بر اساس گزارش هفت ماهه گمرک اعلام شد: افزایش ۷۳ درصدی واردات کالاهای اساسی

آمار مربوط به تجارت خارجی در هفت ماه نخست سال‌جاری در حالی از سوی گمرک جمهوری اسلامی اعلام شد که پیش از این مدیران و کارشناسان بازرگانی از جبران کاهش صادرات در نیمه دوم سال خبر داده بودند.

اما با وجود آنکه ارزش تجارت غیرنفتی خارجی ایران در هفت ماه نخست سال جاری از مرز ۴۵میلیارد و ۲۱۸میلیون دلار عبور کرد، اما نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۱۱میلیارد و ۶۸۲ میلیون دلار کاهش داشته است، هر چند در این مدت وزن کالاهای صادراتی ۴۹/۷ درصد افزایش یافته، اما ارزش آنها ۰۶/۱۵درصد کاهش یافته است. همچنین در این مدت وزن کالاهای وارداتی ۵۲/۳۲ درصد و ارزش آنها نیز ۷۹/۲۴درصد کاهش یافته است. نکته قابل توجه در آمارهای هفت ماه نخست سال جاری مربوط به رشد ۷۳ درصدی واردات ۱۲ قلم کالای اساسی نسبت به شهریور ماه است که بر اساس آن، واردات گندم ۱۰۳درصد، کنجاله سویا ۲۲۸درصد، ذرت ۵۴۰درصد و جو ۱۰۰درصد رشد داشته است.

کاهش ۱۵ درصدی ارزش صادرات

بر اساس گزارش گمرک، هر چند که ۲۱میلیارد و ۱۶۲میلیون دلار از تجارت خارجی ایران در هفت ماه نخست سال جاری به صادرات مربوط است، اما همچنان با کاهش ۰۶/۱۵درصدی همراه بوده است. بیشترین صادرات به اقلامی از جمله سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی به ارزش ۷۴۷میلیون دلار و سهم ارزشی ۳۴/۴درصد، اوره به ارزش ۶۸۸میلیون دلار و سهم ارزشی ۹۹/۳درصد، متانول (الکل متیلیک) به ارزش ۶۷۱میلیون دلار و سهم ارزشی ۸۹/۳درصد اختصاص یافته است. میعانات گازی با ارزش ۳میلیارد و ۹۲۶ میلیون دلار، سهم ۵۵/۱۸درصدی را در صادرات داشته‌ و سهم محصولات پتروشیمی به ارزش ۵میلیارد و ۵۹۲ میلیون دلار، ۴۳/۲۶درصد بوده است. عمده صادرات ایران به کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، هند و افغانستان بوده که چین با سهم ۰۳/۲۱درصدی نخستین کشور هدف صادرات ایران و عراق، امارات متحده، هند و افغانستان به ترتیب با سهم ۸۱/۱۹، ۹۴/۱۱، ۷۸/۸ و ۴۴/۸ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در هفت ماه نخست سال جاری، ۳۸۴ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با ۳۱/۲۱درصد کاهش همراه بوده است.

افزایش چشمگیر واردات کالاهای اساسی

هرچند که دولت یازدهم در روزهای نخست روی کار آمدنش از پر بودن ذخایر استراتژیک و تامین کالاهای اساسی خبر داده بود، اما آمار گمرک حاکی از آن است که واردات کالاهای اساسی از نظر وزنی نسبت به شهریور ماه ۷۳درصد رشد داشته که با افزایش ۲۱درصد در بخش ریالی و حدود ۲۱درصد نیز در بخش دلاری همراه بوده است. مهم‌ترین کشورهای طرف معامله این بخش واردات، امارات‌متحده عربی، چین، هند، جمهوری کره و ترکیه هستند.

