترکی از سوی طبقه متوسط ​​در اروپا و ایالات متحده، باعث ایجاد کارگاه‌های صنایع‌دستی شد که در آن از ریسندگی ماشینی استفاده می‌شد. این نوآوری منجر به جهش بهره وری، کاهش هزینه های تولید و افزایش رقابت پذیری کالاهای ترکیه در بازار جهانی شد.

علاوه بر فرش‌های سنتی، تولیدات کارخانه‌ای محصولات پشم و پنبه، رنگ‌ها و پارچه‌های تمام شده و سپس پوشاک را پوشش می‌داد. تا سال ۱۸۷۰، کارخانه‌های ترکیه عثمانی بیش از یک میلیون متر پارچه پشمی و پوشاک ساخته شده از آنها تولید کردند.

جنگ جهانی اول و تضعیف و تجزیه امپراتوری عثمانی صدمات زیادی به اقتصاد و صنایع سبک ترکیه وارد کرد. پس از جنگ برای استقلال ترکیه، منسوجات بر اساس توافقنامه لوزان (۱۹۲۳) که اعمال عوارض بر کالاهای وارداتی را ممنوع کرده بود، به کالای اصلی وارداتی برای ترکیه تبدیل شد.

با این حال، رکود بزرگ ۱۹۲۹-۱۹۳۹ به وابستگی به کالا و سیاست “کالا برای مواد خام” پایان داد. دولت ترکیه با تکیه بر بودجه و وام های خود، طرحی را برای توسعه صنعت سبک خود بر پایه محصولات صنعتی، به ویژه پنبه، آغاز کرد.

در سال ۱۹۳۳، دولت Symerbank را سازماندهی کرد که به ساخت کارخانه های ریسندگی و بافندگی دولتی وام داد. این به افزایش ۶۰ درصدی تولید صنایع سبک کمک کرد. در دهه های بعدی (۱۹۴۰-۱۹۵۰)، دولت ترکیه با افزایش عوارض واردات کالاهای صنعتی سبک، ارائه برنامه اعتباری برای کارآفرینان و ارائه اقدامات دیگر، توسعه کل بخش خصوصی را تحریک کرد.

آنکارا با دریافت وام از بانک جهانی برای بازسازی و توسعه و صندوق بین‌المللی پول، در سال ۱۹۷۹ اقدام به ایجاد مارک‌های لباس خود و انتقال کارخانه‌های تولید به جنوب شرقی کشور با نیروی کار ارزان‌تر کرد. در نتیجه صادرات پوشاک ساخت ترکیه به خارج از کشور به شدت افزایش یافت. در سال ۹۵ حدود یک سوم (۲۹ درصد) از کل صادرات کشور را به خود اختصاص داده است.

در دهه ۱۹۹۰، ترکیه ۳ تا ۴ درصد از کل بازار جهانی پوشاک را به خود اختصاص داد. این کشور به یکی از شش صادرکننده بزرگ پوشاک در جهان تبدیل شد و در بین ده پیشرو برتر نساجی جهان از نظر تولید نخ و پارچه قرار گرفت.

امروزه ترکیه یکی از کشورهای پیشرو با صنعت نساجی توسعه یافته است. صنعت ترکیه که از نظر تولید پنبه در رتبه اول اروپا قرار دارد، هیچ مشکلی در زمینه مواد خام ندارد و این کشور را به یکی از پیشتازان تولید نساجی تبدیل کرده است.

جابجایی چین و فتح اروپا

برندهای پیشرو اتحادیه اروپا، در تلاش برای امتناع آگاهانه از تجارت با چین، شروع به ثبت سفارش های بیشتری به شرکت های ترکیه کرده اند. این تمایل به ویژه با مشکلات مرتبط با سین کیانگ و کشت پنبه با استفاده از کار اجباری تشدید شده است.

