ماجرای استفاده از فرش ایرانی به جای پرده های مذهبی در ژاپن

محمد تاجیک :شبکه نمایش به تازگی فیلم فرش باد ساخته کمال تبریزی را در برنامه مروری بر آثار رضا کیانیان پخش کرد.

به گزارش شفقنا، این فیلم که تا به حال چندین بار از تلویزیون پخش شده است دارای دیالوگها و نشانه های فراوانی در جهت ترویج مفاهیم مذهبی است آنقدر که می توان فیلم فرش باد را یک فیلم خوب مذهبی در سینمای ایران دانست.

این فیلم که داستان آن درباره مشکلات فراوان یک خانواده برای بافتن یک فرش به سفارش فردی ژاپنی است، دیالوگهای قابل توجهی دارد با این مضمون که باید در شرایط سخت فقط به خدا توکل کرد. نماز خواندن فرد مومن برروی فرش درصحنه های پایانی فیلم وقتی فرش بافته می شود فرد روحانی توصیه می کند که قبل از بهره برداری از فرش حتما یک فرد مومن روی آن نماز بخواند. فیلمی در جهت نزدیکی ادیان فرش باد را از سویی دیگر باید فیلمی در جهت نزدیکی ادیان دانست .

در صحنه ای از فیلم وقتی شخصیت اصلی فیلم یعنی رضا کیانیان برای کاری مجبور می شود به نماز جمعه برود شخصیت ژاپنی فیلم همراه او می آید . شخصیت ژاپنی فیلم واکنش جالبی در نماز جمعه دارد، او وقتی رکوع وسجود نمازگزاران را می بیند در همان زمان به سبک دین و آیین خود به عبادت خدا می پردازد.

فرش باد چگونه ساخته شد؟ فرش باد کمال تبریزی محصول اوائل دهه هشتاد است. فیلمی که در زمان نمایش خود در جشنواره به عنوان بهترین فیلم جشنواره از نگاه تماشاگران شناخته شد. ماجرای استفاده از فرش ایرانی به جای پرده های مذهبی در ژاپن خود تبریزی در مصاحبه ای در زمان اکران این فیلم گفته است: یک تهیه کننده‌ی ژاپنی ابراز تمایل کرد که با یک تهیه کننده‌ی ایرانی پروژه‌ی مشترک داشته باشد و بحث ما از همان ابتدا درباره‌ی نقاط مشترک تعامل فرهنگی بین ایران و ژاپن بود و در جلسات اولیه نماینده ژاپنی گفت که حدود ۲۰۰ سال پیش در مراسمی مذهبی به جای پرده‌های مذهبی ژاپنی، فرش ایرانی را آویزان کرده‌ بودند که ما به این فکر افتادیم در عصر حاضر تبادل و ارتباط فرهنگی چگونه برقرار می‌شود و به این نتیجه رسیدیم که مرزبندی‌ها و خط کشی‌ها، مانعی برای برقراری ارتباط بین دو کشور هستند. وی در ادامه خاطرنشان کرد: از اینجا دو شخصیت بچه‌ی قصه شکل گرفت چون به این نتیجه رسیدیم که فقط بچه‌ها به شکل فطری به هم توجه دارند و هیچ برتری و کمبودی نسبت به یکدیگر احساس نمی‌کنند و می‌توانند نقطه شروعی برای تبادل نظر باشند. به گفته کمال تبریزی: مساله‌ی جنسیت نیز در این فیلم به نوعی طرح شد تا عاطفه، صداقت و پاکی خود را داشته باشد. کمال تبریزی، در پاسخ به این پرسش که آیا سفارش دهنده‌ی ژاپنی و کارگردان ایرانی برای ساخت فیلم فرش باد هم به نوعی تداعی‌کنده‌ی سفارش دهنده‌ی ژاپنی و بافنده‌ی ایرانی فرش در این فیلم است، گفت: ما می‌خواستیم همان اتفاقی که ۲۰۰ سال قبل در آن دوره‌ی تاریخی افتاد، مجددا در عصر حاضر بیفتد. البته می‌توانستیم قصه را از نقطه‌ای آغاز کنیم که فرش در جشن آویزان شده و تاثیراتی که این فرش بر روی جماعت ژاپنی می‌گذارد را بررسی کنیم دراین صورت بیشتر حوادث در ژاپن رخ می‌داد و البته شاید فرش باد ادامه‌ی این اتفاق باشد. وی در ادامه اظهار داشت: فرش ایرانی قرار است به جای یک پرده‌ی مقدس آویزان شود، اما چرا یک فرش ایرانی می‌تواند جای آن پرده را بگیرد؟ آیا فرش می‌تواند مقدس باشد؟ بنابراین باید مراحل بافت فرش را می‌دیدیم. با توجه به تصاویری که از مراحل مختلف بافته شدن فرش نشان دادیم از جمله وضو گرفتن بافنده، گره زدن و مراد گرفتن و … تلاشی بود در جهت نشان دادن تقدس فرش تا جایی که وقتی فیلم در جشنواره، برای مهمانان خارجی نمایش داده شد یکی از مهمانان خارجی گفت دیگر جرات نمی‌کند به راحتی پایش را روی فرش ایرانی بگذارد. یگانگی روح آدمها کمال تبریزی ضمن اشاره به وجود قومیت‌های مختلف در فیلم ”فرش باد” گفت: این موضوع بر یگانگی روح آدمهای مختلفی که متعلق به قومیت‌های مختلف هستند تاکید داشت و در عین حال ساختار فیلم نیز از تنوعی که به لحاظ رنگ و نقش در فرش وجود دارد برخوردار می‌شد، به همین دلیل در فرش باد یک یا دو قهرمان نمی‌بینید و فرش بافته شده در فیلم، یک خالق واحد ندارد.