گروه‌های پیشرو بورس تهران
فصل مجامع شرکت‌های سهامی عام که به عنوان فصل برداشت بورس از آن یاد می‌شود، در شرایطی به پایان رسید که بازده کل بازار سهام منفی ۳/۴ درصد رقم خورد، اما در همین بازار منفی، صنایعی هم بودند که بازدهی‌هایی به مراتب بالاتر از شاخص بورس از خود به نمایش گذاشتند.
بررسی عملکرد بورس در ۴ ماه گذشته حاکی از آن است که گروه‌های زراعت، حمل‌ونقل و سیمان با ثبت بازدهی‌هایی بین ۱۵ تا ۲۷ درصد، به عنوان پربازده‌ترین گروه‌های بازار سهام شناخته شده‌اند.
با بررسی عملکرد چهار ماهه صورت گرفت
معرفی پربازده‌ترین صنایع بورس تهران
در ۱۲۴ روز گذشته بازار اوراق مشارکت سیستم بانکی توانسته با کسب ۶/۶ درصد بازدهی، به عنوان جذاب‌ترین بازار سرمایه‌گذاری شناخته شود.
سرانجام فصل برداشت سهامداران از بازار سرمایه یعنی ترافیک برگزاری مجامع شرکت‌های سهامی عام که در اغلب آنها سود نقدی بین صاحبان سهام تقسیم می‌شود، به پایان رسید و بازار سهام دوره جدید استراحت خود را آغاز کرد.
ماه مبارک رمضان که به طور سنتی برای فعالان بازار سهام یک دوره استراحت به شمار می‌رود، در شرایطی آغاز شد که بورس تهران در ۴ ماهه نخست سال جاری یعنی فصل موسوم به برگزاری مجامع شرکت‌های سهامی عام بازدهی منفی ۴/۳ درصدی را به ثبت رساند، تا جایی که دماسنج بازار در پایان تیرماه سال جاری عدد ۲۵ هزار و ۲۱ واحدی را تجربه کرد، عددی که ۸۸۵ واحد کمتر از مقدار شاخص کل بورس در پایان سال ۹۰ است. این در حالی است که اگر افت‌های اخیر بورس در فصلی غیر از مجامع رخ می‌داد، بازدهی بازار سهام منفی‌تر از شرایط کنونی بود، چون بخش عمده‌ای از ترمیم بازدهی شاخص بورس در روزهای اخیر به تقسیم سود قابل توجه و حداکثری شرکت‌ها مربوط است.
در همین حال، ارزش ۱۲۸ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومانی بازار سهام در پایان سال ۹۰، در پایان تیرماه سال جاری به ۱۱۶ هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان رسیده است که برابر است با افت ۳/۹ درصدی، اما به دلیل برگزاری مجامع و تقسیم سود نقدی شاخص بورس تنها ۴/۳ درصد افت را تجربه کرده است.
بررسی دیگر متغیر با‌اهمیت این بازار سهام یعنی تعداد دفعات معاملات هم حاکی از آن است که در این مدت دفعات انجام معامله ۲۰ درصد افت را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد و سطح انجام معامله در بورس طی ۱۲۴ روز یادشده به یک میلیون و ۲۹۴ هزار دفعه رسیده است.
این در حالی است که ارزش معاملات خرد و بلوک در پایان تیرماه سال ۹۱ به ۴ هزار و ۶۳۳ میلیارد تومان رسیده که این عدد در مقایسه با ۹ هزار و ۱۲۴ میلیارد تومان سهم معامله شده در ۴ ماهه اول سال قبل تقریبا از افت ۵۰ درصدی ارزش خرد و بلوک معاملات حکایت دارد.
روزهای خوش سرمایه‌گذاران بانکی
اما رصد دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری در ۴ ماهه نخست سال جاری از صدرنشینی اوراق مشارکت سیستم بانکی حکایت دارد. تا جایی که با احتساب بازدهی میانگین سالانه ۲۰ درصدی اوراق مشارکت سیستم بانکی، این ابزارهای مالی در ۴ ماهه نخست سال جاری بازدهی ۶/۶ درصدی را از خود به نمایش گذاشته‌اند، اتفاقی که سبب شد بخش عمده‌ای از نقدینگی شناور در کشور جذب سیستم بانکی شود، حال آنکه در این میان البته بازار سهام نیز توانست سهمی در انتشار و عرضه اوراق صکوک و مشارکت آن هم از طریق فرابورس ایران داشته باشد که البته هنوز آماری رسمی در خصوص حجم و اندازه انتشار این اوراق منتشر نشده است.
اما هرچند از اوراق مشارکت سیستم بانکی به عنوان صدرنشین بازارهای سرمایه‌گذاری در ۱۲۴ روز گذشته یاد می‌شود که رصد بازار مسکن از رشد ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت مسکن در پایتخت حکایت دارد، ولی از آنجا که هنوز آمار رسمی و مشخصی از رشد قیمت مسکن در سال جاری منتشر نشده، نمی‌توان قضاوتی دقیق از تحولات این بازار داشت. درباره بازار مسکن نیز همین بس که شروع طوفانی ابتدای سال به همراه رشد ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت مسکن در کنار رشد نزدیک به ۴۰ تا ۵۰ درصدی اجاره بها، سبب شد تا در میانه راه یعنی از اواخر خرداد تاکنون بازار دادوستد ملک به رکودی معنادار فرو برود. رکودی که اغلب کارشناسان آن را ادامه‌دار تلقی می‌کنند.
