طراحی پارچه و لباس در اندونزی‎

اندونزی از حدود ۱۳۰۰۰ جزیره تشکیل شده که تعدادی مسکونی و تعدادی‎ ‎غیر مسکونی می باشند. مردم این کشور به کشور خود سرزمین آبی ما می گویند چون بیشتر‎ ‎این کشور آب است. مهمترین جزایر این کشور بالی، سوماترا، و جاوا هستند. کوههای‎ ‎آتشفشان در این کشور دارای اهمیت زیادی می باشند‎. ‎به نحوی که شکل آنها‎ ‎روی منسوجات بکار برده می شود. اندونزی در میان تمدنهای بزرگی مانند چین، هند و‎ ‎اروپا قرار دارد و تاجران خارجی به ناچار از این کشور عبور می کنند.

و در نتیجه‎ ‎تاُثیرات مهمی بر منسوجات این کشور می گذارند. برای مثال با پناهنده شدن تعدادی از‏‎ ‎مردم ویتنام به اندونزی روش ایکات به کار گرفته شده و همچنین مهاجران چینی باعث‎ ‎ایجاد اصول تقارن در هنر اندونزی شدند. و عده ای معتقدند که دستگاه بافندگی توسط‎ ‎ویتنامیها به این کشور برده شده است. در قرن ۱۵ میلادی اسلام به این منطقه وارد شده‎ ‎که تاُثیر آن را بر روی لباسهای دعا که با روش باتیک تزئین یافته اند می توان دید‎. ‎کلیه فعالیتهای تولید پارچه از قبیل کاشت پنبه، جمع آوری محصول، ریسندگی، بافندگی و‎ ‎رنگرزی سنتی توسط زنان صورت می گیرد و مردان بیشتر در کارخانجات و کارگاهها کار می‏‎ ‎کنند. با توجه به اینکه آب و هوای اندونزی استوایی است غالباً لباسها ساده‎ ‎هستند‎.

‎الیاف نساجی مورد استفاده در اندونزی‎
‎مهمترین الیاف مورد استفاده به‎ ‎ترتیب اهمیت شامل موارد زیر می شود‎:
‎پنبه، ابریشم، الیاف گیاهی و چتایی و الیاف‎ ‎برگی مانند آباکا( که از گیاه وحشی موز بدست می آید‎)

‎پنبه‎
‎نژاد خاصی از پنبه‎ ‎بومی اندونزی است و معمولاً در کنار مزارع برنج و سبزیجات، پنبه کشت می شود. تا قرن‎ ۱۹ ‎اندونزی از نظر تولید پنبه خودکفا بود اما با کاهش تولید پنبه واردات هند و‎ ‎آمریکا جایگزین آن شد. امروزه غالباً از نخهای تولید کارخانجات برای بافندگی‎ ‎استفاده می شود اما در مناطقی که پنبه کشت می شود از نخ دستریس هم استفاده می‎ ‎شود.دستگاه ریسندگی دستی در زمان جنگ با ژاپن به این کشور وارد شد‎.

‎روشهای تزئین‎ ‎پارچه در اندونزی‎
‎مهمترین روشهای تزئین پارچه در اندونزی شامل ایکات، باتیک،‎ ‎پتلا، پلنجی و گلدوزی می شود‎.

‎ایکات‎
‎کلمه ایکات از زبان مالایی منجیکات‎ ‎گرفته شده و به معنای بستن و گره زدن است. در این روش نقوش پارچه توسط بستن و گره‎ ‎زدن نخهای تار، پود یا هر دو پدیدار می شود. در این روش قسمتهایی که نباید رنگ‎ ‎بخورند توسط نخ یا نوار غیر قابل نفوذی (مثل نوار لاستیکی) بسته می شود و سپس نخها‎ ‎رنگرزی می شوند. در نتیجه قسمتهای بسته شده رنگ نمی گیرند. پس از پایان رنگرزی نخها‎ ‎شسته می شوند. و در صورت نیاز برای رنگ بعدی مجدداً گره زده می شوند. این روش در‎ ‎ایران هنوز در شهر یزد استفاده می شود. در رنگرزی معمولاً از روشنترین رنگ رنگرزی‎ ‎شروع شده و به تدریج رنگها تیره می شوند. خاصیت ایکات این است که نقوش در هم پخش می‎ ‎شوند‎.

‎باتیک‎
‎این هنر از مهمترین هنرهای کشور اندونزی به شمار می رود که شهرت‎ ‎جهانی دارد. در اندونزی این تکنیک دارای طرحهای بسیار ظریف است و احتمال دارد که از‎ ‎هند به اندونزی وارد شده باشد. برای چاپ باتیک از پارچه های پنبه ای ظریف تا ضخیم‎ ‎استفاده می شود. پارچه در روغن بادام قرار داده می شود تا نفوذ رنگ به راحتی صورت‎ ‎بگیرد. بعد از خشک شدن پارچه طراحان که معمولاً زنان هستند توسط قلمهایی شروع به‎ ‎طراحی پارچه می کنند‎.

‎پلنجی‎
‎این پارچه نوعی ایکات است که در زمینه رنگهای‎ ‎رنگین کمان ( زرد، نارنجی و الا) تولید می شود. پلنجی در زبان اندونزی به معنای‎ ‎رنگین کمان است. در این روش پارچه در برخی از قسمتها توسط نخ بسته می شود و سپس‏‎ ‎رنگرزی می شود. پس از رنگرزی حالت دایره روی سطح پارچه ایجاد می شود. گاهی از‎ ‎سنگریزه در نواحی گره زده شده استفاده می شود‎.

‎گلدوزی‎
‎این هنر تحت تاُثیر‎ ‎گلدوزی چین قرار گرفته است که ناشی از ازدواج افراد این منطقه با چینی هاست. برای‎ ‎گلدوزی از نخهای فلزی، طلا، نقره و ابریشم استفاده می شود. نقوش کاربردی نقش انسان‎ ‎و اسب می باشد. گاهی گلدوزی همراه با آینه دوزی نیز می باشد