علاوه بر این، به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا، شرکت‌های اروپایی ترکیه را از نظر جغرافیایی نزدیک با تولید پنبه خود ترجیح می‌دهند. در نتیجه، اروپا در حال حاضر بازار اصلی صادراتی صنعت نساجی ترکیه (۵۰ درصد) است و سه کشور آلمان، بریتانیا و اسپانیا مصرف کنندگان اصلی محصولات آن هستند.

از نظر کیفیت پارچه های ترک در حد ایتالیایی و آلمانی هستند. با این حال، محصولات ترکیه ارزان تر از محصولات اروپایی هستند. این امر نه تنها به دلیل وابستگی این کشور به مواد اولیه وارداتی نیست، بلکه به دلیل وجود شرکت های هلدینگ است که بسیاری از تولیدکنندگان ترکیه را متحد می کند. به عنوان مثال، برند معروف پوشاک ترکیه ای Colin’s بخشی از هلدینگ Eroglu است که علاوه بر منسوجات، به تجارت املاک و خرده فروشی نیز می پردازد.

یکی دیگر از داستان های موفق این برند، خرید برند فرانسوی LC Waikiki توسط گروه طاها است. LC Waikiki پس از تبدیل شدن به یک برند ترکیه ای جان تازه ای گرفت. این شرکت با داشتن بازار در ۳۸ کشور جهان با شعار “همه حق دارند خوب لباس بپوشند” به مشتریان خود لباس های ارزان قیمت اما باکیفیت ارائه می دهد.

با این حال، همه محصولات ترکیه با کالاهای مقرون به صرفه نشان داده نمی شوند. بسیاری از شرکت‌ها وارد بخش قیمت گران‌تر شده‌اند. به عنوان مثال، Mavi وارد لیست برندهای مطرح لباس جین درجه یک در جهان شد. مخاطبان آن جوانانی هستند که لباس های لوکس را ترجیح می دهند.

مجله بریتانیایی تایم ماوی را به عنوان اولین برند ترکیه ای معرفی کرد که بین المللی شد و مدل های برتر بین المللی مانند رومی استرید، باربارا پالوین و آدریانا لیما (“فرشتگان” ویکتوریا سیکرت) چهره این شرکت شدند.

شرکت های منسوجات خانگی Tac، Yatas، Ozdilek، English home و Altinbasak نیز در سراسر جهان بسیار محبوب شدند.

رهبری جهانی

یکی دیگر از پیشتازان صنعت سبک ترکیه قالی بافی است. این یکی از اولین هنرهای سنتی در ترکیه است و برای قرن ها این کشور تعداد زیادی فرش برای جهان تولید کرده است. نمونه های معروف پارچه بافی ترکی به دوره سلجوقیان سلجوقی برمی گردد، اما در دوره عثمانی به اوج خود رسید.

محبوبیت باورنکردنی فرش های دولت عثمانی حتی توسط هنرمندان رنسانس به تصویر کشیده شد: در آثار هانس هولبین جوان، لورنزو لوتو و دیگر هنرمندان مشهور.

در دوران سلطنت عثمانی، کارگاه‌های اوشاک، که فرش‌های دلپذیر اشراف دربار ترک در آن بافته می‌شد، در سراسر جهان مشهور بود. در میان نمونه‌های عتیقه، اغلب می‌توان فرش‌های اوشک را با خطوط کناری پر از تصاویری از عربسک‌های زیبا پیدا کرد.

درآمد این کشور از صادرات فرش در سال ۲۰۲۱، ۳.۴۵ میلیارد دلار بوده است. ترکیه رتبه اول صادرات فرش را در جهان دارد.

صنعت سبک ترکیه یکی از بخش‌های اقتصادی است که سریع‌ترین رشد را دارد. محصولات این شرکت در کارخانجات فنی با کادری مجرب تولید می شود و محصولات صنایع سبک ترکیه محصولات رقابتی هستند که جایگاه های قابل توجهی را در بازارهای جهانی به خود اختصاص داده اند.

صنعت نساجی و پوشاک با برچسب “ساخت ترکیه” قادر به رقابت در بازارهای بین المللی است و احتمالاً در آینده به اوج جدیدی خواهد رسید.