بر اساس جدول واردات ۱۲ قلم کالای اساسی در مهرماه، در مجموع واردات کالاهای اساسی در این مدت به یک میلیون و ۳۶۷ هزار و ۴۸۲ تن به ارزش بیش از ۲۵هزار و ۲۳۱ میلیارد ریال رسیده که طبق آن ۱۶۶هزار و ۶۵۳ تن برنج به ارزش بیش از ۴هزار و ۳۱۸میلیارد ریال وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه در شهریورماه ۹۲ (۱۶۲هزار و ۹۷۹تن برنج به ارزش بیش از ۴ هزار و ۹۰۱ میلیارد ریال) از لحاظ ارزشی با ۸۹/۱۱ درصد کاهش ولی از حیث وزنی با ۲۵/۲ درصد افزایش مواجه شده است.

واردات تخم مرغ از ۱۵ تن به ارزش بیش از ۷ میلیارد ریال در شهریورماه به ۱۹ تن به ارزش بیش از ۱۲ میلیارد ریال در مهرماه رسیده که از نظر ارزشی، ۳۶/۷۰ درصد و از حیث وزنی ۶۳/۲۴ درصد افزایش یافته است.

در همین حال، در شهریورماه واردات جو صفر بوده، اما در مهرماه این رقم به ۴۰ هزار و ۲۰۷ تن رسیده که ارزش آن بیش از ۳۳۹ میلیارد ریال بوده است.

در مهرماه امسال واردات دارو به هزار و ۹۹ تن به ارزش بیش از ۲ هزار و ۴۰۲ میلیارد ریال رسیده، این در حالی است که واردات این کالا در شهریورماه هزار و ۵۷۹ تن به ارزش بیش از ۳ هزار و ۶۵ میلیارد ریال بوده است. برهمین اساس، واردات دارو در مهرماه امسال نسبت به شهریورماه از نظر وزنی ۳۸/۳۰درصد و از لحاظ ارزشی ۶۴/۲۱ درصد کاهش یافته است.

همچنین در مهرماه امسال ۱۸۸هزار و ۲۴۶ تن ذرت به ارزش بیش از هزار و ۸۶۶ میلیارد ریال وارد کشور شده که نسبت به شهریور ماه (۲۷ هزار و ۶۹۰ تن ذرت به ارزش بیش از ۲۹۰ میلیارد ریال) از لحاظ وزنی ۸۵/۵۷۹ درصد و از حیث ارزشی ۷۹/۵۴۲درصد افزایش نشان می‌دهد.

جدول واردات ۱۲ قلم کالای اساسی در مهرماه امسال نشان می‌دهد در این مدت ۲۰۱ هزار و ۴۰۹ تن روغن خام به ارزش بیش از ۵هزار و ۸۰۰میلیارد ریال وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه در شهریورماه ۹۲ (۲۲۵ هزار و ۴۱۵ تن روغن خام به ارزش بیش از ۶ هزار و ۶۶۶ میلیارد ریال) از لحاظ ارزشی با ۹۹/۱۲ درصد و از حیث وزنی با ۶۵/۱۰ درصد کاهش مواجه شده است.

واردات قند و شکر از ۱۵۸ هزار و ۵۵۸ تن به ارزش بیش از ۲ هزار و ۱۳۱ میلیارد ریال در شهریورماه به ۲۰۷ هزار و ۸۳ تن به ارزش بیش از ۲ هزار و ۶۷۳ میلیارد ریال در مهرماه رسیده که از لحاظ ارزشی ۴۵/۲۵ درصد و از حیث وزنی ۶۰/۳۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.

در همین حال، در مهرماه واردات کره ۳ هزار و ۱۰۷ تن به ارزش بیش از ۳۷۶ میلیارد ریال رسیده، این در حالی است که واردات این کالا در شهریورماه ۲ هزار و ۹۴۰ تن به ارزش بیش از ۳۳۶ میلیارد ریال بوده است.