دلار مثبت باقی ماند
در همین حال در میان بازارهای فعال سرمایه‌گذاری در ایران، بازار ارز به‌رغم فروکش کردن التهابات سال گذشته، در ۴ ماهه نخست سال جاری همچنان عملکرد مثبتی را از خود به ثبت رسانده است، تا جایی که قیمت دلار آمریکا از رقم هزار و ۸۸۵ تومان در پایان سال ۹۰ به هزار و ۹۱۰ تومان در پایان تیرماه ۹۱ رسیده است که این تغییر نرخ حاکی از رشد ۳۳/۱ درصدی این ارز معتبر است.
ولی بازدهی مثبت دلار در شرایطی رقم می‌خورد که هر دو بازار سکه و طلا در این پروسه ۱۲۴ روزه منفی ظاهر شده‌اند. به طوری که سکه ۷۷۰ هزار تومانی پایان سال ۹۰ به رقم ۷۰۵ هزار تومان در پایان تیر ۹۱ رسیده است که برابر است با افت ۴۴/۸ درصدی.
افزون بر این، طلای ۱۸ عیار ایرانی هم شرایطی مشابه سکه را تجربه کرده است، به طوری که قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در پایان تیرماه ۹۱ به ۷۱ هزار و ۹۱۰ تومان رسیده، در حالی که هر گرم طلای ۱۸ عیار در پایان اسفند ۹۰ مبلغ ۷۶ هزار و ۸۵۰ تومان بود. به این ترتیب نرخ طلا هم در این پروسه ۴۳/۶ درصد افت را تجربه کرده است. حال آنکه در همین مدت قیمت هر اونس طلا نیز با ۵۸/۴ درصد افت نسبت به ابتدای سال ۹۰ قیمت هزار و ۵۸۴ دلاری را به نمایش گذاشته است. با این وصف می‌توان بخشی از افت قیمت طلا و سکه در داخل کشور را به کاهش قیمت اونس جهانی طلا نسبت داد.
سهامداران این گروهها خوش‌شانس بودند
در همین حال، محسن نظری کارشناس بازار سرمایه به بررسی وضعیت گروه‌های فعال در بورس تهران پرداخته است.
به گفته وی، در این مدت در حالی که شاخص بورس بازدهی منفی ۴/۳ درصدی را به ثبت رساند، شاهد بازدهی بسیار بالاتر برخی از گروهها به نسبت شاخص بودیم.
نظری اظهار کرد: در این مدت گروه زراعت که تک سهم مگسال را در گروه خود دارد، با بازدهی ۷/۲۷ درصدی بیشترین بازدهی را در ابتدای سال تاکنون نصیب خود کرد. مگسالی که اتفاقا گزارش ۳ ماهه بسیار عالی را منتشر کرده و به دلیل رشد بالای قیمت شیر با روند رو به رشد سودآوری مواجه شده است که به نظر می‌رسد این بازدهی مثبت کماکان ادامه پیدا کند.
اما در مرحله بعدی و پله دوم بهترین بازدهی ۴ ماهه ابتدای سال ۹۱ شاهد بازدهی ۶/۲۴ درصدی گروه حمل و نقل بودیم، گروهی که همچنان به دلیل بازدهی چند وقت اخیر سهام کشتیرانی بیشترین بازدهی را نصیب خود کرده است. البته با توجه به روند نزولی کشتیرانی احتمال افت رتبه بیشترین بازدهی این سهم نیز بعید نیست. همانطور که طی یک ماه گذشته شاهد افت یک پله‌ای رتبه این گروه از رتبه اول به دوم بودیم.
او با اشاره به وضعیت سهام سیمانی در بورس تهران گفت: در نهایت سیمانی‌ها هم در رتبه سوم قرار گرفتند، سهامی که در برهه زمانی اوایل سال ۹۱ معمولا مورد توجه ویژه بازار قرار می‌گیرند، سیمانی‌هایی که فعلا می‌توانند روند رو به رشد خود را با توجه به تعویق اجرای گام دوم طرح تحول و احتمال آزاد‌سازی نرخ سیمان و گزارش‌های مثبت ۳ ماهه ادامه دهند.
قندی‌ها و زیان سنگین
این کارشناس بازار سرمایه، سهام قندی را در زمره زیان‌ده‌ترین صنایع بورس در ۴ ماهه ابتدای سال ۹۱ دانست و تاکید کرد: مثل اینکه قندی‌ها سراغ پایین آمدن از پله بیشترین بازدهی منفی سال ۹۱ را ندارند. گروه قندی تا به این جای کار با بازدهی منفی ۹/۴۰ در رتبه اول ایستاده‌اند، البته نباید از قندی‌ها ناامید شد، چراکه شاید یک افزایش نرخ جزئی در قیمت فروش داخلی شکر بتواند بخش اعظمی از این کاهش قیمتی را جبران کند.
اما در پله دوم کم‌بازده‌ترین‌ها، در گروه ذغال سنگ، افت قیمتی بسیار شدید تک‌سهم این گروه یعنی نگین طبس به دلیل افت قیمت‌های جهانی و شکل‌گیری جو منفی بر روی نمادهای معدنی سبب شد تا این سهم به نیابت از گروه خود در پله دومین بازدهی منفی قرار بگیرد.
وی افزود: پله سوم بیشترین بازدهی منفی هم نصیب خودرویی‌ها شد، خودرویی‌هایی که به خصوص در یک ماه اخیر با افت شدید قیمت سهام همراه شدند و به دلیل چشم‌انداز نامناسب از کمبود قطعات و احتمال کاهش تولید از یک طرف و افزایش نرخ ارز از طرف دیگر با بی‌اقبالی بازار مواجه شدند.
