ارتباط متقابل تحقیقات بازار و آینده نگری کسب و کار در صنعت فرش ایران

دانلود نسخه دیجیتال مجله کهن
انجمن بازايابي آمريكا (American marketing association) تحقيقات بازاريابي را اينگونه تعريف كرده است: تحقيقات بازاريابي وظيفهاي است كه مصرف كننده، مشتري و جامعه را از طريق اطلاعات، به بازاريابان متصل ميكند. از اطلاعات به منظور تشخيص و تعريف فرصتها و مسائل بازار، ايجاد، اصلاح و ارزيابي فعاليتهاي بازاريابي، نظارت بر عملكرد و بهبود درك بازاريابي به عنوان يك فرآيند استفاده ميشود. اين تعريف به سازمانهاي تجاري پيشنهاد ميكند تا بين تحقيق و تصميم گيريهاي خود ارتباط برقرار نمايند. همچنين در حوزه كسب و كار تحقيق به عنوان يك بررسي سازماندهي شده و رسمي در يك حوزه مشخص، جهت كسب اطلاعات و به منظور استفاده در تصميم گيريها، تعريف ميشود. به طور كلي، تحقيقات بازاريابي اطلاعاتي را كه مديران براي تصميم گيري در حوزه بازايابي نياز دارند را فراهم مي كند.
همچنين در تحقيقات بازاريابي بايستي تمركز بر تصميماتي باشد كه اتخاذ ميشوند نه بر روي مجموعهاي از تكنيكهاي جمعآوري اطلاعات كه تصميم گيري را تسهيل ميكنند. اين اشتباه مكرراً توسط تيمها و دپارتمانهاي بازاريابي كسب و كارهاي مختلف رخ داده است. بر اين اساس تعيين نقطه تمركز در درك وظيفه تحقيقات بازاريابي بر حسب اينكه بايد چگونه باشد و همچنين استفاده اثربخش و كارا از تحقيقات جهت تصميم گيري، نقش كليدي دارد. هر مدير و تيم بازاريابي كه نقطه تمركز خود را از دست دهد، به طور حتم در دام دو خطاي مهلك و پرهزينه خواهد افتاد:
۱- عدم موفقيت در جمع آوري اطلاعاتي كه واقعاً در تصميم گيري مورد نياز هستند ). دست نيافتن به اهداف مورد نظر)
۲- جمع آوري اطلاعاتي كه در تصميم گيري مورد نياز نيستند. (عدم كارآيي)
به منظور حفظ اين نقطه كانوني، فهم هدف و نقش تحقيقات بازاريابي در تصميمگيريها ضروري است. هدف اصلي تحقيقات بازاريابي كاهش عدم اطمينان يا خطا در تصميم گيري است. عدم اطمينان در نتايجي كه تصميمات را احاطه كردهاند باعث ميشود كه تصميمگيري سخت شود. اگر نتايج حاصل از انتخاب يك راهكار در مقايسه با ساير راهكارها مشخص باشد، انتخاب گزينه مناسب، ساده خواهد بود و معيارهاي تصميم گيري را در دسترس قرار ميدهد.
به صورت كلي ماهيت تحقيقات بازاريابي براي انواع مختلف كسب و كارها به تصميماتي منجر ميشود كه مديران سازمان با آن مواجه هستند. برخي از اين پرسشها و تصميمات به شرح زير ميباشند:
- آزمون مفهوم/كالا (Consept/product testing)
- تحقيقات ردگيري (Trucking study)
- استفاده از خدمات كالا/برند (Product/brand service usage)
- نفوذ تبليغات (Advertising penteration)
- ارزيابي تصوير (Image evalution)
- پيمايش افكار عمومي
- آزمودن كپي (Copy testing)
- جايگاه يابي محصول
- بخش بندي بازار
- سنجش رسانه
- امكان سنجي بازار
- مطالعات موقعيت
- مطالعه سهم/اندازه بازار
- تحليل رقابتي(تجزيه و تحليل رقبا)
- مطالعات جايگاه سازي (Positioning studies)
- مطالعات رضايت مشتري
نكته قابل توجه اين است كه كسب و كارهاي كوچك و كارآفرينان تمايل بيشتري در بكارگيري سوالات و نتايج تحقيقاتي دارند كه ميتواند در حوزههاي مختلف در اخذ تصميمات بهتر به آنان كمك كند. لذا از برخي از موارد فوق و به تناسب موقعيت داخلي و بودجه خود صرف نظر ميكنند. با توجه به تعاريف و مطالب فوق بايستي يك نقطه عطف كليدي را در نظر گرفت كه تحقيقات بازاريابي با تحقيقات بازار متفاوت است.
(ESOMAR (European Society for Opinion and Market Research تحقيقات بازار را اينگونه تعريف ميكند: تحقيقات بازار جمع آوري و تفسير نظامند اطلاعات درباره اشخاص يا سازمان با استفاده از روشهاي آماري، تحليلي و تكنيكهاي علوم اجتماعي براي بدست آوردن بينش يا پشتيباني تصميمگيري است. تفاوت بارزي بين دو تعريف وجود دارد به گونهاي كه تحقيقات بازار شامل يك موقعيت مكاني يا بازار خاصي ميشود در حاليكه تحقيقات بازاريابي جامعتر و كليتر خواهد بود. تحقيقات بازاريابي مفهومي با مرزهاي وسيعتر از تحقيقات بازار است و در حقيقت تحقيقات بازار بخشي از تحقيقات بازاريابي است.
