گندم به دست دلالان افتاد

اخبار رسیده حاکی از آن است که خرید تضمینی گندم در سال جاری، نسبت به مدت مشابه سال گذشته به شدت کاهش یافته و کشاورزان رغبتی برای فروش گندم به شرکت‌های تعاون روستایی ندارند.

اتخاذ سیاست‌های یک شبه در وزارت جهاد کشاورزی خودکفایی تولید گندم را به خطر انداخته است. این وزارتخانه با این توجیه که باید میزان خرید تضمینی محصولات کشاورزی کاهش یابد، در دو سال اخیر نرخ خرید تضمینی گندم را پایین آورده است، به طوری که رقم اعلامی کفاف هزینه‌های تمام شده تولید را نمی‌دهد و گندمکاران به تدریج تولید را کاهش داده و به سمت کشت محصولات دیگری از جمله حبوبات روی آورند که در این صورت خودکفایی کشور در تولید این محصول، دچار مخاطره می‌شود.

براساس این گزارش دولت امسال نرخ خرید تضمینی گندم را ۳۹۵ تومان اعلام کرده است در حالی که براساس برآورد کارشناسان کشاورزی هزینه تمام شده محصول گندم بین ۴۵۰ تا ۵۰۰ تومان است و به نظر می‌رسد نرخ تعیین شده حتی از قیمت کارشناسی وزارت جهاد کشاورزی نیز کمتر است هر چند که این نرخ‌ها با پیشنهاد وزارت جهاد از سوی وزارت اقتصاد و دارایی ابلاغ می‌شود، اظهارات وزیر جهاد کشاورزی در خصوص نرخ‌های اعلامی گندم حاکی از آن است که خلیلیان برای اخذ حق کشاورزان در کابینه دولت قدرت چانه‌زنی کمتری دارد و پیش از این نیز بی‌تفاوتی وزیر جهاد در مقابل تصمیمات هیئت دولت در راستای حمایت از بخش کشاورزی مورد انتقاد نمایندگان مجلس بوده است.

از این رو هفته گذشته وزیر جهاد کشاورزی در اظهارنظری در پاسخ به انتقاد گندمکاران از نرخ خرید تضمینی این محصول گفت:‌ این رقم کمتر از پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی است. وی همچنین از سیاست دولت دفاع کرد و افزود: خرید تضمینی محصولات کشاورزی براین مبناست که کشاورز ابتدا مختار است که محصول خود را به خریدار آزاد بفروشد، اما چنانچه موفق به فروش نشد می‌تواند با مراجعه به مراکز تعاون روستایی آن را به وزارت کشاورزی عرضه کند و این وزارتخانه ملزم به خرید است.

کاهش ۸۰درصدی خرید تضمینی در سیلو شهید رجایی

براساس همین گزارش پایین بودن قیمت خرید تضمینی گندم در سال جاری موجب شده که گندمکاران گندم خود را به دلالان به قیمت ۴۲۰ تا ۴۳۰ تومان بفروشند و میزان خرید تضمینی دولت در دو ماهه ابتدای سال به شدت کاهش یابد، به طوری که در یکی از سیلوهای جنوب کشور خرید تضمینی از ۸۵ هزار تن در مدت مشابه سال گذشته به ۲۰ هزار تن در سال جاری کاهش یافته و انبار دلالان مملو از گندم شده است.

به گفته کشاورزان، دولت در سال جاری با پایین آوردن نرخ خرید تضمینی گندم، گندمکاران را به شدت متضرر کرده است، زیرا دلالان نیز به نسبت نرخ اعلامی دولت، قیمت‌ها را کاهش دادند و در صورت فروش هر کیلوگندم به قیمت ۴۳۰ تومان به دلالان، باز هم هزینه تمام شده تولید تأمین نمی‌شود.

واردات با قیمت ۵۳۰ تا ۵۵۰ تومان

در شرایطی که دولت به دنبال کاهش خرید تضمینی گندم است، از سوی دیگر به بهانه ذخیره استراتژیک اقدام به واردات گندم درجه ۳و ۴ با قیمت ۵۳۰ تا ۵۵۰ تومان می‌کند و در زمانی که می‌تواند با قیمت گندم داخلی با قیمت مناسب و ذخیره آن برای شرایط اضطراری به گندمکاران و افزایش سطح تولید کمک کند، به واردات گندم از دیگر کشورها اقدام می‌کند.

خودکفایی در آستانه تهدید

به گفته دکتر حسن مقدم، کارشناس بخش کشاورزی، در سال گذشته جمعی از کارشناسان این بخش نسبت به کاهش سطح زیر کشت تولید گندم به وزارت جهاد کشاورزی هشدار دادند. اما این وزارتخانه بدون توجه به این موضوع، امسال نیز مانند گذشته از حق و حقوق گندمکاران دفاع نکرده و فعالان این بخش را متضرر کرده است.

وی افزود: در صورت ادامه این روند و عدم تأمین هزینه تمام شده تولید از سوی دولت و عدم حمایت از کشاورزان، هر ساله تولید کاهش و وابستگی به واردات در شرایط فعلی تحریم افزایش می‌یابد.

هر چند که وعده‌های وزیر جهاد برای خودکفایی در دیگر محصولات کشاورزی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما به نظر می‌رسد که اتخاذ برخی سیاست‌های غیرکارشناسی در این وزارتخانه خودکفایی در گندم که درسال‌های گذشته محقق شده نیز مورد تهدید قرار گیرد و وابستگی کشور به واردات بیشتر شود.