برهمین اساس، واردات کره در مهرماه نسبت به شهریورماه از لحاظ ارزشی با ۷۲/۱۱ درصد و از حیث وزنی با ۶۷/۵ درصد رشد مواجه شده است.

همچنین در مهرماه امسال ۲۷۷ هزار و ۷۷۸ تن کنجاله سویا به ارزش بیش از ۴ هزار و ۳۳ میلیارد ریال وارد کشور شده است که نسبت به شهریورماه (۸۳ هزار و ۳۰۱ تن کنجاله به ارزش بیش از هزار و ۲۲۶ میلیارد ریال) از لحاظ وزنی ۴۶/۲۳۳درصد و از حیث ارزشی ۷۹/۲۲۸درصد افزایش نشان می‌دهد.

جدول واردات ۱۲قلم کالای اساسی از واردات ۲۷۰هزار و ۶۳۹ تن گندم به ارزش بیش از ۲ هزار و ۲۶۴ میلیارد ریال در مهرماه حکایت دارد که نسبت به مدت مشابه در شهریورماه ۹۲ (۱۱۵هزار و ۳۶۴ تن گندم به ارزش بیش از هزار و ۱۱۳ میلیارد ریال) از لحاظ ارزشی با ۳۱/۱۰۳درصد و از حیث وزنی با ۵۹/۱۳۴ درصد افزایش مواجه شده است.

البته در مهرماه امسال ۷هزار و ۹۶۱تن گوشت قرمز به ارزش بیش از ۹۴۵ میلیارد ریال وارد کشور شده، این در حالی است که واردات این کالای مصرفی در شهریورماه ۹هزار و ۱۵۴تن به ارزش بیش از هزار و ۳۰ میلیارد ریال بوده است. برهمین اساس، واردات گوشت قرمز در مهرماه نسبت به شهریورماه از لحاظ ارزشی ۲۹/۸درصد و از حیث وزنی ۰۳/۱۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.

واردات گوشت مرغ هم از هزار و ۱۵۳ تن به ارزش بیش از ۷۳میلیارد ریال در شهریورماه به ۳هزار و ۲۷۹ تن به ارزش بیش از ۱۹۷میلیارد ریال در مهرماه رسیده است که از لحظ وزنی ۳۳/۱۸۴درصد و از حیث ارزش ۹۷/۱۷۰درصد افزایش حکایت دارد.

در مجموع واردات کالاهای اساسی از ۷۸۸هزار و ۱۴۹تن به ارزش بیش از ۲۰هزار و ۸۴۳ میلیارد ریال به یک میلیون و ۳۶۷ هزار و ۴۸۲ تن به ارزش بیش از ۲۵ هزار و ۲۳۱ میلیارد ریال در مهرماه امسال افزایش یافته است. این در حالی است که در روزهای گذشته، دولت در بخشنامه جدیدی به منظور تسهیل در واردات کالاهای اساسی اعلام کرده که مبنای محاسبه نرخ ارز واردات کالاهای اساسی، قانون بودجه سال جاری است و تنها گندم در این میان مستثنی شده و دلار ۱۲۲۶ تومانی دریافت می‌کند.

در متن این بخشنامه آمده است: به منظور تسهیل در تامین کالاهای اساسی مقرر می‌شود مبنای محاسباتی نرخ ارز واردات انواع روغن خام، شکر، برنج، کره، شیرخشک و نهاده‌های دام و طیور شامل جو، ذرت و کنجاله سویا براساس نرخ مصوب قانون بودجه سال جاری ملاک عمل قرار می‌گیرد. گندم همچنان مشمول دریافت ارز با نرخ ۱۲۲۶ تومان است.

متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۱۵۰۲دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایش ۴۶/۱۱درصدی داشته است. قیمت هر تن کالای وارداتی حدود چهار برابر قیمت هر تن کالای صادراتی است و این موید آن است که ایران به ازای هر چهار تن کالای صادراتی، یک تن کالا وارد کشور می‌کند.