در سوي مقابل مفهوم آينده پژوهي آينده نگري Future studyوجود دارد. تمامي كسب و كارها و سازمان ها در سرتاسر جهان با گذر بي وقفه زمان روبرو هستند؛ آنها خاطراتي از گذشته و پيش بيني هايي براي آينده دارند و همزمان با گذر فعاليت هاي روزانه كسب و كار خود، ناگزير، به رويارويي با پيامدهاي اقدامات ديروز خود ميپردازند. علمِ آينده پژوهي در شاخه كسب و كار بر آن است تا سطح آگاهي سازمانها را درباره چنين موضوعاتي ارتقا دهد و به اين منظور از سازمانها ميخواهد تا به تمامي احتمالات بديل آينده توجه داشته باشند؛ محتمل ترين آينده ناشي از هر اقدام بديل را ترسم كنند؛ نسبت به تصورات سازمان خود درباره آينده هاي مطلوب و آينده هاي نامطلوب و نيز نسبت به قضاوت هايي درباره موفقيت و شكست، ترديد كنند و آنها را بازآفريني نمايند. و سرانجام در فرايند تصميم گيري و اقدام، مسئوليت هاي خود را نسبت به آينده و همچنين فراتر از آن، رفاه ديگران و نسلهاي آتي، نيز بشناسند.
بر اساس موارد فوق، آينده پژوهي، پژوهشي در حيطه واقعيت هاي انساني-اجتماعي كه هدف آن تدوين تجويزهايي است كه عمل به آنها مطلوبترين آينده را نويد خواهد داد. اين تعريف در ابعاد كسب و كار و سازمان، به معناي نويدي به منظور تحقق موفقيت و شكست سازمان در آينده نزديك يا دور خواهد بود.
تجويزهاي آينده پژوهانه در كسب و كار طيف وسيعي از هنجارهاي نهفته در چشم انداز سازمان تا ره نگاش ها و سناريوهاي مختلف كاربردي را شامل ميشود كه ميتواند زمينه ساز رشد سازمان باشد. نكتهاي كه قابل تأمل است، كارآمدي تجويزها و سناريوهاي مختلف ماحصل از آينده نگري در سازمان است كه دو رهيافت عمده براي افزايش كارايي سناريوهاي محتمل تر وجود دارد:
۱- دقت نظر در تنظيم روش تحقيق در آينده پژوهي
۲- بازخوردگيري از پيامدهاي عملي اجراي اين سناريوها و اصلاح گلوگاههاي حياتي در سازمان
آينده پژوهان، آينده هاي بديل آينده هاي ممكن Possible futures ، محتمل Probable futures ، مرجع Preferable futures) را ميكاوند. كشف يا ابداع، آزمودن و ارزيابي، پيشنهاد آيندههاي ممكن، محتمل و مرجع از اهداف عمده علم آينده نگري در حوزه كسب و كار و براي انواع مختلف سازمانها است. همچنين از جمله اهداف مهم در حوزه كسب و كار به شرح زير است:
- مطالعه آيندههاي ممكن
- بررسي آيندههاي محتمل
- بررسي تصويرهاي سازمان در آينده
- مطالعه بنيانهاي اخلاقي
- تفسير گذشته و تعيين موقعيت حال
- ترويج تصويري ويژه درباره آينده و حمايت از آن
بر اساس دو تعريف فوق، هسته مرزي و مشتركي وجود دارد. در صورتيكه تحقيقات بازار در كسبوكارها به روش اصولي و صحيح آن پياده سازي و اجرا شود، ميتواند مبناي اساسي براي آينده نگري سازمان در بازارهاي خاص باشد. صنعت فرش نيز ميتواند از تلفيق اين دو مفهوم (آينده نگري و تحقيقات بازار) براي بدست آوري جايگاه واقعي خود در بازارهاي بين المللي استفاده نمايد.
حال سوال كليدي كه مطرح ميشود اين است كه آيا اين دو مفهوم حياتي در صنعت فرش ماشيني به درستي درك شده است و يا در مرحله عمل پياده سازي ميشوند. براي دريافت پاسخ اين سوال بهتر است نگاهي به عملكرد رقباي منطقهاي انداخت و سهم ايران در صنعت فرش ماشيني را رصد نمود. در آن صورت كارآفرينان و صاحبان كسبوكار ميتوانند پاسخگوي اين سوال مفهومي و عميق باشند.
كارآفرينان و صاحبان كسبوكار با توجه به حضور گسترده و مستمر خود در نمايشگاهها و بازارهاي خارجي، تاثير تحقيقات بازار و آينده كاوي كشورها و رقباي بين المللي را عينا مشاهده نمودهاند. دو پيشنهاد تخصصي و علمي كه قابليت اجرايي شدن را دارند، براي فعالان صنعت فرش ماشيني وجود دارد:
۱- درك هدفمند و صحيح مباني تحقيقات بازار به گونهاي كارا و اثربخش در سازمان پياده سازي و اجرا شود.
۲- جايگيري و حركت مستمر فعاليتهاي تحقيقات بازار در راستاي خلق آيندهاي روشن و ممكن.
ابزار تحقيق بازار در صورتيكه به درستي در راستاي مفاهيم كاربردي آينده نگري قرار گيرد، مي تواند كمك شاياني به وضعيت حال و وضعيت آتي سازمانها و كارآفرينان صنعت فرش ماشيني داشته باشد.
دكتر رحمن عابدين زاده نياسر- مدير آكادمي فرش
——————————-
این مطلب را نیز بخوانید
پیشنهاد سردبیر: بررسی عوامل تاثیر گذار بر موفقیت در فروش و بازاریابی در صنعت فرش
——————————-
تحریریه مجله نساجی کهن
ارسال مقالات و ترجمه جهت انتشار در سایت : info@kohanjournal.com